نامگذاری بیماری ناشی از ویروس جدید کرونا) کووید-19( و ویروس عامل آن
ویروس عامل بیماری کووید-19 و همچنین بیماری ناشی از آن که تا پیش از این با عنوان ویروس جدید کرونا 2019 شناخته میشد، ، به طور رسمی نامگذاری شدهاند.
اسامی رسمی اعلام شده عبارتند از:
بیماری
نامگزاری
«بیماری کرونا ویروس (کووید-19)»
ویروس
« کروناویروس- سندرم حاد تنفسی-2 (SARS-CoV-2)»
چرا نام این ویروس با نام بیماری ناشی از آن فرق دارد؟
ویروسها و بیماریهای ناشی از آنها، اغلب نامهای مختلفی دارند. بهعنوانمثال، HIV ویروسی است که باعث بیماری ایدز میشود. در اغلب موارد شما نام یک بیماری مانند سرخک را میشناسید اما ممکن است نام ویروس عامل آن را ندانید (ویروس روبئولا).
فرایندها و اهداف مختلفی برای نامگذاری ویروسها و بیماریها وجود دارد.
نام ویروسها بر اساس ساختار ژنتیکی آنها انتخاب میشود. نامگذاری ویروسها برای تسهیل در ساخت آزمایش (تست)های تشخیصی، واکسنها و داروها است.
این وظیفه بر عهده ویروسشناسان و جامعه علمی وسیعی است، بنابراین ویروسها توسط کمیته بینالمللی طبقهبندی ویروسها (ICTV) نامگذاری میشوند.
بیماریها برای این نامگذاری میشوند تا پرداختن به مباحثی مانند پیشگیری از بیماری، گسترش، قابلیت انتقال، شدت و درمان آنها امکانپذیر گردد.
آمادگی و پاسخگویی در مواجهه با بیماریهای انسانی از وظایف سازمان جهانی بهداشت است؛ بنابراین، این سازمان به طور رسمی، بیماریها را طبق طبقهبندی بینالمللی بیماریها نامگذاری میکند.
کمیته بینالمللی طبقهبندی ویروسها، در 11 فوریه 2020، ویروس جدید را «کروناویروس-سندرم حاد تنفسی-2 (SARS-CoV-2)» نامید.
این نام به دلیل ارتباط ژنتیکی این ویروس با ویروس عامل طغیان بیماری سارس در سال 2003 انتخاب شده است. علیرغم ارتباط ژنتیکی، این دو ویروس متفاوت هستند.
سازمان جهانی بهداشت در 11 فوریه 2020، این بیماری جدید را «کووید-19» نامید؛ این نامگذاری با توجه به دستورالعملهای پیشین سازمان جهانی بهداشت حیوانات (OIE) و سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) انجام شد.
• لینک سخنان مدیرکل سازمان جهانی بهداشت در 11 فوریه 2020 (22 بهمن 1398) در رسانهها
• لینک گزارش سازمان جهانی بهداشت از وضعیت طغیان کووید-19 در 11 فوریه 2020 (22 بهمن 1398)
سازمان جهانی بهداشت و کمیته بینالمللی طبقهبندی ویروسها در تمامی مراحل نامگذاری این ویروس و بیماری ناشی از آن، همکاری کردهاند.
سازمان جهانی بهداشت از چه اسمی برای این ویروس استفاده میکند؟
از دیدگاه ارتباطات مخاطرات، استفاده از نام سارس، بهویژه در آسیا که بدترین مورد طغیان بیماری سارس را در سال 2003 تجربه کرده است، بهطور ناخواسته میان مردم ترس غیرضروری ایجاد میکند.
به همین دلیل و دلایل دیگر، سازمان جهانی بهداشت برای اطلاعرسانی عمومی، از عبارت «ویروس عامل کووید-19» یا «ویروس کووید-19» استفاده میکند.
هیچکدام از این اسامی، جایگزین نام رسمی این ویروس -که توسط کمیته بینالمللی طبقهبندی ویروسها (ICTV) انتخاب شد- نیست.
]نامهای پیشین این ویروس[ در مطالب منتشرشده قبل از نامگذاری رسمی، بهمنظور جلوگیری از ایجاد سردرگمی، بهروز نمیشود.
سياسة الخصوصية
منظمة الصحة العالمية – جميع الحقوق محفوظة
عنوان یک نوشتار، سرصفحهای درشت است که در بالای متن نوشتار نمایش داده میشود و مبنای نام صفحهٔ نوشتار و نشانی وبِ آن است. عنوان نوشتار به ما میگوید که نوشتار دربارهٔ چه چیزیست و آن را از نوشتارهای دیگر متمایز میسازد.
عنوان نوشتار ممکن است نام موضوع نوشتار باشد (مانند آبادان)، یا اینکه توضیحی دربارهٔ موضوع باشد (مانند فهرست رئیسجمهورهای مصر). چون هیچ دو نوشتاری نمیتوانند عنوان یکسان داشته باشند، گاه لازم است اطلاعات متمایزکنندهای را به عنوان بیفزاییم، که اغلب بهصورت توضیحی داخل پرانتز و پس از عنوان میآید. معمولاً عنوان نوشتار بر مبنای آنچه که موضوع مربوط در منابع معتبر خوانده میشود انتخاب میشود. در صورتی که بیش از یک امکان وجود داشته باشد، ویرایشگران یکی از آن عناوین را با توجه به این اصول انتخاب میکنند: عنوان ایدئال با عنوان نوشتارهای مشابه مشابهت دارد، موضوع را به وضوح میشناساند، و کوتاه، معمولی، قابل تمایز و قابل شناختن است.
در این صفحه قواعد نامگذاری مقالهها توضیح داده میشود (تنها مقالهها، نه فضاهای نام دیگر مانند ردهها). قواعد تکمیلی و تفضیلی در رهنمودهای تخصصی (که در جدول مقابل فهرست شدهاند) آمدهاست که باید بهمراه سیاستهای دیگر در نظر گرفته شود، خصوصاً سه سیاست اصلی ویکیپدیا:دیدگاه بیطرف، ویکیپدیا:اثباتپذیری و ویکیپدیا:تحقیق دستاول ممنوع.
عنوان نوشتارها بر پایهٔ آنچه در منابع معتبر فارسی برای اشاره به موضوع مقاله استفاده شدهاست گزیده میشوند. اغلب دو یا چند عنوان وجود دارد که میتوان برای نوشتار برگزید؛ گزینش یکی از این عنوانها بر پایهٔ اجماع خواهد بود. یک عنوان خوب در ویکیپدیا پنج ویژگی زیر را داراست:
این معیارها را باید به عنوان هدف دید و نه قانون. برای بیشتر نوشتارها میتوان در نگاه اول نامی ساده و مشخص یافت که تمام شرایط بالا را ارضا نماید. در این صورت آنرا مستقیماً بعنوان نام برگزینید. با این وجود، گاه ممکن است این انتخاب روشن و آسان نباشد. ممکن است نیاز باشد به یک یا بیش از یکی از اهداف بالا وزن بیشتری داد. در این مواقع باید به اجماع رجوع کرد. مثلاً عنوان شناختپذیر، طبیعی و موجز بریتانیا بر عنوان دقیقتر پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی برتری دارد (بخش از اسمی که از همه راحتتر تشخیص داده میشود استفاده کنید را در پایین ببینید).
نامگزاری
هنگام نامگذاری نوشتاری در زمینهای خاص یا در مواجهه با مشکلی مشخص غالباً اجماعهای پیشینی وجود دارد که میتواند به عنوان سابقه مورد استفاده قرار گیرد. در صورتی اجماع قبلیای موجود نباشد، نیاز به تبادل نظر کاربران وجود دارد و کاربران باید معیارهای بالا را در هنگام بحث در نظر داشته باشند. هنگام انتخاب نام باید بیشتر علایق خوانندگان را در نظر داشت تا ویرایشگران و همچنین مخاطبان عام تا متخصصین. هنگامی که مقاله نامی توصیفی میدارد، عنوان اتخاذ شده باید بیطرفانه بیان شود.
برای نوشتارهایی که با احتمال معقولی تحت عنوانی دیگر جستجو میشوند یا ممکن است به دو یا بیشتر از دو نام شناخته شوند (از قبیل نگارشهای متفاوت یک نام یا عنوانهای قدیمی) باید از تغییرمسیر استفاده کرد. مانند تغییرمسیر داود به داوود یا بردلی منینگ به چلسی منینگ. از سوی دیگر اگر یک نام میتواند به چند نوشتار اطلاق شود باید ابهامزدایی شود.
در ویکیپدیا عنوان یک نوشتار کلمهای از زبان طبیعی یا اصطلاحی است که به موضوع نوشتار اشاره میکند. از اینرو عنوان نوشتار معمولاً نام شخص یا مکان یا هر چیزیست که موضوع نوشتار است. با این وجود برخی موضوعات چند نام دارند و این ممکن است منشأ سردرگمی در این شود که کدامیک باید برای عنوان نوشتار استفاده شود. در ویکیپدیا غالباً ترجیح بر نامهاییست که بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند، آنهم از رهگذر رواج در اغلب منابع مستقل و معتبر فارسی. در این صورت است که معمولاً نام نوشتار بیشترین تطابق را با معیارهای پیشگفته پیدا میکند. وقتی نامی منفرد و روشن وجود ندارد که آشکارا پربسامدترین نام استفاده شده از سوی منابع باشد، ویرایشگران باید در مورد اینکه کدام نام با معیارها همخوانی بیشتری دارد به اجماع برسند.
ویکیپدیا لزوماً از نام «رسمی» موضوع برای نوشتار استفاده نمیکند. معمولاً ترجیح بر این است که از نامی استفاده شود که غالباً از سوی منابع معتبر فارسیزبان (همچنین منابع استفاده شده در خود نوشتار) بکار میرود. نباید از نامهای مبهم یا غیردقیق استفاده کرد، حتی اگر در منابع معتبر به کار رفته باشند. بیطرفی را نیز باید در نظر گرفت. عنوان مقالات نباید زننده (مگر ناگزیر) یا از طرف دیگر فاخر (قلمبهسلمبه) باشد. وقتی نامهای متعددی برای یک موضوع وجود دارد که همه نسبتاً رایج هستند و رایجترینشان مشکلاتی دارد، منطقی است که یکی از موارد دیگر را انتخاب کنیم.
با وجود اینکه نامهای رسمی، علمی، اصلی یا علایم تجاری معمولاً برای نوشتارها استفاده میشوند، عنوانی که غالباً از سوی منابع معتبر استفاده میشوند ترجیح دارد. دانشنامههای دیگر جزو منابعی محسوب میشوند که میتوانند در تصمیمگیری اینکه کدام نامها دانشنامهای هستند یا رواج بیشتری دارند کمک باشند.
گاهی سوژهٔ مقاله دچار تغییر نام میشود. در این صورت وپ:رواج همچنان معتبر است، ولی به منابعی که پس از اعلام تغییر نام نوشته شده باشند وزن اضافه اختصاص میدهیم. اگر منابع نوشته شده پس از تغییر بهطور معمول از نام جدید استفاده کنند، ویکیپدیا باید از آن رویه پیروی کرده و عناوین مرتبط را تغییر دهد تا با نام جدید جور باشند. از طرف دیگر، اگر منابع نوشته شده پس از تغییر نام همچنان از نام قبلی استفاده کنند، ویکیپدیا نیز طبق وپ:رواج باید همچنان چنان کند.
ویکیپدیا گوی بلورین نیست. ما نمیدانیم در آینده چه الفاظ یا کلماتی استفاده خواهند شد، و تنها از چیزی مطلعیم که مورد استفاده قرار گرفته و میگیرد، و بدین ترتیب برای خوانندگانمان آشناست. به هر روی، میتوان از عقل سلیم استفاده کرد- اگر سوژهٔ مقالهای نامش را عوض میکند، منطقیست از زمان عوض شدن استفاده از نام جدید را بر اساس منابع معتبر در نظر گرفت. این مسئله برای نامهایی که به عنوان بخشی از عناوین توصیفی مورد استفاده قرار میگیرند نیز صدق میکند.
برای اطلاع از قواعد نامگذاری مقالهها زمانی که یک از گزینهها نامی خارجی یا وامواژه است، ویکیپدیا:قواعد نامگذاری (فارسیسازی اسامی خارجی) را ببینید.
گاه بر سر تطابق عنوان یک نوشتار با سیاست دیدگاه بیطرف ویکیپدیا اختلاف نظر پیش میآید. به نتیجه رسیدن این موضوع بستگی به این پیدا میکند که عنوان نوشتار نامی برآمده از منابع معتبر باشد یا عنوانی تشریحی که توسط کاربران ویکیپدیا ساخته شدهاست.
وقتی موضوع یک نوشتار در منابع معتبر فارسی غالباً با یک عنوان رایج منفرد مورد اشاره قرار گیرد، ویکیپدیا معمولاً بر اساس منابع عمل میکند و این نام را بهعنوان عنوانِ نوشتار برمیگزیند (و خب البته با رعایت دیگر معیارهای نامگذاری). گاه این نام رایج شامل کلمات غیربیطرفی میشود که بهطور معمول در ویکیپدیا از آن اجتناب میشود.[نیازمند نمونه] در اینگونه موارد رواج آن نام یا اینکه یک توضیح به شکل مؤثری تبدیل به نامی مناسب شدهاست (و آن نام مناسب تبدیل به عبارتی معمول برای آن موضوع شدهاست)، عموماً بر این نگرانی که ویکیپدیا جانب یک طرف را گرفتهاست غلبه میکند.
شرایط مهمی که ویکیپدیا تحت آن غالباً از انتخاب یک نام رایج به دلیل عدم بیطرفی خودداری میکند از این قرار است:
عنوان نوشتارها و تغییرمسیرها باید آن چیزی باشند که خوانندگان به عنوان اولین انتخاب تایپ میکنند، البته در توازن با آنچه خوانندگان انتظار دارند به آن برسند.[نیازمند نمونه]
در برخی شرایط یک عنوان تشریحی (مانند جنگهای ایران و روسیه در دوره قاجار) بهترین گزینه برای عنوان نوشتار است. این عناوین مشخصاً برای نوشتارها ساخته میشوند و باید نمایانگر دیدگاه بیطرف باشند، نه دیدگاه ویرایشگران. از انتخاب عنوانهای قضاوتآمیز و غیربیطرف اجتناب کنید. مثلاً اتهام بار منفی دارد و نباید در یک عنوان تشریحی استفاده شود (استثنا: نوشتارهایی که موضوعش یک اتهام واقعی بر مبنای قانون است که در منابع به همین شکل مورد بحث قرار گرفته، حتی اگر هنوز در دادگاه به اثبات نرسیدهاست. چنین مواردی را میشود اتهام نامید).
با این وجود، عنوانهای غیربیطرف اما رایج میتوانند در یک عنوان تشریحی استفاده شوند. حتی عنوانهای تشریحی باید بر مبنای منابع باشند، و در نتیجه کلمات یا عباراتی را بکار میگیرند که معمولاً در منابع استفاده میشوند.[نیازمند نمونه]
ویکیپدیا قواعد نامگذاری بسیاری برای زمینههای خاص دارد که در جدول بالای این صفحه آمدهاند. در موارد نادری این رهنمودها عنوانی پیشنهاد میدهند که دقیقاً با نام رایج مطابقت ندارد (مانند مقالههای پزشکی). استفاده از نامهای تخصصی غالباً بحثبرانگیز است و باید تعدیل شود، مگر اینکه نام تخصصی مزایای روشنی نسبت به نام رایج داشته باشد. در این صورت، نام رایج باید در زمینهٔ موضوع نوشتار طبیعی و رایج قلمداد شود. در غیر این صورت، باید به اصول نامگذاری نوشتارها در ویکیپدیا وفادار ماند.
معمولاً عنوان نوشتار باید به اندازهٔ کافی دقیق باشد تا بتواند موضوع نوشتار را بدون هیچ ابهامی مشخص کند، اما نه بیش از حد لزوم دقیق. مثلاً «باقرخان سالار ملی مبارز مشروطه» بیش از حد لزوم دقیق است، چرا که باقرخان به اندازهای که به همان موضوع اشاره کند دقیق است. از سوی دیگر خیابانی برای اشاره به شیخ محمد خیابانی دقت کافی ندارد.
این امکان همیشه وجود ندارد که دقیقاً از عنوانی که میخواهیم برای یک نوشتار استفاده کنیم، چرا که آن عنوان ممکن است معانی دیگری داشته باشد و در نتیجه پیشتر برای نوشتار دیگری استفاده شده باشد. بر اساس معیار دقت که این بالا به آن اشاره شد، وقتی عنوان جزئیتری برای تمایز یک نوشتار از دیگر نوشتارها مورد نیاز است، تنها در حد نیاز از جزئیات اضافه استفاده کنید. مثلاً هایکو (خواننده) دارای دقت کافی برای تمایز این عنوان از هایکو و هایکو (سیستمعامل) است و نیازی به عنوانی مثل «هایکو (خواننده ارمنی)» نیست. این قضیه گاه به درجهای قابل قبول از ناهماهنگی منجر میشود، مانند شاه لیر (فیلم ۱۹۷۱ بریتانیا) و شاه لیر (فیلم ۱۹۷۱ شوروی) که به دلیل همسال بودن نام کشور را با خود دارند در صورتی که عنوانهای شاه لیر (فیلم ۱۹۹۹) یا شاه لیر (فیلم ۱۹۸۷) نه.
به عنوان یک قاعدهٔ کلی وقتی عنوان مطلوب یک نوشتار بتواند به موضوعات دارای نوشتار دیگری در ویکیپدیا نیز اشاره کند:
هنگام تصمیمگیری برای اینکه از کدام روش (های) ابهامزدایی استفاده میکنیم، معیارهای نامگذاری بدین ترتیب اهمیت پیدا میکنند:
پرانتز تنها نویسهای است که میشود از آن برای جداسازی عبارت ابهامزدا استفاده کرد.[۱]
منظور از ایجاز ایجاد توازن بین کوتاهی عنوان و کافی بودن اطلاعات برای تشخیص موضوع نوشتار برای شخصی آشنا به موضوع است.
مثلاً جمهوری خلق چین نام رسمی چین است. هر دو عنوان دقیق و بدون ابهام هستند، با این وجود چین عنوان موجز برای موضوع نوشتار است.
نوشتارهای زندگینامهای از این قاعده مستثنی هستند: معمولاً نه نام و نه نام خانوادگی به منظور ایجاز از عنوان نوشتار حذف نمیشود.[نیازمند نمونه]
در ویکیپدیا هر نوشتار فقط میتواند یک عنوان داشته باشد. در صورتی که عنوان نوشتار یک نام باشد، نامهای جایگزین عنوان معمولاً باید در سطر یا پاراگراف اول نوشتار بیایند. در صورتی که حداقل سه نام جایگزین وجود داشته باشد یا نکتهای قابل توجه در مورد خود نامها وجود داشته باشد، ساخت بخشی جداگانه برای پرداختن به این نامها توصیه میشود که میتواند شامل املاهای مختلف، صورتهای کوتاهتر یا بلندتر عنوان، نامهای تاریخی و از این دست باشد. همچنین دلیلی وجود ندارد که نامهای جایگزین در جایی که با زمینهٔ متن مطابقت بیشتری دارند در متن نوشتار استفاده نشوند.[نیازمند نمونه]
همهٔ عنوانهای جایگزین، نامها یا شکلهایی از نگارش عنوان که برای یک عنوان بکار میرود قاعدتاً باید به نوشتار مربوط تغییرمسیر داده شوند. در صورتی که نامی دارای ابهام است، باید اطمینان حاصل کرد که میشود از طریق یک صفحهٔ ابهامزداییِ حاویِ عنوانِ جایگزین به نوشتار رسید.
نکات زیر برای مواردی استفاده میشوند که توسط پنج معیار اصلی پوشش داده نمیشوند. رعایت این راهنماها مانع ساخت نوشتارهای تکراری میشود.
قرارداد: بهطور کلی نام مقالههای خود را به شکل مفرد انتخاب کرده و از شکل جمع آن بپرهیزید، مگر اینکه آن نام همیشه در زبان فارسی به شکل جمع استفاده شود، یا به خانوادهای از موضوعات اشاره داشته باشد.
قرارداد: تمام صفتها باید به نام مربوطشان تغییرمسیر داده شوند. برای مثال، دموکراتیک باید به دموکراسی تغییرمسیر داده شود.
قرارداد: از نامیدن مقالهها به نام اختصاری بپرهیزید مگر اینکه نام اختصاری بهطور تقریباً انحصاری فقط و فقط به شکل اختصاریاش شناخته شده باشد و در آن فرم همه جا به این نام خوانده شود.[نیازمند نمونه]
قرارداد: هیچگاه از حرف تعریف نامعین در نام مقالههای خود استفاده نکنید، مگر اینکه نام مقاله بر اسم خاص دلالت کند؛ مثلاً معرف نام یک اثر هنری (فیلم، کتاب) باشد و حرف تعریف در خود نام موجود باشد؛ مانند دختری با کفشهای کتانی.
یک نوشتار را بهصورت زیرصفحهای از نوشتار دیگر نسازید. حتی اگر هم موضوع نوشتار در واقع شاخهای از یک نوشتار محسوب میشود، نامگذاریاش باید مستقل باشد. مثلاً به دلیل آنکه مقالهٔ کوههای استان فارس مرتبط با مقالهٔ استان فارس به نظر میرسد، آن را در عنوانی چون استان فارس/کوهها نسازید.
برای استفاده از برخی نویسهها در عنوان نوشتارها محدودیت فنی وجود دارد. استفاده از نویسههای # [ ] | { } _ غیرممکن است.
نیز محدودیتهایی برای عنوانهای دارای دونقطه، نقطه و برخی دیگر نویسهها وجود دارد که در نوشتارهای مربوط توسط الگوی {{عنوان صحیح}} مشخص میشوند. از نظر فنی تمام نویسههای یونیکد دیگر میتوانند در عنوان صفحه استفاده شوند، گرچه استفاده از برخی ممکن است نیازمند توجه ویژه یا نامناسب باشد.
از استفاده از نمادها برای عنوان خودداری کنید. نمادهایی مانند «♥» که گاه در تبلیغات یا لوگوها دیده میشوند هرگز نباید در عنوان نوشتار استفاده شوند.
برای نوشتارهایی که عنوانشان گفتاورد است از علامت گفتاورد یا نقلقول در عنوان استفاده نکنید، مانند بودن، یا نبودن که عنوان نوشتار است و «بودن، یا نبودن» به آن تغییرمسیر دارد. استثنای این قاعده وقتیست که علامت نققول بخشی از یک نام خاص باشد، مانند «قهرمانان» (آلبوم دیوید بویی)
نامگزاری
اعداد، تنوین (ـًــٍــٌ) (درصورتیکه تلفظ شود)[۲][۳]
فتحه، کسره، ضمه، «سرِ یِ» (همزهگونهٔ روی «ه»)، همزهگونهٔ روی خط زمینه
در صورتی از الگوی عنوان مورب استفاده کنید که در متن هم آن عنوان بهصورت مورّب بیاید. مثلاً عنوان کشتیها، فیلمها، کتابها و دیگر آثار خلاقانه و عبارات خارجی هم در متن و هم در عنوان باید بهصورت مورب بیایند.
،
صورتبندی مورب نمیتواند بخشی از عنوان ذخیرهشدهٔ صفحه باشد. برای مورب کردن یک عبارت در متن از نشانهٔ گفتاورد ”متن مورب” استفاده میکنیم. اما افزودن نشانهٔ گفتاورد به عنوان صفحه باعث میشود نشانهٔ گفتاورد به نشانیِ URL افزوده شود، نه اینکه عنوان صفحه را مورب کند. برای مورب کردن عنوان یا بخشی از عنوان از الگوی {{عنوان مورب}} استفاده میکنیم. علاوه بر آن، برخی الگوها مانند {{Infobox book}} و {{جعبه اطلاعات فیلم}} عنوان صفحهای را که در آن قرار گرفتهاند بهطور پیشفرض مورب میکنند.
گاه دو یا چند مفهوم نزدیک یا مکمل بهتر است در یک نوشتار آورده شوند. در صورت امکان از عنوانی استفاده کنید که همه را در بر بگیرد: [نیازمند نمونه] در صورتی که نشود واژهای دربرگیرندهٔ مناسبی یافت، میشود عنوانی را با استفاده از «و» ساخت، مانند اتحاد و تجزیه یا پایونیر ۶، ۷، ۸ و ۹ (و آنگاه عبارتهای منفرد پایونیر ۶ یا پایونیر ۸ به نوشتار مربوط تغییرمسیر مییابند یا در صفحههای ابهامزدایی اتحاد و تجزیه توسط اتحاد (جبر) و تجزیه (جبر) به اتحاد و تجزیه پیوند داده میشود).
معمولاً بهتر است موضوعها به ترتیب الفبایی مرتب شوند، خصوصاً آنها که کشورها یا فرهنگهای مختلف را در خود دارند، مانند مرز ایالات متحده آمریکا-مکزیک. با این وجود در صورتی که به وضوح ترتیبی مشخصی وجود داشته باشد [نیازمند نمونه]، باید از این ترتیب تبعیت کرد. اگر یک مفهوم بیشتر از آن دیگری مورد استفاده است، میتواند در ابتدا بیاید. عنوانهای دارای ترتیب معکوس باید به عنوان دارای نوشتار تغییرمسیر یابند (مانند مرز مکزیک-ایالات متحده آمریکا).
عنوانهای دارای «و» معمولاً نشان این هستند که نوشتار مشکل دیدگاه بیطرف یا تحقیق دست اول دارد. از حرف ربط «و» برای جانبداری، تعصب و تبعیض استفاده نکنید. برای مثال، به جای مقالهٔ صهیونیسم و تروریسم از تروریستهای تندروی صهیونیست استفاده کنید. از «و» برای یکجا آوردن مفاهیمی که معمولاً در کنار هم نمیآیند خودداری کنید.
آنجا که زمان جزئی از اسم رویداد است (مثل «المپیک ۲۰۰۸») این اسم را پیوسته بیاورید و مکان را جدا («المپیک ۲۰۰۸ پکن» بهتر است از «المپیک پکن ۲۰۰۸»). آنجایی که زمان جزئی از اسم رویداد نیست و مکان سهم بیشتری در شناخت رویداد دارد (مثل «لیگ برتر فوتبال ایران») زمان را بعد از ترکیب مکانی بیاورید («لیگ برتر فوتبال ایران ۹۲–۱۳۹۱»، و نه «لیگ برتر ۹۲–۱۳۹۱ ایران»). در مواردی که نه تاریخ و نه مکان برتری خاصی نسبت به هم ندارند، اجماعی وجود ندارد که کدام روش بهتر است و تصمیم باید به صورت موردی با اجماع کاربران گرفتن شود.[۴]
تغییر یک عنوان مورد مناقشه به عنوان دیگر بدون بحث و اجماع به شدت نهی میشود. اگر نوشتاری برای مدتی طولانی در یک عنوان باشد و دلیل خوبی برای تغییر آن وجود نداشته باشد، نباید به عنوان دیگری تغییر کند. اجماع بین ویرایشگران تعیین میکند که آیا دلیلی برای تغییر عنوان وجود دارد یا نه. اگر نوشتار هرگز یا به مدت طولانی بهطور پایدار در یک عنوان نبودهاست و اجماعی بر عنوانی که باید در آن قرار گیرد وجود نداشته باشد، عنوان نوشتار باید آنی باشد که توسط اولین مشارکتکنندهٔ اصلی پس از از خرد درآمدن نوشتار انتخاب شده.
هر پیشنهاد تغییر عنوانی که ممکن است مناقشهبرانگیز باشد باید در ویکیپدیا:درخواست انتقال مطرح شود و پیش از هر تغییری بر آن اجماع شود. بحث بر سر عنوانهای محل مناقشه غالباً غیرسازندهاند و بسیاری راههای دیگر برای بهبود ویکیپدیا وجود دارد.
در بحث برای عنوان مناسب یک نوشتار، توجه داشته باشید که انتخاب عنوان بستگی به این ندارد که عنوان مورد نظر از نظر اخلاقی یا سیاسی «صحیح» باشد. نیز استفاده از یک نام در عنوان یک نوشتار معنیاش این نیست که تمام نوشتارهای مرتبط از همان نام در عنوانشان استفاده کنند. معمولاً دلایلی برای عدم رعایت یکدستی میتوان سراغ کرد. مثلاً نوشتارهایی با عنوان نبرد استالینگراد و ولگوگراد داریم، که دومی نام قدیمی استالینگراد است.
گرچه عنوان نوشتارها باید مورد اجماع باشند، از اختراع نامهای جدید یا استفاده از نامهای بسیار غیررایج برای رسیدن به توافق میان دیدگاههای مخالف و استحصال موقعیت «نه سیخ بسوزد، نه کباب» اجتناب کنید. ویکیپدیا کاربرد واقعی عنوانها را تبعیت میکند و نمیتواند عنوان خاصی را تجویز یا عنوان جدیدی را اختراع کند.
پیشنهاد قواعد نامگذاری جدید باید در صفحهٔ بحث این نوشتار یا قهوهخانهٔ اجرایی مطرح شوند. در صورتی که اجماع قویای شکل بگیرد، پیشنهاد جدید در قالب رهنمودی جدید به رده:قواعد نامگذاری ویکیپدیا افزوده میشود.
عنوان یک نوشتار، سرصفحهای درشت است که در بالای متن نوشتار نمایش داده میشود و مبنای نام صفحهٔ نوشتار و نشانی وبِ آن است. عنوان نوشتار به ما میگوید که نوشتار دربارهٔ چه چیزیست و آن را از نوشتارهای دیگر متمایز میسازد.
عنوان نوشتار ممکن است نام موضوع نوشتار باشد (مانند آبادان)، یا اینکه توضیحی دربارهٔ موضوع باشد (مانند فهرست رئیسجمهورهای مصر). چون هیچ دو نوشتاری نمیتوانند عنوان یکسان داشته باشند، گاه لازم است اطلاعات متمایزکنندهای را به عنوان بیفزاییم، که اغلب بهصورت توضیحی داخل پرانتز و پس از عنوان میآید. معمولاً عنوان نوشتار بر مبنای آنچه که موضوع مربوط در منابع معتبر خوانده میشود انتخاب میشود. در صورتی که بیش از یک امکان وجود داشته باشد، ویرایشگران یکی از آن عناوین را با توجه به این اصول انتخاب میکنند: عنوان ایدئال با عنوان نوشتارهای مشابه مشابهت دارد، موضوع را به وضوح میشناساند، و کوتاه، معمولی، قابل تمایز و قابل شناختن است.
در این صفحه قواعد نامگذاری مقالهها توضیح داده میشود (تنها مقالهها، نه فضاهای نام دیگر مانند ردهها). قواعد تکمیلی و تفضیلی در رهنمودهای تخصصی (که در جدول مقابل فهرست شدهاند) آمدهاست که باید بهمراه سیاستهای دیگر در نظر گرفته شود، خصوصاً سه سیاست اصلی ویکیپدیا:دیدگاه بیطرف، ویکیپدیا:اثباتپذیری و ویکیپدیا:تحقیق دستاول ممنوع.
عنوان نوشتارها بر پایهٔ آنچه در منابع معتبر فارسی برای اشاره به موضوع مقاله استفاده شدهاست گزیده میشوند. اغلب دو یا چند عنوان وجود دارد که میتوان برای نوشتار برگزید؛ گزینش یکی از این عنوانها بر پایهٔ اجماع خواهد بود. یک عنوان خوب در ویکیپدیا پنج ویژگی زیر را داراست:
این معیارها را باید به عنوان هدف دید و نه قانون. برای بیشتر نوشتارها میتوان در نگاه اول نامی ساده و مشخص یافت که تمام شرایط بالا را ارضا نماید. در این صورت آنرا مستقیماً بعنوان نام برگزینید. با این وجود، گاه ممکن است این انتخاب روشن و آسان نباشد. ممکن است نیاز باشد به یک یا بیش از یکی از اهداف بالا وزن بیشتری داد. در این مواقع باید به اجماع رجوع کرد. مثلاً عنوان شناختپذیر، طبیعی و موجز بریتانیا بر عنوان دقیقتر پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی برتری دارد (بخش از اسمی که از همه راحتتر تشخیص داده میشود استفاده کنید را در پایین ببینید).
نامگزاری
هنگام نامگذاری نوشتاری در زمینهای خاص یا در مواجهه با مشکلی مشخص غالباً اجماعهای پیشینی وجود دارد که میتواند به عنوان سابقه مورد استفاده قرار گیرد. در صورتی اجماع قبلیای موجود نباشد، نیاز به تبادل نظر کاربران وجود دارد و کاربران باید معیارهای بالا را در هنگام بحث در نظر داشته باشند. هنگام انتخاب نام باید بیشتر علایق خوانندگان را در نظر داشت تا ویرایشگران و همچنین مخاطبان عام تا متخصصین. هنگامی که مقاله نامی توصیفی میدارد، عنوان اتخاذ شده باید بیطرفانه بیان شود.
برای نوشتارهایی که با احتمال معقولی تحت عنوانی دیگر جستجو میشوند یا ممکن است به دو یا بیشتر از دو نام شناخته شوند (از قبیل نگارشهای متفاوت یک نام یا عنوانهای قدیمی) باید از تغییرمسیر استفاده کرد. مانند تغییرمسیر داود به داوود یا بردلی منینگ به چلسی منینگ. از سوی دیگر اگر یک نام میتواند به چند نوشتار اطلاق شود باید ابهامزدایی شود.
در ویکیپدیا عنوان یک نوشتار کلمهای از زبان طبیعی یا اصطلاحی است که به موضوع نوشتار اشاره میکند. از اینرو عنوان نوشتار معمولاً نام شخص یا مکان یا هر چیزیست که موضوع نوشتار است. با این وجود برخی موضوعات چند نام دارند و این ممکن است منشأ سردرگمی در این شود که کدامیک باید برای عنوان نوشتار استفاده شود. در ویکیپدیا غالباً ترجیح بر نامهاییست که بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند، آنهم از رهگذر رواج در اغلب منابع مستقل و معتبر فارسی. در این صورت است که معمولاً نام نوشتار بیشترین تطابق را با معیارهای پیشگفته پیدا میکند. وقتی نامی منفرد و روشن وجود ندارد که آشکارا پربسامدترین نام استفاده شده از سوی منابع باشد، ویرایشگران باید در مورد اینکه کدام نام با معیارها همخوانی بیشتری دارد به اجماع برسند.
ویکیپدیا لزوماً از نام «رسمی» موضوع برای نوشتار استفاده نمیکند. معمولاً ترجیح بر این است که از نامی استفاده شود که غالباً از سوی منابع معتبر فارسیزبان (همچنین منابع استفاده شده در خود نوشتار) بکار میرود. نباید از نامهای مبهم یا غیردقیق استفاده کرد، حتی اگر در منابع معتبر به کار رفته باشند. بیطرفی را نیز باید در نظر گرفت. عنوان مقالات نباید زننده (مگر ناگزیر) یا از طرف دیگر فاخر (قلمبهسلمبه) باشد. وقتی نامهای متعددی برای یک موضوع وجود دارد که همه نسبتاً رایج هستند و رایجترینشان مشکلاتی دارد، منطقی است که یکی از موارد دیگر را انتخاب کنیم.
با وجود اینکه نامهای رسمی، علمی، اصلی یا علایم تجاری معمولاً برای نوشتارها استفاده میشوند، عنوانی که غالباً از سوی منابع معتبر استفاده میشوند ترجیح دارد. دانشنامههای دیگر جزو منابعی محسوب میشوند که میتوانند در تصمیمگیری اینکه کدام نامها دانشنامهای هستند یا رواج بیشتری دارند کمک باشند.
گاهی سوژهٔ مقاله دچار تغییر نام میشود. در این صورت وپ:رواج همچنان معتبر است، ولی به منابعی که پس از اعلام تغییر نام نوشته شده باشند وزن اضافه اختصاص میدهیم. اگر منابع نوشته شده پس از تغییر بهطور معمول از نام جدید استفاده کنند، ویکیپدیا باید از آن رویه پیروی کرده و عناوین مرتبط را تغییر دهد تا با نام جدید جور باشند. از طرف دیگر، اگر منابع نوشته شده پس از تغییر نام همچنان از نام قبلی استفاده کنند، ویکیپدیا نیز طبق وپ:رواج باید همچنان چنان کند.
ویکیپدیا گوی بلورین نیست. ما نمیدانیم در آینده چه الفاظ یا کلماتی استفاده خواهند شد، و تنها از چیزی مطلعیم که مورد استفاده قرار گرفته و میگیرد، و بدین ترتیب برای خوانندگانمان آشناست. به هر روی، میتوان از عقل سلیم استفاده کرد- اگر سوژهٔ مقالهای نامش را عوض میکند، منطقیست از زمان عوض شدن استفاده از نام جدید را بر اساس منابع معتبر در نظر گرفت. این مسئله برای نامهایی که به عنوان بخشی از عناوین توصیفی مورد استفاده قرار میگیرند نیز صدق میکند.
برای اطلاع از قواعد نامگذاری مقالهها زمانی که یک از گزینهها نامی خارجی یا وامواژه است، ویکیپدیا:قواعد نامگذاری (فارسیسازی اسامی خارجی) را ببینید.
گاه بر سر تطابق عنوان یک نوشتار با سیاست دیدگاه بیطرف ویکیپدیا اختلاف نظر پیش میآید. به نتیجه رسیدن این موضوع بستگی به این پیدا میکند که عنوان نوشتار نامی برآمده از منابع معتبر باشد یا عنوانی تشریحی که توسط کاربران ویکیپدیا ساخته شدهاست.
وقتی موضوع یک نوشتار در منابع معتبر فارسی غالباً با یک عنوان رایج منفرد مورد اشاره قرار گیرد، ویکیپدیا معمولاً بر اساس منابع عمل میکند و این نام را بهعنوان عنوانِ نوشتار برمیگزیند (و خب البته با رعایت دیگر معیارهای نامگذاری). گاه این نام رایج شامل کلمات غیربیطرفی میشود که بهطور معمول در ویکیپدیا از آن اجتناب میشود.[نیازمند نمونه] در اینگونه موارد رواج آن نام یا اینکه یک توضیح به شکل مؤثری تبدیل به نامی مناسب شدهاست (و آن نام مناسب تبدیل به عبارتی معمول برای آن موضوع شدهاست)، عموماً بر این نگرانی که ویکیپدیا جانب یک طرف را گرفتهاست غلبه میکند.
شرایط مهمی که ویکیپدیا تحت آن غالباً از انتخاب یک نام رایج به دلیل عدم بیطرفی خودداری میکند از این قرار است:
عنوان نوشتارها و تغییرمسیرها باید آن چیزی باشند که خوانندگان به عنوان اولین انتخاب تایپ میکنند، البته در توازن با آنچه خوانندگان انتظار دارند به آن برسند.[نیازمند نمونه]
در برخی شرایط یک عنوان تشریحی (مانند جنگهای ایران و روسیه در دوره قاجار) بهترین گزینه برای عنوان نوشتار است. این عناوین مشخصاً برای نوشتارها ساخته میشوند و باید نمایانگر دیدگاه بیطرف باشند، نه دیدگاه ویرایشگران. از انتخاب عنوانهای قضاوتآمیز و غیربیطرف اجتناب کنید. مثلاً اتهام بار منفی دارد و نباید در یک عنوان تشریحی استفاده شود (استثنا: نوشتارهایی که موضوعش یک اتهام واقعی بر مبنای قانون است که در منابع به همین شکل مورد بحث قرار گرفته، حتی اگر هنوز در دادگاه به اثبات نرسیدهاست. چنین مواردی را میشود اتهام نامید).
با این وجود، عنوانهای غیربیطرف اما رایج میتوانند در یک عنوان تشریحی استفاده شوند. حتی عنوانهای تشریحی باید بر مبنای منابع باشند، و در نتیجه کلمات یا عباراتی را بکار میگیرند که معمولاً در منابع استفاده میشوند.[نیازمند نمونه]
ویکیپدیا قواعد نامگذاری بسیاری برای زمینههای خاص دارد که در جدول بالای این صفحه آمدهاند. در موارد نادری این رهنمودها عنوانی پیشنهاد میدهند که دقیقاً با نام رایج مطابقت ندارد (مانند مقالههای پزشکی). استفاده از نامهای تخصصی غالباً بحثبرانگیز است و باید تعدیل شود، مگر اینکه نام تخصصی مزایای روشنی نسبت به نام رایج داشته باشد. در این صورت، نام رایج باید در زمینهٔ موضوع نوشتار طبیعی و رایج قلمداد شود. در غیر این صورت، باید به اصول نامگذاری نوشتارها در ویکیپدیا وفادار ماند.
معمولاً عنوان نوشتار باید به اندازهٔ کافی دقیق باشد تا بتواند موضوع نوشتار را بدون هیچ ابهامی مشخص کند، اما نه بیش از حد لزوم دقیق. مثلاً «باقرخان سالار ملی مبارز مشروطه» بیش از حد لزوم دقیق است، چرا که باقرخان به اندازهای که به همان موضوع اشاره کند دقیق است. از سوی دیگر خیابانی برای اشاره به شیخ محمد خیابانی دقت کافی ندارد.
این امکان همیشه وجود ندارد که دقیقاً از عنوانی که میخواهیم برای یک نوشتار استفاده کنیم، چرا که آن عنوان ممکن است معانی دیگری داشته باشد و در نتیجه پیشتر برای نوشتار دیگری استفاده شده باشد. بر اساس معیار دقت که این بالا به آن اشاره شد، وقتی عنوان جزئیتری برای تمایز یک نوشتار از دیگر نوشتارها مورد نیاز است، تنها در حد نیاز از جزئیات اضافه استفاده کنید. مثلاً هایکو (خواننده) دارای دقت کافی برای تمایز این عنوان از هایکو و هایکو (سیستمعامل) است و نیازی به عنوانی مثل «هایکو (خواننده ارمنی)» نیست. این قضیه گاه به درجهای قابل قبول از ناهماهنگی منجر میشود، مانند شاه لیر (فیلم ۱۹۷۱ بریتانیا) و شاه لیر (فیلم ۱۹۷۱ شوروی) که به دلیل همسال بودن نام کشور را با خود دارند در صورتی که عنوانهای شاه لیر (فیلم ۱۹۹۹) یا شاه لیر (فیلم ۱۹۸۷) نه.
به عنوان یک قاعدهٔ کلی وقتی عنوان مطلوب یک نوشتار بتواند به موضوعات دارای نوشتار دیگری در ویکیپدیا نیز اشاره کند:
هنگام تصمیمگیری برای اینکه از کدام روش (های) ابهامزدایی استفاده میکنیم، معیارهای نامگذاری بدین ترتیب اهمیت پیدا میکنند:
پرانتز تنها نویسهای است که میشود از آن برای جداسازی عبارت ابهامزدا استفاده کرد.[۱]
منظور از ایجاز ایجاد توازن بین کوتاهی عنوان و کافی بودن اطلاعات برای تشخیص موضوع نوشتار برای شخصی آشنا به موضوع است.
مثلاً جمهوری خلق چین نام رسمی چین است. هر دو عنوان دقیق و بدون ابهام هستند، با این وجود چین عنوان موجز برای موضوع نوشتار است.
نوشتارهای زندگینامهای از این قاعده مستثنی هستند: معمولاً نه نام و نه نام خانوادگی به منظور ایجاز از عنوان نوشتار حذف نمیشود.[نیازمند نمونه]
در ویکیپدیا هر نوشتار فقط میتواند یک عنوان داشته باشد. در صورتی که عنوان نوشتار یک نام باشد، نامهای جایگزین عنوان معمولاً باید در سطر یا پاراگراف اول نوشتار بیایند. در صورتی که حداقل سه نام جایگزین وجود داشته باشد یا نکتهای قابل توجه در مورد خود نامها وجود داشته باشد، ساخت بخشی جداگانه برای پرداختن به این نامها توصیه میشود که میتواند شامل املاهای مختلف، صورتهای کوتاهتر یا بلندتر عنوان، نامهای تاریخی و از این دست باشد. همچنین دلیلی وجود ندارد که نامهای جایگزین در جایی که با زمینهٔ متن مطابقت بیشتری دارند در متن نوشتار استفاده نشوند.[نیازمند نمونه]
همهٔ عنوانهای جایگزین، نامها یا شکلهایی از نگارش عنوان که برای یک عنوان بکار میرود قاعدتاً باید به نوشتار مربوط تغییرمسیر داده شوند. در صورتی که نامی دارای ابهام است، باید اطمینان حاصل کرد که میشود از طریق یک صفحهٔ ابهامزداییِ حاویِ عنوانِ جایگزین به نوشتار رسید.
نکات زیر برای مواردی استفاده میشوند که توسط پنج معیار اصلی پوشش داده نمیشوند. رعایت این راهنماها مانع ساخت نوشتارهای تکراری میشود.
قرارداد: بهطور کلی نام مقالههای خود را به شکل مفرد انتخاب کرده و از شکل جمع آن بپرهیزید، مگر اینکه آن نام همیشه در زبان فارسی به شکل جمع استفاده شود، یا به خانوادهای از موضوعات اشاره داشته باشد.
قرارداد: تمام صفتها باید به نام مربوطشان تغییرمسیر داده شوند. برای مثال، دموکراتیک باید به دموکراسی تغییرمسیر داده شود.
قرارداد: از نامیدن مقالهها به نام اختصاری بپرهیزید مگر اینکه نام اختصاری بهطور تقریباً انحصاری فقط و فقط به شکل اختصاریاش شناخته شده باشد و در آن فرم همه جا به این نام خوانده شود.[نیازمند نمونه]
قرارداد: هیچگاه از حرف تعریف نامعین در نام مقالههای خود استفاده نکنید، مگر اینکه نام مقاله بر اسم خاص دلالت کند؛ مثلاً معرف نام یک اثر هنری (فیلم، کتاب) باشد و حرف تعریف در خود نام موجود باشد؛ مانند دختری با کفشهای کتانی.
یک نوشتار را بهصورت زیرصفحهای از نوشتار دیگر نسازید. حتی اگر هم موضوع نوشتار در واقع شاخهای از یک نوشتار محسوب میشود، نامگذاریاش باید مستقل باشد. مثلاً به دلیل آنکه مقالهٔ کوههای استان فارس مرتبط با مقالهٔ استان فارس به نظر میرسد، آن را در عنوانی چون استان فارس/کوهها نسازید.
برای استفاده از برخی نویسهها در عنوان نوشتارها محدودیت فنی وجود دارد. استفاده از نویسههای # [ ] | { } _ غیرممکن است.
نیز محدودیتهایی برای عنوانهای دارای دونقطه، نقطه و برخی دیگر نویسهها وجود دارد که در نوشتارهای مربوط توسط الگوی {{عنوان صحیح}} مشخص میشوند. از نظر فنی تمام نویسههای یونیکد دیگر میتوانند در عنوان صفحه استفاده شوند، گرچه استفاده از برخی ممکن است نیازمند توجه ویژه یا نامناسب باشد.
از استفاده از نمادها برای عنوان خودداری کنید. نمادهایی مانند «♥» که گاه در تبلیغات یا لوگوها دیده میشوند هرگز نباید در عنوان نوشتار استفاده شوند.
برای نوشتارهایی که عنوانشان گفتاورد است از علامت گفتاورد یا نقلقول در عنوان استفاده نکنید، مانند بودن، یا نبودن که عنوان نوشتار است و «بودن، یا نبودن» به آن تغییرمسیر دارد. استثنای این قاعده وقتیست که علامت نققول بخشی از یک نام خاص باشد، مانند «قهرمانان» (آلبوم دیوید بویی)
نامگزاری
اعداد، تنوین (ـًــٍــٌ) (درصورتیکه تلفظ شود)[۲][۳]
فتحه، کسره، ضمه، «سرِ یِ» (همزهگونهٔ روی «ه»)، همزهگونهٔ روی خط زمینه
در صورتی از الگوی عنوان مورب استفاده کنید که در متن هم آن عنوان بهصورت مورّب بیاید. مثلاً عنوان کشتیها، فیلمها، کتابها و دیگر آثار خلاقانه و عبارات خارجی هم در متن و هم در عنوان باید بهصورت مورب بیایند.
،
صورتبندی مورب نمیتواند بخشی از عنوان ذخیرهشدهٔ صفحه باشد. برای مورب کردن یک عبارت در متن از نشانهٔ گفتاورد ”متن مورب” استفاده میکنیم. اما افزودن نشانهٔ گفتاورد به عنوان صفحه باعث میشود نشانهٔ گفتاورد به نشانیِ URL افزوده شود، نه اینکه عنوان صفحه را مورب کند. برای مورب کردن عنوان یا بخشی از عنوان از الگوی {{عنوان مورب}} استفاده میکنیم. علاوه بر آن، برخی الگوها مانند {{Infobox book}} و {{جعبه اطلاعات فیلم}} عنوان صفحهای را که در آن قرار گرفتهاند بهطور پیشفرض مورب میکنند.
گاه دو یا چند مفهوم نزدیک یا مکمل بهتر است در یک نوشتار آورده شوند. در صورت امکان از عنوانی استفاده کنید که همه را در بر بگیرد: [نیازمند نمونه] در صورتی که نشود واژهای دربرگیرندهٔ مناسبی یافت، میشود عنوانی را با استفاده از «و» ساخت، مانند اتحاد و تجزیه یا پایونیر ۶، ۷، ۸ و ۹ (و آنگاه عبارتهای منفرد پایونیر ۶ یا پایونیر ۸ به نوشتار مربوط تغییرمسیر مییابند یا در صفحههای ابهامزدایی اتحاد و تجزیه توسط اتحاد (جبر) و تجزیه (جبر) به اتحاد و تجزیه پیوند داده میشود).
معمولاً بهتر است موضوعها به ترتیب الفبایی مرتب شوند، خصوصاً آنها که کشورها یا فرهنگهای مختلف را در خود دارند، مانند مرز ایالات متحده آمریکا-مکزیک. با این وجود در صورتی که به وضوح ترتیبی مشخصی وجود داشته باشد [نیازمند نمونه]، باید از این ترتیب تبعیت کرد. اگر یک مفهوم بیشتر از آن دیگری مورد استفاده است، میتواند در ابتدا بیاید. عنوانهای دارای ترتیب معکوس باید به عنوان دارای نوشتار تغییرمسیر یابند (مانند مرز مکزیک-ایالات متحده آمریکا).
عنوانهای دارای «و» معمولاً نشان این هستند که نوشتار مشکل دیدگاه بیطرف یا تحقیق دست اول دارد. از حرف ربط «و» برای جانبداری، تعصب و تبعیض استفاده نکنید. برای مثال، به جای مقالهٔ صهیونیسم و تروریسم از تروریستهای تندروی صهیونیست استفاده کنید. از «و» برای یکجا آوردن مفاهیمی که معمولاً در کنار هم نمیآیند خودداری کنید.
آنجا که زمان جزئی از اسم رویداد است (مثل «المپیک ۲۰۰۸») این اسم را پیوسته بیاورید و مکان را جدا («المپیک ۲۰۰۸ پکن» بهتر است از «المپیک پکن ۲۰۰۸»). آنجایی که زمان جزئی از اسم رویداد نیست و مکان سهم بیشتری در شناخت رویداد دارد (مثل «لیگ برتر فوتبال ایران») زمان را بعد از ترکیب مکانی بیاورید («لیگ برتر فوتبال ایران ۹۲–۱۳۹۱»، و نه «لیگ برتر ۹۲–۱۳۹۱ ایران»). در مواردی که نه تاریخ و نه مکان برتری خاصی نسبت به هم ندارند، اجماعی وجود ندارد که کدام روش بهتر است و تصمیم باید به صورت موردی با اجماع کاربران گرفتن شود.[۴]
تغییر یک عنوان مورد مناقشه به عنوان دیگر بدون بحث و اجماع به شدت نهی میشود. اگر نوشتاری برای مدتی طولانی در یک عنوان باشد و دلیل خوبی برای تغییر آن وجود نداشته باشد، نباید به عنوان دیگری تغییر کند. اجماع بین ویرایشگران تعیین میکند که آیا دلیلی برای تغییر عنوان وجود دارد یا نه. اگر نوشتار هرگز یا به مدت طولانی بهطور پایدار در یک عنوان نبودهاست و اجماعی بر عنوانی که باید در آن قرار گیرد وجود نداشته باشد، عنوان نوشتار باید آنی باشد که توسط اولین مشارکتکنندهٔ اصلی پس از از خرد درآمدن نوشتار انتخاب شده.
هر پیشنهاد تغییر عنوانی که ممکن است مناقشهبرانگیز باشد باید در ویکیپدیا:درخواست انتقال مطرح شود و پیش از هر تغییری بر آن اجماع شود. بحث بر سر عنوانهای محل مناقشه غالباً غیرسازندهاند و بسیاری راههای دیگر برای بهبود ویکیپدیا وجود دارد.
در بحث برای عنوان مناسب یک نوشتار، توجه داشته باشید که انتخاب عنوان بستگی به این ندارد که عنوان مورد نظر از نظر اخلاقی یا سیاسی «صحیح» باشد. نیز استفاده از یک نام در عنوان یک نوشتار معنیاش این نیست که تمام نوشتارهای مرتبط از همان نام در عنوانشان استفاده کنند. معمولاً دلایلی برای عدم رعایت یکدستی میتوان سراغ کرد. مثلاً نوشتارهایی با عنوان نبرد استالینگراد و ولگوگراد داریم، که دومی نام قدیمی استالینگراد است.
گرچه عنوان نوشتارها باید مورد اجماع باشند، از اختراع نامهای جدید یا استفاده از نامهای بسیار غیررایج برای رسیدن به توافق میان دیدگاههای مخالف و استحصال موقعیت «نه سیخ بسوزد، نه کباب» اجتناب کنید. ویکیپدیا کاربرد واقعی عنوانها را تبعیت میکند و نمیتواند عنوان خاصی را تجویز یا عنوان جدیدی را اختراع کند.
پیشنهاد قواعد نامگذاری جدید باید در صفحهٔ بحث این نوشتار یا قهوهخانهٔ اجرایی مطرح شوند. در صورتی که اجماع قویای شکل بگیرد، پیشنهاد جدید در قالب رهنمودی جدید به رده:قواعد نامگذاری ویکیپدیا افزوده میشود.
عنوان یک نوشتار، سرصفحهای درشت است که در بالای متن نوشتار نمایش داده میشود و مبنای نام صفحهٔ نوشتار و نشانی وبِ آن است. عنوان نوشتار به ما میگوید که نوشتار دربارهٔ چه چیزیست و آن را از نوشتارهای دیگر متمایز میسازد.
عنوان نوشتار ممکن است نام موضوع نوشتار باشد (مانند آبادان)، یا اینکه توضیحی دربارهٔ موضوع باشد (مانند فهرست رئیسجمهورهای مصر). چون هیچ دو نوشتاری نمیتوانند عنوان یکسان داشته باشند، گاه لازم است اطلاعات متمایزکنندهای را به عنوان بیفزاییم، که اغلب بهصورت توضیحی داخل پرانتز و پس از عنوان میآید. معمولاً عنوان نوشتار بر مبنای آنچه که موضوع مربوط در منابع معتبر خوانده میشود انتخاب میشود. در صورتی که بیش از یک امکان وجود داشته باشد، ویرایشگران یکی از آن عناوین را با توجه به این اصول انتخاب میکنند: عنوان ایدئال با عنوان نوشتارهای مشابه مشابهت دارد، موضوع را به وضوح میشناساند، و کوتاه، معمولی، قابل تمایز و قابل شناختن است.
در این صفحه قواعد نامگذاری مقالهها توضیح داده میشود (تنها مقالهها، نه فضاهای نام دیگر مانند ردهها). قواعد تکمیلی و تفضیلی در رهنمودهای تخصصی (که در جدول مقابل فهرست شدهاند) آمدهاست که باید بهمراه سیاستهای دیگر در نظر گرفته شود، خصوصاً سه سیاست اصلی ویکیپدیا:دیدگاه بیطرف، ویکیپدیا:اثباتپذیری و ویکیپدیا:تحقیق دستاول ممنوع.
عنوان نوشتارها بر پایهٔ آنچه در منابع معتبر فارسی برای اشاره به موضوع مقاله استفاده شدهاست گزیده میشوند. اغلب دو یا چند عنوان وجود دارد که میتوان برای نوشتار برگزید؛ گزینش یکی از این عنوانها بر پایهٔ اجماع خواهد بود. یک عنوان خوب در ویکیپدیا پنج ویژگی زیر را داراست:
این معیارها را باید به عنوان هدف دید و نه قانون. برای بیشتر نوشتارها میتوان در نگاه اول نامی ساده و مشخص یافت که تمام شرایط بالا را ارضا نماید. در این صورت آنرا مستقیماً بعنوان نام برگزینید. با این وجود، گاه ممکن است این انتخاب روشن و آسان نباشد. ممکن است نیاز باشد به یک یا بیش از یکی از اهداف بالا وزن بیشتری داد. در این مواقع باید به اجماع رجوع کرد. مثلاً عنوان شناختپذیر، طبیعی و موجز بریتانیا بر عنوان دقیقتر پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی برتری دارد (بخش از اسمی که از همه راحتتر تشخیص داده میشود استفاده کنید را در پایین ببینید).
نامگزاری
هنگام نامگذاری نوشتاری در زمینهای خاص یا در مواجهه با مشکلی مشخص غالباً اجماعهای پیشینی وجود دارد که میتواند به عنوان سابقه مورد استفاده قرار گیرد. در صورتی اجماع قبلیای موجود نباشد، نیاز به تبادل نظر کاربران وجود دارد و کاربران باید معیارهای بالا را در هنگام بحث در نظر داشته باشند. هنگام انتخاب نام باید بیشتر علایق خوانندگان را در نظر داشت تا ویرایشگران و همچنین مخاطبان عام تا متخصصین. هنگامی که مقاله نامی توصیفی میدارد، عنوان اتخاذ شده باید بیطرفانه بیان شود.
برای نوشتارهایی که با احتمال معقولی تحت عنوانی دیگر جستجو میشوند یا ممکن است به دو یا بیشتر از دو نام شناخته شوند (از قبیل نگارشهای متفاوت یک نام یا عنوانهای قدیمی) باید از تغییرمسیر استفاده کرد. مانند تغییرمسیر داود به داوود یا بردلی منینگ به چلسی منینگ. از سوی دیگر اگر یک نام میتواند به چند نوشتار اطلاق شود باید ابهامزدایی شود.
در ویکیپدیا عنوان یک نوشتار کلمهای از زبان طبیعی یا اصطلاحی است که به موضوع نوشتار اشاره میکند. از اینرو عنوان نوشتار معمولاً نام شخص یا مکان یا هر چیزیست که موضوع نوشتار است. با این وجود برخی موضوعات چند نام دارند و این ممکن است منشأ سردرگمی در این شود که کدامیک باید برای عنوان نوشتار استفاده شود. در ویکیپدیا غالباً ترجیح بر نامهاییست که بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند، آنهم از رهگذر رواج در اغلب منابع مستقل و معتبر فارسی. در این صورت است که معمولاً نام نوشتار بیشترین تطابق را با معیارهای پیشگفته پیدا میکند. وقتی نامی منفرد و روشن وجود ندارد که آشکارا پربسامدترین نام استفاده شده از سوی منابع باشد، ویرایشگران باید در مورد اینکه کدام نام با معیارها همخوانی بیشتری دارد به اجماع برسند.
ویکیپدیا لزوماً از نام «رسمی» موضوع برای نوشتار استفاده نمیکند. معمولاً ترجیح بر این است که از نامی استفاده شود که غالباً از سوی منابع معتبر فارسیزبان (همچنین منابع استفاده شده در خود نوشتار) بکار میرود. نباید از نامهای مبهم یا غیردقیق استفاده کرد، حتی اگر در منابع معتبر به کار رفته باشند. بیطرفی را نیز باید در نظر گرفت. عنوان مقالات نباید زننده (مگر ناگزیر) یا از طرف دیگر فاخر (قلمبهسلمبه) باشد. وقتی نامهای متعددی برای یک موضوع وجود دارد که همه نسبتاً رایج هستند و رایجترینشان مشکلاتی دارد، منطقی است که یکی از موارد دیگر را انتخاب کنیم.
با وجود اینکه نامهای رسمی، علمی، اصلی یا علایم تجاری معمولاً برای نوشتارها استفاده میشوند، عنوانی که غالباً از سوی منابع معتبر استفاده میشوند ترجیح دارد. دانشنامههای دیگر جزو منابعی محسوب میشوند که میتوانند در تصمیمگیری اینکه کدام نامها دانشنامهای هستند یا رواج بیشتری دارند کمک باشند.
گاهی سوژهٔ مقاله دچار تغییر نام میشود. در این صورت وپ:رواج همچنان معتبر است، ولی به منابعی که پس از اعلام تغییر نام نوشته شده باشند وزن اضافه اختصاص میدهیم. اگر منابع نوشته شده پس از تغییر بهطور معمول از نام جدید استفاده کنند، ویکیپدیا باید از آن رویه پیروی کرده و عناوین مرتبط را تغییر دهد تا با نام جدید جور باشند. از طرف دیگر، اگر منابع نوشته شده پس از تغییر نام همچنان از نام قبلی استفاده کنند، ویکیپدیا نیز طبق وپ:رواج باید همچنان چنان کند.
ویکیپدیا گوی بلورین نیست. ما نمیدانیم در آینده چه الفاظ یا کلماتی استفاده خواهند شد، و تنها از چیزی مطلعیم که مورد استفاده قرار گرفته و میگیرد، و بدین ترتیب برای خوانندگانمان آشناست. به هر روی، میتوان از عقل سلیم استفاده کرد- اگر سوژهٔ مقالهای نامش را عوض میکند، منطقیست از زمان عوض شدن استفاده از نام جدید را بر اساس منابع معتبر در نظر گرفت. این مسئله برای نامهایی که به عنوان بخشی از عناوین توصیفی مورد استفاده قرار میگیرند نیز صدق میکند.
برای اطلاع از قواعد نامگذاری مقالهها زمانی که یک از گزینهها نامی خارجی یا وامواژه است، ویکیپدیا:قواعد نامگذاری (فارسیسازی اسامی خارجی) را ببینید.
گاه بر سر تطابق عنوان یک نوشتار با سیاست دیدگاه بیطرف ویکیپدیا اختلاف نظر پیش میآید. به نتیجه رسیدن این موضوع بستگی به این پیدا میکند که عنوان نوشتار نامی برآمده از منابع معتبر باشد یا عنوانی تشریحی که توسط کاربران ویکیپدیا ساخته شدهاست.
وقتی موضوع یک نوشتار در منابع معتبر فارسی غالباً با یک عنوان رایج منفرد مورد اشاره قرار گیرد، ویکیپدیا معمولاً بر اساس منابع عمل میکند و این نام را بهعنوان عنوانِ نوشتار برمیگزیند (و خب البته با رعایت دیگر معیارهای نامگذاری). گاه این نام رایج شامل کلمات غیربیطرفی میشود که بهطور معمول در ویکیپدیا از آن اجتناب میشود.[نیازمند نمونه] در اینگونه موارد رواج آن نام یا اینکه یک توضیح به شکل مؤثری تبدیل به نامی مناسب شدهاست (و آن نام مناسب تبدیل به عبارتی معمول برای آن موضوع شدهاست)، عموماً بر این نگرانی که ویکیپدیا جانب یک طرف را گرفتهاست غلبه میکند.
شرایط مهمی که ویکیپدیا تحت آن غالباً از انتخاب یک نام رایج به دلیل عدم بیطرفی خودداری میکند از این قرار است:
عنوان نوشتارها و تغییرمسیرها باید آن چیزی باشند که خوانندگان به عنوان اولین انتخاب تایپ میکنند، البته در توازن با آنچه خوانندگان انتظار دارند به آن برسند.[نیازمند نمونه]
در برخی شرایط یک عنوان تشریحی (مانند جنگهای ایران و روسیه در دوره قاجار) بهترین گزینه برای عنوان نوشتار است. این عناوین مشخصاً برای نوشتارها ساخته میشوند و باید نمایانگر دیدگاه بیطرف باشند، نه دیدگاه ویرایشگران. از انتخاب عنوانهای قضاوتآمیز و غیربیطرف اجتناب کنید. مثلاً اتهام بار منفی دارد و نباید در یک عنوان تشریحی استفاده شود (استثنا: نوشتارهایی که موضوعش یک اتهام واقعی بر مبنای قانون است که در منابع به همین شکل مورد بحث قرار گرفته، حتی اگر هنوز در دادگاه به اثبات نرسیدهاست. چنین مواردی را میشود اتهام نامید).
با این وجود، عنوانهای غیربیطرف اما رایج میتوانند در یک عنوان تشریحی استفاده شوند. حتی عنوانهای تشریحی باید بر مبنای منابع باشند، و در نتیجه کلمات یا عباراتی را بکار میگیرند که معمولاً در منابع استفاده میشوند.[نیازمند نمونه]
ویکیپدیا قواعد نامگذاری بسیاری برای زمینههای خاص دارد که در جدول بالای این صفحه آمدهاند. در موارد نادری این رهنمودها عنوانی پیشنهاد میدهند که دقیقاً با نام رایج مطابقت ندارد (مانند مقالههای پزشکی). استفاده از نامهای تخصصی غالباً بحثبرانگیز است و باید تعدیل شود، مگر اینکه نام تخصصی مزایای روشنی نسبت به نام رایج داشته باشد. در این صورت، نام رایج باید در زمینهٔ موضوع نوشتار طبیعی و رایج قلمداد شود. در غیر این صورت، باید به اصول نامگذاری نوشتارها در ویکیپدیا وفادار ماند.
معمولاً عنوان نوشتار باید به اندازهٔ کافی دقیق باشد تا بتواند موضوع نوشتار را بدون هیچ ابهامی مشخص کند، اما نه بیش از حد لزوم دقیق. مثلاً «باقرخان سالار ملی مبارز مشروطه» بیش از حد لزوم دقیق است، چرا که باقرخان به اندازهای که به همان موضوع اشاره کند دقیق است. از سوی دیگر خیابانی برای اشاره به شیخ محمد خیابانی دقت کافی ندارد.
این امکان همیشه وجود ندارد که دقیقاً از عنوانی که میخواهیم برای یک نوشتار استفاده کنیم، چرا که آن عنوان ممکن است معانی دیگری داشته باشد و در نتیجه پیشتر برای نوشتار دیگری استفاده شده باشد. بر اساس معیار دقت که این بالا به آن اشاره شد، وقتی عنوان جزئیتری برای تمایز یک نوشتار از دیگر نوشتارها مورد نیاز است، تنها در حد نیاز از جزئیات اضافه استفاده کنید. مثلاً هایکو (خواننده) دارای دقت کافی برای تمایز این عنوان از هایکو و هایکو (سیستمعامل) است و نیازی به عنوانی مثل «هایکو (خواننده ارمنی)» نیست. این قضیه گاه به درجهای قابل قبول از ناهماهنگی منجر میشود، مانند شاه لیر (فیلم ۱۹۷۱ بریتانیا) و شاه لیر (فیلم ۱۹۷۱ شوروی) که به دلیل همسال بودن نام کشور را با خود دارند در صورتی که عنوانهای شاه لیر (فیلم ۱۹۹۹) یا شاه لیر (فیلم ۱۹۸۷) نه.
به عنوان یک قاعدهٔ کلی وقتی عنوان مطلوب یک نوشتار بتواند به موضوعات دارای نوشتار دیگری در ویکیپدیا نیز اشاره کند:
هنگام تصمیمگیری برای اینکه از کدام روش (های) ابهامزدایی استفاده میکنیم، معیارهای نامگذاری بدین ترتیب اهمیت پیدا میکنند:
پرانتز تنها نویسهای است که میشود از آن برای جداسازی عبارت ابهامزدا استفاده کرد.[۱]
منظور از ایجاز ایجاد توازن بین کوتاهی عنوان و کافی بودن اطلاعات برای تشخیص موضوع نوشتار برای شخصی آشنا به موضوع است.
مثلاً جمهوری خلق چین نام رسمی چین است. هر دو عنوان دقیق و بدون ابهام هستند، با این وجود چین عنوان موجز برای موضوع نوشتار است.
نوشتارهای زندگینامهای از این قاعده مستثنی هستند: معمولاً نه نام و نه نام خانوادگی به منظور ایجاز از عنوان نوشتار حذف نمیشود.[نیازمند نمونه]
در ویکیپدیا هر نوشتار فقط میتواند یک عنوان داشته باشد. در صورتی که عنوان نوشتار یک نام باشد، نامهای جایگزین عنوان معمولاً باید در سطر یا پاراگراف اول نوشتار بیایند. در صورتی که حداقل سه نام جایگزین وجود داشته باشد یا نکتهای قابل توجه در مورد خود نامها وجود داشته باشد، ساخت بخشی جداگانه برای پرداختن به این نامها توصیه میشود که میتواند شامل املاهای مختلف، صورتهای کوتاهتر یا بلندتر عنوان، نامهای تاریخی و از این دست باشد. همچنین دلیلی وجود ندارد که نامهای جایگزین در جایی که با زمینهٔ متن مطابقت بیشتری دارند در متن نوشتار استفاده نشوند.[نیازمند نمونه]
همهٔ عنوانهای جایگزین، نامها یا شکلهایی از نگارش عنوان که برای یک عنوان بکار میرود قاعدتاً باید به نوشتار مربوط تغییرمسیر داده شوند. در صورتی که نامی دارای ابهام است، باید اطمینان حاصل کرد که میشود از طریق یک صفحهٔ ابهامزداییِ حاویِ عنوانِ جایگزین به نوشتار رسید.
نکات زیر برای مواردی استفاده میشوند که توسط پنج معیار اصلی پوشش داده نمیشوند. رعایت این راهنماها مانع ساخت نوشتارهای تکراری میشود.
قرارداد: بهطور کلی نام مقالههای خود را به شکل مفرد انتخاب کرده و از شکل جمع آن بپرهیزید، مگر اینکه آن نام همیشه در زبان فارسی به شکل جمع استفاده شود، یا به خانوادهای از موضوعات اشاره داشته باشد.
قرارداد: تمام صفتها باید به نام مربوطشان تغییرمسیر داده شوند. برای مثال، دموکراتیک باید به دموکراسی تغییرمسیر داده شود.
قرارداد: از نامیدن مقالهها به نام اختصاری بپرهیزید مگر اینکه نام اختصاری بهطور تقریباً انحصاری فقط و فقط به شکل اختصاریاش شناخته شده باشد و در آن فرم همه جا به این نام خوانده شود.[نیازمند نمونه]
قرارداد: هیچگاه از حرف تعریف نامعین در نام مقالههای خود استفاده نکنید، مگر اینکه نام مقاله بر اسم خاص دلالت کند؛ مثلاً معرف نام یک اثر هنری (فیلم، کتاب) باشد و حرف تعریف در خود نام موجود باشد؛ مانند دختری با کفشهای کتانی.
یک نوشتار را بهصورت زیرصفحهای از نوشتار دیگر نسازید. حتی اگر هم موضوع نوشتار در واقع شاخهای از یک نوشتار محسوب میشود، نامگذاریاش باید مستقل باشد. مثلاً به دلیل آنکه مقالهٔ کوههای استان فارس مرتبط با مقالهٔ استان فارس به نظر میرسد، آن را در عنوانی چون استان فارس/کوهها نسازید.
برای استفاده از برخی نویسهها در عنوان نوشتارها محدودیت فنی وجود دارد. استفاده از نویسههای # [ ] | { } _ غیرممکن است.
نیز محدودیتهایی برای عنوانهای دارای دونقطه، نقطه و برخی دیگر نویسهها وجود دارد که در نوشتارهای مربوط توسط الگوی {{عنوان صحیح}} مشخص میشوند. از نظر فنی تمام نویسههای یونیکد دیگر میتوانند در عنوان صفحه استفاده شوند، گرچه استفاده از برخی ممکن است نیازمند توجه ویژه یا نامناسب باشد.
از استفاده از نمادها برای عنوان خودداری کنید. نمادهایی مانند «♥» که گاه در تبلیغات یا لوگوها دیده میشوند هرگز نباید در عنوان نوشتار استفاده شوند.
برای نوشتارهایی که عنوانشان گفتاورد است از علامت گفتاورد یا نقلقول در عنوان استفاده نکنید، مانند بودن، یا نبودن که عنوان نوشتار است و «بودن، یا نبودن» به آن تغییرمسیر دارد. استثنای این قاعده وقتیست که علامت نققول بخشی از یک نام خاص باشد، مانند «قهرمانان» (آلبوم دیوید بویی)
نامگزاری
اعداد، تنوین (ـًــٍــٌ) (درصورتیکه تلفظ شود)[۲][۳]
فتحه، کسره، ضمه، «سرِ یِ» (همزهگونهٔ روی «ه»)، همزهگونهٔ روی خط زمینه
در صورتی از الگوی عنوان مورب استفاده کنید که در متن هم آن عنوان بهصورت مورّب بیاید. مثلاً عنوان کشتیها، فیلمها، کتابها و دیگر آثار خلاقانه و عبارات خارجی هم در متن و هم در عنوان باید بهصورت مورب بیایند.
،
صورتبندی مورب نمیتواند بخشی از عنوان ذخیرهشدهٔ صفحه باشد. برای مورب کردن یک عبارت در متن از نشانهٔ گفتاورد ”متن مورب” استفاده میکنیم. اما افزودن نشانهٔ گفتاورد به عنوان صفحه باعث میشود نشانهٔ گفتاورد به نشانیِ URL افزوده شود، نه اینکه عنوان صفحه را مورب کند. برای مورب کردن عنوان یا بخشی از عنوان از الگوی {{عنوان مورب}} استفاده میکنیم. علاوه بر آن، برخی الگوها مانند {{Infobox book}} و {{جعبه اطلاعات فیلم}} عنوان صفحهای را که در آن قرار گرفتهاند بهطور پیشفرض مورب میکنند.
گاه دو یا چند مفهوم نزدیک یا مکمل بهتر است در یک نوشتار آورده شوند. در صورت امکان از عنوانی استفاده کنید که همه را در بر بگیرد: [نیازمند نمونه] در صورتی که نشود واژهای دربرگیرندهٔ مناسبی یافت، میشود عنوانی را با استفاده از «و» ساخت، مانند اتحاد و تجزیه یا پایونیر ۶، ۷، ۸ و ۹ (و آنگاه عبارتهای منفرد پایونیر ۶ یا پایونیر ۸ به نوشتار مربوط تغییرمسیر مییابند یا در صفحههای ابهامزدایی اتحاد و تجزیه توسط اتحاد (جبر) و تجزیه (جبر) به اتحاد و تجزیه پیوند داده میشود).
معمولاً بهتر است موضوعها به ترتیب الفبایی مرتب شوند، خصوصاً آنها که کشورها یا فرهنگهای مختلف را در خود دارند، مانند مرز ایالات متحده آمریکا-مکزیک. با این وجود در صورتی که به وضوح ترتیبی مشخصی وجود داشته باشد [نیازمند نمونه]، باید از این ترتیب تبعیت کرد. اگر یک مفهوم بیشتر از آن دیگری مورد استفاده است، میتواند در ابتدا بیاید. عنوانهای دارای ترتیب معکوس باید به عنوان دارای نوشتار تغییرمسیر یابند (مانند مرز مکزیک-ایالات متحده آمریکا).
عنوانهای دارای «و» معمولاً نشان این هستند که نوشتار مشکل دیدگاه بیطرف یا تحقیق دست اول دارد. از حرف ربط «و» برای جانبداری، تعصب و تبعیض استفاده نکنید. برای مثال، به جای مقالهٔ صهیونیسم و تروریسم از تروریستهای تندروی صهیونیست استفاده کنید. از «و» برای یکجا آوردن مفاهیمی که معمولاً در کنار هم نمیآیند خودداری کنید.
آنجا که زمان جزئی از اسم رویداد است (مثل «المپیک ۲۰۰۸») این اسم را پیوسته بیاورید و مکان را جدا («المپیک ۲۰۰۸ پکن» بهتر است از «المپیک پکن ۲۰۰۸»). آنجایی که زمان جزئی از اسم رویداد نیست و مکان سهم بیشتری در شناخت رویداد دارد (مثل «لیگ برتر فوتبال ایران») زمان را بعد از ترکیب مکانی بیاورید («لیگ برتر فوتبال ایران ۹۲–۱۳۹۱»، و نه «لیگ برتر ۹۲–۱۳۹۱ ایران»). در مواردی که نه تاریخ و نه مکان برتری خاصی نسبت به هم ندارند، اجماعی وجود ندارد که کدام روش بهتر است و تصمیم باید به صورت موردی با اجماع کاربران گرفتن شود.[۴]
تغییر یک عنوان مورد مناقشه به عنوان دیگر بدون بحث و اجماع به شدت نهی میشود. اگر نوشتاری برای مدتی طولانی در یک عنوان باشد و دلیل خوبی برای تغییر آن وجود نداشته باشد، نباید به عنوان دیگری تغییر کند. اجماع بین ویرایشگران تعیین میکند که آیا دلیلی برای تغییر عنوان وجود دارد یا نه. اگر نوشتار هرگز یا به مدت طولانی بهطور پایدار در یک عنوان نبودهاست و اجماعی بر عنوانی که باید در آن قرار گیرد وجود نداشته باشد، عنوان نوشتار باید آنی باشد که توسط اولین مشارکتکنندهٔ اصلی پس از از خرد درآمدن نوشتار انتخاب شده.
هر پیشنهاد تغییر عنوانی که ممکن است مناقشهبرانگیز باشد باید در ویکیپدیا:درخواست انتقال مطرح شود و پیش از هر تغییری بر آن اجماع شود. بحث بر سر عنوانهای محل مناقشه غالباً غیرسازندهاند و بسیاری راههای دیگر برای بهبود ویکیپدیا وجود دارد.
در بحث برای عنوان مناسب یک نوشتار، توجه داشته باشید که انتخاب عنوان بستگی به این ندارد که عنوان مورد نظر از نظر اخلاقی یا سیاسی «صحیح» باشد. نیز استفاده از یک نام در عنوان یک نوشتار معنیاش این نیست که تمام نوشتارهای مرتبط از همان نام در عنوانشان استفاده کنند. معمولاً دلایلی برای عدم رعایت یکدستی میتوان سراغ کرد. مثلاً نوشتارهایی با عنوان نبرد استالینگراد و ولگوگراد داریم، که دومی نام قدیمی استالینگراد است.
گرچه عنوان نوشتارها باید مورد اجماع باشند، از اختراع نامهای جدید یا استفاده از نامهای بسیار غیررایج برای رسیدن به توافق میان دیدگاههای مخالف و استحصال موقعیت «نه سیخ بسوزد، نه کباب» اجتناب کنید. ویکیپدیا کاربرد واقعی عنوانها را تبعیت میکند و نمیتواند عنوان خاصی را تجویز یا عنوان جدیدی را اختراع کند.
پیشنهاد قواعد نامگذاری جدید باید در صفحهٔ بحث این نوشتار یا قهوهخانهٔ اجرایی مطرح شوند. در صورتی که اجماع قویای شکل بگیرد، پیشنهاد جدید در قالب رهنمودی جدید به رده:قواعد نامگذاری ویکیپدیا افزوده میشود.
عنوان یک نوشتار، سرصفحهای درشت است که در بالای متن نوشتار نمایش داده میشود و مبنای نام صفحهٔ نوشتار و نشانی وبِ آن است. عنوان نوشتار به ما میگوید که نوشتار دربارهٔ چه چیزیست و آن را از نوشتارهای دیگر متمایز میسازد.
عنوان نوشتار ممکن است نام موضوع نوشتار باشد (مانند آبادان)، یا اینکه توضیحی دربارهٔ موضوع باشد (مانند فهرست رئیسجمهورهای مصر). چون هیچ دو نوشتاری نمیتوانند عنوان یکسان داشته باشند، گاه لازم است اطلاعات متمایزکنندهای را به عنوان بیفزاییم، که اغلب بهصورت توضیحی داخل پرانتز و پس از عنوان میآید. معمولاً عنوان نوشتار بر مبنای آنچه که موضوع مربوط در منابع معتبر خوانده میشود انتخاب میشود. در صورتی که بیش از یک امکان وجود داشته باشد، ویرایشگران یکی از آن عناوین را با توجه به این اصول انتخاب میکنند: عنوان ایدئال با عنوان نوشتارهای مشابه مشابهت دارد، موضوع را به وضوح میشناساند، و کوتاه، معمولی، قابل تمایز و قابل شناختن است.
در این صفحه قواعد نامگذاری مقالهها توضیح داده میشود (تنها مقالهها، نه فضاهای نام دیگر مانند ردهها). قواعد تکمیلی و تفضیلی در رهنمودهای تخصصی (که در جدول مقابل فهرست شدهاند) آمدهاست که باید بهمراه سیاستهای دیگر در نظر گرفته شود، خصوصاً سه سیاست اصلی ویکیپدیا:دیدگاه بیطرف، ویکیپدیا:اثباتپذیری و ویکیپدیا:تحقیق دستاول ممنوع.
عنوان نوشتارها بر پایهٔ آنچه در منابع معتبر فارسی برای اشاره به موضوع مقاله استفاده شدهاست گزیده میشوند. اغلب دو یا چند عنوان وجود دارد که میتوان برای نوشتار برگزید؛ گزینش یکی از این عنوانها بر پایهٔ اجماع خواهد بود. یک عنوان خوب در ویکیپدیا پنج ویژگی زیر را داراست:
این معیارها را باید به عنوان هدف دید و نه قانون. برای بیشتر نوشتارها میتوان در نگاه اول نامی ساده و مشخص یافت که تمام شرایط بالا را ارضا نماید. در این صورت آنرا مستقیماً بعنوان نام برگزینید. با این وجود، گاه ممکن است این انتخاب روشن و آسان نباشد. ممکن است نیاز باشد به یک یا بیش از یکی از اهداف بالا وزن بیشتری داد. در این مواقع باید به اجماع رجوع کرد. مثلاً عنوان شناختپذیر، طبیعی و موجز بریتانیا بر عنوان دقیقتر پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی برتری دارد (بخش از اسمی که از همه راحتتر تشخیص داده میشود استفاده کنید را در پایین ببینید).
نامگزاری
هنگام نامگذاری نوشتاری در زمینهای خاص یا در مواجهه با مشکلی مشخص غالباً اجماعهای پیشینی وجود دارد که میتواند به عنوان سابقه مورد استفاده قرار گیرد. در صورتی اجماع قبلیای موجود نباشد، نیاز به تبادل نظر کاربران وجود دارد و کاربران باید معیارهای بالا را در هنگام بحث در نظر داشته باشند. هنگام انتخاب نام باید بیشتر علایق خوانندگان را در نظر داشت تا ویرایشگران و همچنین مخاطبان عام تا متخصصین. هنگامی که مقاله نامی توصیفی میدارد، عنوان اتخاذ شده باید بیطرفانه بیان شود.
برای نوشتارهایی که با احتمال معقولی تحت عنوانی دیگر جستجو میشوند یا ممکن است به دو یا بیشتر از دو نام شناخته شوند (از قبیل نگارشهای متفاوت یک نام یا عنوانهای قدیمی) باید از تغییرمسیر استفاده کرد. مانند تغییرمسیر داود به داوود یا بردلی منینگ به چلسی منینگ. از سوی دیگر اگر یک نام میتواند به چند نوشتار اطلاق شود باید ابهامزدایی شود.
در ویکیپدیا عنوان یک نوشتار کلمهای از زبان طبیعی یا اصطلاحی است که به موضوع نوشتار اشاره میکند. از اینرو عنوان نوشتار معمولاً نام شخص یا مکان یا هر چیزیست که موضوع نوشتار است. با این وجود برخی موضوعات چند نام دارند و این ممکن است منشأ سردرگمی در این شود که کدامیک باید برای عنوان نوشتار استفاده شود. در ویکیپدیا غالباً ترجیح بر نامهاییست که بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند، آنهم از رهگذر رواج در اغلب منابع مستقل و معتبر فارسی. در این صورت است که معمولاً نام نوشتار بیشترین تطابق را با معیارهای پیشگفته پیدا میکند. وقتی نامی منفرد و روشن وجود ندارد که آشکارا پربسامدترین نام استفاده شده از سوی منابع باشد، ویرایشگران باید در مورد اینکه کدام نام با معیارها همخوانی بیشتری دارد به اجماع برسند.
ویکیپدیا لزوماً از نام «رسمی» موضوع برای نوشتار استفاده نمیکند. معمولاً ترجیح بر این است که از نامی استفاده شود که غالباً از سوی منابع معتبر فارسیزبان (همچنین منابع استفاده شده در خود نوشتار) بکار میرود. نباید از نامهای مبهم یا غیردقیق استفاده کرد، حتی اگر در منابع معتبر به کار رفته باشند. بیطرفی را نیز باید در نظر گرفت. عنوان مقالات نباید زننده (مگر ناگزیر) یا از طرف دیگر فاخر (قلمبهسلمبه) باشد. وقتی نامهای متعددی برای یک موضوع وجود دارد که همه نسبتاً رایج هستند و رایجترینشان مشکلاتی دارد، منطقی است که یکی از موارد دیگر را انتخاب کنیم.
با وجود اینکه نامهای رسمی، علمی، اصلی یا علایم تجاری معمولاً برای نوشتارها استفاده میشوند، عنوانی که غالباً از سوی منابع معتبر استفاده میشوند ترجیح دارد. دانشنامههای دیگر جزو منابعی محسوب میشوند که میتوانند در تصمیمگیری اینکه کدام نامها دانشنامهای هستند یا رواج بیشتری دارند کمک باشند.
گاهی سوژهٔ مقاله دچار تغییر نام میشود. در این صورت وپ:رواج همچنان معتبر است، ولی به منابعی که پس از اعلام تغییر نام نوشته شده باشند وزن اضافه اختصاص میدهیم. اگر منابع نوشته شده پس از تغییر بهطور معمول از نام جدید استفاده کنند، ویکیپدیا باید از آن رویه پیروی کرده و عناوین مرتبط را تغییر دهد تا با نام جدید جور باشند. از طرف دیگر، اگر منابع نوشته شده پس از تغییر نام همچنان از نام قبلی استفاده کنند، ویکیپدیا نیز طبق وپ:رواج باید همچنان چنان کند.
ویکیپدیا گوی بلورین نیست. ما نمیدانیم در آینده چه الفاظ یا کلماتی استفاده خواهند شد، و تنها از چیزی مطلعیم که مورد استفاده قرار گرفته و میگیرد، و بدین ترتیب برای خوانندگانمان آشناست. به هر روی، میتوان از عقل سلیم استفاده کرد- اگر سوژهٔ مقالهای نامش را عوض میکند، منطقیست از زمان عوض شدن استفاده از نام جدید را بر اساس منابع معتبر در نظر گرفت. این مسئله برای نامهایی که به عنوان بخشی از عناوین توصیفی مورد استفاده قرار میگیرند نیز صدق میکند.
برای اطلاع از قواعد نامگذاری مقالهها زمانی که یک از گزینهها نامی خارجی یا وامواژه است، ویکیپدیا:قواعد نامگذاری (فارسیسازی اسامی خارجی) را ببینید.
گاه بر سر تطابق عنوان یک نوشتار با سیاست دیدگاه بیطرف ویکیپدیا اختلاف نظر پیش میآید. به نتیجه رسیدن این موضوع بستگی به این پیدا میکند که عنوان نوشتار نامی برآمده از منابع معتبر باشد یا عنوانی تشریحی که توسط کاربران ویکیپدیا ساخته شدهاست.
وقتی موضوع یک نوشتار در منابع معتبر فارسی غالباً با یک عنوان رایج منفرد مورد اشاره قرار گیرد، ویکیپدیا معمولاً بر اساس منابع عمل میکند و این نام را بهعنوان عنوانِ نوشتار برمیگزیند (و خب البته با رعایت دیگر معیارهای نامگذاری). گاه این نام رایج شامل کلمات غیربیطرفی میشود که بهطور معمول در ویکیپدیا از آن اجتناب میشود.[نیازمند نمونه] در اینگونه موارد رواج آن نام یا اینکه یک توضیح به شکل مؤثری تبدیل به نامی مناسب شدهاست (و آن نام مناسب تبدیل به عبارتی معمول برای آن موضوع شدهاست)، عموماً بر این نگرانی که ویکیپدیا جانب یک طرف را گرفتهاست غلبه میکند.
شرایط مهمی که ویکیپدیا تحت آن غالباً از انتخاب یک نام رایج به دلیل عدم بیطرفی خودداری میکند از این قرار است:
عنوان نوشتارها و تغییرمسیرها باید آن چیزی باشند که خوانندگان به عنوان اولین انتخاب تایپ میکنند، البته در توازن با آنچه خوانندگان انتظار دارند به آن برسند.[نیازمند نمونه]
در برخی شرایط یک عنوان تشریحی (مانند جنگهای ایران و روسیه در دوره قاجار) بهترین گزینه برای عنوان نوشتار است. این عناوین مشخصاً برای نوشتارها ساخته میشوند و باید نمایانگر دیدگاه بیطرف باشند، نه دیدگاه ویرایشگران. از انتخاب عنوانهای قضاوتآمیز و غیربیطرف اجتناب کنید. مثلاً اتهام بار منفی دارد و نباید در یک عنوان تشریحی استفاده شود (استثنا: نوشتارهایی که موضوعش یک اتهام واقعی بر مبنای قانون است که در منابع به همین شکل مورد بحث قرار گرفته، حتی اگر هنوز در دادگاه به اثبات نرسیدهاست. چنین مواردی را میشود اتهام نامید).
با این وجود، عنوانهای غیربیطرف اما رایج میتوانند در یک عنوان تشریحی استفاده شوند. حتی عنوانهای تشریحی باید بر مبنای منابع باشند، و در نتیجه کلمات یا عباراتی را بکار میگیرند که معمولاً در منابع استفاده میشوند.[نیازمند نمونه]
ویکیپدیا قواعد نامگذاری بسیاری برای زمینههای خاص دارد که در جدول بالای این صفحه آمدهاند. در موارد نادری این رهنمودها عنوانی پیشنهاد میدهند که دقیقاً با نام رایج مطابقت ندارد (مانند مقالههای پزشکی). استفاده از نامهای تخصصی غالباً بحثبرانگیز است و باید تعدیل شود، مگر اینکه نام تخصصی مزایای روشنی نسبت به نام رایج داشته باشد. در این صورت، نام رایج باید در زمینهٔ موضوع نوشتار طبیعی و رایج قلمداد شود. در غیر این صورت، باید به اصول نامگذاری نوشتارها در ویکیپدیا وفادار ماند.
معمولاً عنوان نوشتار باید به اندازهٔ کافی دقیق باشد تا بتواند موضوع نوشتار را بدون هیچ ابهامی مشخص کند، اما نه بیش از حد لزوم دقیق. مثلاً «باقرخان سالار ملی مبارز مشروطه» بیش از حد لزوم دقیق است، چرا که باقرخان به اندازهای که به همان موضوع اشاره کند دقیق است. از سوی دیگر خیابانی برای اشاره به شیخ محمد خیابانی دقت کافی ندارد.
این امکان همیشه وجود ندارد که دقیقاً از عنوانی که میخواهیم برای یک نوشتار استفاده کنیم، چرا که آن عنوان ممکن است معانی دیگری داشته باشد و در نتیجه پیشتر برای نوشتار دیگری استفاده شده باشد. بر اساس معیار دقت که این بالا به آن اشاره شد، وقتی عنوان جزئیتری برای تمایز یک نوشتار از دیگر نوشتارها مورد نیاز است، تنها در حد نیاز از جزئیات اضافه استفاده کنید. مثلاً هایکو (خواننده) دارای دقت کافی برای تمایز این عنوان از هایکو و هایکو (سیستمعامل) است و نیازی به عنوانی مثل «هایکو (خواننده ارمنی)» نیست. این قضیه گاه به درجهای قابل قبول از ناهماهنگی منجر میشود، مانند شاه لیر (فیلم ۱۹۷۱ بریتانیا) و شاه لیر (فیلم ۱۹۷۱ شوروی) که به دلیل همسال بودن نام کشور را با خود دارند در صورتی که عنوانهای شاه لیر (فیلم ۱۹۹۹) یا شاه لیر (فیلم ۱۹۸۷) نه.
به عنوان یک قاعدهٔ کلی وقتی عنوان مطلوب یک نوشتار بتواند به موضوعات دارای نوشتار دیگری در ویکیپدیا نیز اشاره کند:
هنگام تصمیمگیری برای اینکه از کدام روش (های) ابهامزدایی استفاده میکنیم، معیارهای نامگذاری بدین ترتیب اهمیت پیدا میکنند:
پرانتز تنها نویسهای است که میشود از آن برای جداسازی عبارت ابهامزدا استفاده کرد.[۱]
منظور از ایجاز ایجاد توازن بین کوتاهی عنوان و کافی بودن اطلاعات برای تشخیص موضوع نوشتار برای شخصی آشنا به موضوع است.
مثلاً جمهوری خلق چین نام رسمی چین است. هر دو عنوان دقیق و بدون ابهام هستند، با این وجود چین عنوان موجز برای موضوع نوشتار است.
نوشتارهای زندگینامهای از این قاعده مستثنی هستند: معمولاً نه نام و نه نام خانوادگی به منظور ایجاز از عنوان نوشتار حذف نمیشود.[نیازمند نمونه]
در ویکیپدیا هر نوشتار فقط میتواند یک عنوان داشته باشد. در صورتی که عنوان نوشتار یک نام باشد، نامهای جایگزین عنوان معمولاً باید در سطر یا پاراگراف اول نوشتار بیایند. در صورتی که حداقل سه نام جایگزین وجود داشته باشد یا نکتهای قابل توجه در مورد خود نامها وجود داشته باشد، ساخت بخشی جداگانه برای پرداختن به این نامها توصیه میشود که میتواند شامل املاهای مختلف، صورتهای کوتاهتر یا بلندتر عنوان، نامهای تاریخی و از این دست باشد. همچنین دلیلی وجود ندارد که نامهای جایگزین در جایی که با زمینهٔ متن مطابقت بیشتری دارند در متن نوشتار استفاده نشوند.[نیازمند نمونه]
همهٔ عنوانهای جایگزین، نامها یا شکلهایی از نگارش عنوان که برای یک عنوان بکار میرود قاعدتاً باید به نوشتار مربوط تغییرمسیر داده شوند. در صورتی که نامی دارای ابهام است، باید اطمینان حاصل کرد که میشود از طریق یک صفحهٔ ابهامزداییِ حاویِ عنوانِ جایگزین به نوشتار رسید.
نکات زیر برای مواردی استفاده میشوند که توسط پنج معیار اصلی پوشش داده نمیشوند. رعایت این راهنماها مانع ساخت نوشتارهای تکراری میشود.
قرارداد: بهطور کلی نام مقالههای خود را به شکل مفرد انتخاب کرده و از شکل جمع آن بپرهیزید، مگر اینکه آن نام همیشه در زبان فارسی به شکل جمع استفاده شود، یا به خانوادهای از موضوعات اشاره داشته باشد.
قرارداد: تمام صفتها باید به نام مربوطشان تغییرمسیر داده شوند. برای مثال، دموکراتیک باید به دموکراسی تغییرمسیر داده شود.
قرارداد: از نامیدن مقالهها به نام اختصاری بپرهیزید مگر اینکه نام اختصاری بهطور تقریباً انحصاری فقط و فقط به شکل اختصاریاش شناخته شده باشد و در آن فرم همه جا به این نام خوانده شود.[نیازمند نمونه]
قرارداد: هیچگاه از حرف تعریف نامعین در نام مقالههای خود استفاده نکنید، مگر اینکه نام مقاله بر اسم خاص دلالت کند؛ مثلاً معرف نام یک اثر هنری (فیلم، کتاب) باشد و حرف تعریف در خود نام موجود باشد؛ مانند دختری با کفشهای کتانی.
یک نوشتار را بهصورت زیرصفحهای از نوشتار دیگر نسازید. حتی اگر هم موضوع نوشتار در واقع شاخهای از یک نوشتار محسوب میشود، نامگذاریاش باید مستقل باشد. مثلاً به دلیل آنکه مقالهٔ کوههای استان فارس مرتبط با مقالهٔ استان فارس به نظر میرسد، آن را در عنوانی چون استان فارس/کوهها نسازید.
برای استفاده از برخی نویسهها در عنوان نوشتارها محدودیت فنی وجود دارد. استفاده از نویسههای # [ ] | { } _ غیرممکن است.
نیز محدودیتهایی برای عنوانهای دارای دونقطه، نقطه و برخی دیگر نویسهها وجود دارد که در نوشتارهای مربوط توسط الگوی {{عنوان صحیح}} مشخص میشوند. از نظر فنی تمام نویسههای یونیکد دیگر میتوانند در عنوان صفحه استفاده شوند، گرچه استفاده از برخی ممکن است نیازمند توجه ویژه یا نامناسب باشد.
از استفاده از نمادها برای عنوان خودداری کنید. نمادهایی مانند «♥» که گاه در تبلیغات یا لوگوها دیده میشوند هرگز نباید در عنوان نوشتار استفاده شوند.
برای نوشتارهایی که عنوانشان گفتاورد است از علامت گفتاورد یا نقلقول در عنوان استفاده نکنید، مانند بودن، یا نبودن که عنوان نوشتار است و «بودن، یا نبودن» به آن تغییرمسیر دارد. استثنای این قاعده وقتیست که علامت نققول بخشی از یک نام خاص باشد، مانند «قهرمانان» (آلبوم دیوید بویی)
نامگزاری
اعداد، تنوین (ـًــٍــٌ) (درصورتیکه تلفظ شود)[۲][۳]
فتحه، کسره، ضمه، «سرِ یِ» (همزهگونهٔ روی «ه»)، همزهگونهٔ روی خط زمینه
در صورتی از الگوی عنوان مورب استفاده کنید که در متن هم آن عنوان بهصورت مورّب بیاید. مثلاً عنوان کشتیها، فیلمها، کتابها و دیگر آثار خلاقانه و عبارات خارجی هم در متن و هم در عنوان باید بهصورت مورب بیایند.
،
صورتبندی مورب نمیتواند بخشی از عنوان ذخیرهشدهٔ صفحه باشد. برای مورب کردن یک عبارت در متن از نشانهٔ گفتاورد ”متن مورب” استفاده میکنیم. اما افزودن نشانهٔ گفتاورد به عنوان صفحه باعث میشود نشانهٔ گفتاورد به نشانیِ URL افزوده شود، نه اینکه عنوان صفحه را مورب کند. برای مورب کردن عنوان یا بخشی از عنوان از الگوی {{عنوان مورب}} استفاده میکنیم. علاوه بر آن، برخی الگوها مانند {{Infobox book}} و {{جعبه اطلاعات فیلم}} عنوان صفحهای را که در آن قرار گرفتهاند بهطور پیشفرض مورب میکنند.
گاه دو یا چند مفهوم نزدیک یا مکمل بهتر است در یک نوشتار آورده شوند. در صورت امکان از عنوانی استفاده کنید که همه را در بر بگیرد: [نیازمند نمونه] در صورتی که نشود واژهای دربرگیرندهٔ مناسبی یافت، میشود عنوانی را با استفاده از «و» ساخت، مانند اتحاد و تجزیه یا پایونیر ۶، ۷، ۸ و ۹ (و آنگاه عبارتهای منفرد پایونیر ۶ یا پایونیر ۸ به نوشتار مربوط تغییرمسیر مییابند یا در صفحههای ابهامزدایی اتحاد و تجزیه توسط اتحاد (جبر) و تجزیه (جبر) به اتحاد و تجزیه پیوند داده میشود).
معمولاً بهتر است موضوعها به ترتیب الفبایی مرتب شوند، خصوصاً آنها که کشورها یا فرهنگهای مختلف را در خود دارند، مانند مرز ایالات متحده آمریکا-مکزیک. با این وجود در صورتی که به وضوح ترتیبی مشخصی وجود داشته باشد [نیازمند نمونه]، باید از این ترتیب تبعیت کرد. اگر یک مفهوم بیشتر از آن دیگری مورد استفاده است، میتواند در ابتدا بیاید. عنوانهای دارای ترتیب معکوس باید به عنوان دارای نوشتار تغییرمسیر یابند (مانند مرز مکزیک-ایالات متحده آمریکا).
عنوانهای دارای «و» معمولاً نشان این هستند که نوشتار مشکل دیدگاه بیطرف یا تحقیق دست اول دارد. از حرف ربط «و» برای جانبداری، تعصب و تبعیض استفاده نکنید. برای مثال، به جای مقالهٔ صهیونیسم و تروریسم از تروریستهای تندروی صهیونیست استفاده کنید. از «و» برای یکجا آوردن مفاهیمی که معمولاً در کنار هم نمیآیند خودداری کنید.
آنجا که زمان جزئی از اسم رویداد است (مثل «المپیک ۲۰۰۸») این اسم را پیوسته بیاورید و مکان را جدا («المپیک ۲۰۰۸ پکن» بهتر است از «المپیک پکن ۲۰۰۸»). آنجایی که زمان جزئی از اسم رویداد نیست و مکان سهم بیشتری در شناخت رویداد دارد (مثل «لیگ برتر فوتبال ایران») زمان را بعد از ترکیب مکانی بیاورید («لیگ برتر فوتبال ایران ۹۲–۱۳۹۱»، و نه «لیگ برتر ۹۲–۱۳۹۱ ایران»). در مواردی که نه تاریخ و نه مکان برتری خاصی نسبت به هم ندارند، اجماعی وجود ندارد که کدام روش بهتر است و تصمیم باید به صورت موردی با اجماع کاربران گرفتن شود.[۴]
تغییر یک عنوان مورد مناقشه به عنوان دیگر بدون بحث و اجماع به شدت نهی میشود. اگر نوشتاری برای مدتی طولانی در یک عنوان باشد و دلیل خوبی برای تغییر آن وجود نداشته باشد، نباید به عنوان دیگری تغییر کند. اجماع بین ویرایشگران تعیین میکند که آیا دلیلی برای تغییر عنوان وجود دارد یا نه. اگر نوشتار هرگز یا به مدت طولانی بهطور پایدار در یک عنوان نبودهاست و اجماعی بر عنوانی که باید در آن قرار گیرد وجود نداشته باشد، عنوان نوشتار باید آنی باشد که توسط اولین مشارکتکنندهٔ اصلی پس از از خرد درآمدن نوشتار انتخاب شده.
هر پیشنهاد تغییر عنوانی که ممکن است مناقشهبرانگیز باشد باید در ویکیپدیا:درخواست انتقال مطرح شود و پیش از هر تغییری بر آن اجماع شود. بحث بر سر عنوانهای محل مناقشه غالباً غیرسازندهاند و بسیاری راههای دیگر برای بهبود ویکیپدیا وجود دارد.
در بحث برای عنوان مناسب یک نوشتار، توجه داشته باشید که انتخاب عنوان بستگی به این ندارد که عنوان مورد نظر از نظر اخلاقی یا سیاسی «صحیح» باشد. نیز استفاده از یک نام در عنوان یک نوشتار معنیاش این نیست که تمام نوشتارهای مرتبط از همان نام در عنوانشان استفاده کنند. معمولاً دلایلی برای عدم رعایت یکدستی میتوان سراغ کرد. مثلاً نوشتارهایی با عنوان نبرد استالینگراد و ولگوگراد داریم، که دومی نام قدیمی استالینگراد است.
گرچه عنوان نوشتارها باید مورد اجماع باشند، از اختراع نامهای جدید یا استفاده از نامهای بسیار غیررایج برای رسیدن به توافق میان دیدگاههای مخالف و استحصال موقعیت «نه سیخ بسوزد، نه کباب» اجتناب کنید. ویکیپدیا کاربرد واقعی عنوانها را تبعیت میکند و نمیتواند عنوان خاصی را تجویز یا عنوان جدیدی را اختراع کند.
پیشنهاد قواعد نامگذاری جدید باید در صفحهٔ بحث این نوشتار یا قهوهخانهٔ اجرایی مطرح شوند. در صورتی که اجماع قویای شکل بگیرد، پیشنهاد جدید در قالب رهنمودی جدید به رده:قواعد نامگذاری ویکیپدیا افزوده میشود.
در این صفحه قواعد نامگذاری نوشتارهای دربارهٔ مکانهای جغرافیایی و نیز بکارگیری این اسامی در نوشتارهای ویکیپدیا توضیح داده شده است. طبق قواعد نامگذاری در ویکیپدیا، عنوان یک نوشتار باید مناسب برای یک مخاطب عام انتخاب شود، نه یک مخاطب متخصص. همچنین اینجا بحث بر سر این نیست که یک مکان چه باید خوانده شود، بلکه صحبت بر سر این موضوع کمتر مناقشهبرانگیز است که یک مکان چه خوانده میشود.
برای مقالهای در مورد جایی که نامش در گذر زمان عوض شده، پیش زمینه مهم است. برای مقالههای در مورد زمان حال، از نام کنونی فارسی استفاده کنید نه نام قدیمیتر. نامهای قدیمی باید در پیش زمینه مناسب تاریخی وقتی استفاده شوند که اکثریت قابل توجهی از منابع معتبر کنونی آن طور استفاده کنند؛ این شامل نامهای مقالات مرتبط با دورههای تاریخی خاص هم میشود. نامها هم به دلیل تغییر نام رسمی شهرها و هم به خاطر دست به دست شدن شهرها بین کشورها تغییر میکنند؛ در هر دو مورد، ما به چیزی علاقهمندیم که منابع معتبر فارسی زبان امروزه مورد استفاده قرار میدهند.
نام روستا یا شهر به تنهایی (بدون واژهٔ «روستا» یا «شهر» قبل یا بعد از نام) استفاده میشود:
واژهٔ «استان»، «شهرستان» «بخش» یا «دهستان» پیش از نام آورده میشود.
استثناء: برای بخش مرکزی شهرستانها، نام بخش را بصورت «بخش مرکزی شهرستان فلان» انتخاب میکنیم، و نه «بخش مرکزی (فلان)»، چرا که نام این بخشها حتی در جهان خارج از ویکی هم غالباً بدین صورت استفاده میشود. مثلاً بخش مرکزی شهرستان نیشابور درست است، نه «بخش مرکزی (نیشابور)».
نامگزاری
به عبارت دیگر نام بزرگترین تقسیمات کشوریِ کوچکتر از استان که ایجادِ تمایز میکند، به عنوان عبارتِ ابهامزدا در پرانتز آورده میشود. در حالت معمول نام شهرستان؛ اگر نام شهرستان یکسان بود نام بخش و اگر نام بخش هم یکسان بود نام دهستان.[۲]
مبنای نامگذاری (املاء) جاینامهای جغرافیای تاریخی ایران، «ضبط تاریخی» یک نام در پهنهٔ هزارسالهٔ متون فارسیاست. براین پایه بطور مثال
شایان ذکر است مفاد این بند از رهنمود، ناظر به نامگذاری عنوان مقالههاست؛ لذا پرداختن به دیگر ضبطهای نوساز و البته متداول، در هر مورد متفاوت توان بود و از طریق بحث امکانپذیر است.
نامی که بطور فراگیر و گسترده در منابع معتبر فارسی رواج داشته باشد درستتر است. رواج موقعی گسترده محسوب میشود که تفاوت بین استفادهٔ دو نام در منابع فاحش باشد. مثلا «واشنگتن» و «واشینگتن» هر دو رواج دارند. با اینکه واشنگتن بیشتر از واشینگتن رواج عامیانه و گوگلی دارد، اما اختلاف رواجشان به آن حد فراگیر نیست (در برخی وبگاههای خبری حرفهای معتبر و وبگاه وزارت امور خارجه آمریکا، «واشینگتن» نیز استفاده شده است. اما مثلا در فارسی «پکن» خیلی خیلی بیشتر از «بیجینگ» رواج دارد و بیجینگ تقریبا در فارسی نامأنوس است). همینطور برای «آلمان» و «دویچلند». حال اگر بین دو اسم مردد هستید، و هر دو تا حدودی کمابیش رواج دارند، نامی را باید انتخاب کنید که به آوای زبان اصلی نزدیکتر باشد. مثلا «فینیکس» بر «فونیکس» مرجح است، ولو اینکه فونیکس اگر چه در گوگل تعداد بیشتری صفحه نشان دهد، اما چون فینیکس هم تا حدود قابل توجهی در منابع معتبر رواج دارد، و از نظر آوای اصلی نیز صحیحتر است، پس مرجح است. در اینباره به ویکیپدیا:قواعد نامگذاری (فارسیسازی اسامی خارجی) مراجعه شود.
برای ابهامزدایی از جاینامهای غیرفارسی، عبارت ابهامزدا داخل پرانتز میآید.[۴] با وجود اینکه در انگلیسی از ویرگول برای این منظور استفاده میشود، استفاده از ویرگول برای ابهامزدایی در فارسی نه درست است و نه مورد اجماع. مثلاً کالفرنیا جانکشن (آیووا) درست است، نه کالفرنیا جانکشن، آیووا.
برای حوزههای انتخابیه از عبارت «حوزه انتخابیه» در اول نام مقالات استفاده میشود. برای حفظ یکدستی در نام مقالهها از عبارت «حوزه انتخاباتی» استفاده نمیشود ولی استفاده از آن در متن مقاله بلااشکال است.[۵]
در این صفحه قواعد نامگذاری نوشتارهای دربارهٔ مکانهای جغرافیایی و نیز بکارگیری این اسامی در نوشتارهای ویکیپدیا توضیح داده شده است. طبق قواعد نامگذاری در ویکیپدیا، عنوان یک نوشتار باید مناسب برای یک مخاطب عام انتخاب شود، نه یک مخاطب متخصص. همچنین اینجا بحث بر سر این نیست که یک مکان چه باید خوانده شود، بلکه صحبت بر سر این موضوع کمتر مناقشهبرانگیز است که یک مکان چه خوانده میشود.
برای مقالهای در مورد جایی که نامش در گذر زمان عوض شده، پیش زمینه مهم است. برای مقالههای در مورد زمان حال، از نام کنونی فارسی استفاده کنید نه نام قدیمیتر. نامهای قدیمی باید در پیش زمینه مناسب تاریخی وقتی استفاده شوند که اکثریت قابل توجهی از منابع معتبر کنونی آن طور استفاده کنند؛ این شامل نامهای مقالات مرتبط با دورههای تاریخی خاص هم میشود. نامها هم به دلیل تغییر نام رسمی شهرها و هم به خاطر دست به دست شدن شهرها بین کشورها تغییر میکنند؛ در هر دو مورد، ما به چیزی علاقهمندیم که منابع معتبر فارسی زبان امروزه مورد استفاده قرار میدهند.
نام روستا یا شهر به تنهایی (بدون واژهٔ «روستا» یا «شهر» قبل یا بعد از نام) استفاده میشود:
واژهٔ «استان»، «شهرستان» «بخش» یا «دهستان» پیش از نام آورده میشود.
استثناء: برای بخش مرکزی شهرستانها، نام بخش را بصورت «بخش مرکزی شهرستان فلان» انتخاب میکنیم، و نه «بخش مرکزی (فلان)»، چرا که نام این بخشها حتی در جهان خارج از ویکی هم غالباً بدین صورت استفاده میشود. مثلاً بخش مرکزی شهرستان نیشابور درست است، نه «بخش مرکزی (نیشابور)».
نامگزاری
به عبارت دیگر نام بزرگترین تقسیمات کشوریِ کوچکتر از استان که ایجادِ تمایز میکند، به عنوان عبارتِ ابهامزدا در پرانتز آورده میشود. در حالت معمول نام شهرستان؛ اگر نام شهرستان یکسان بود نام بخش و اگر نام بخش هم یکسان بود نام دهستان.[۲]
مبنای نامگذاری (املاء) جاینامهای جغرافیای تاریخی ایران، «ضبط تاریخی» یک نام در پهنهٔ هزارسالهٔ متون فارسیاست. براین پایه بطور مثال
شایان ذکر است مفاد این بند از رهنمود، ناظر به نامگذاری عنوان مقالههاست؛ لذا پرداختن به دیگر ضبطهای نوساز و البته متداول، در هر مورد متفاوت توان بود و از طریق بحث امکانپذیر است.
نامی که بطور فراگیر و گسترده در منابع معتبر فارسی رواج داشته باشد درستتر است. رواج موقعی گسترده محسوب میشود که تفاوت بین استفادهٔ دو نام در منابع فاحش باشد. مثلا «واشنگتن» و «واشینگتن» هر دو رواج دارند. با اینکه واشنگتن بیشتر از واشینگتن رواج عامیانه و گوگلی دارد، اما اختلاف رواجشان به آن حد فراگیر نیست (در برخی وبگاههای خبری حرفهای معتبر و وبگاه وزارت امور خارجه آمریکا، «واشینگتن» نیز استفاده شده است. اما مثلا در فارسی «پکن» خیلی خیلی بیشتر از «بیجینگ» رواج دارد و بیجینگ تقریبا در فارسی نامأنوس است). همینطور برای «آلمان» و «دویچلند». حال اگر بین دو اسم مردد هستید، و هر دو تا حدودی کمابیش رواج دارند، نامی را باید انتخاب کنید که به آوای زبان اصلی نزدیکتر باشد. مثلا «فینیکس» بر «فونیکس» مرجح است، ولو اینکه فونیکس اگر چه در گوگل تعداد بیشتری صفحه نشان دهد، اما چون فینیکس هم تا حدود قابل توجهی در منابع معتبر رواج دارد، و از نظر آوای اصلی نیز صحیحتر است، پس مرجح است. در اینباره به ویکیپدیا:قواعد نامگذاری (فارسیسازی اسامی خارجی) مراجعه شود.
برای ابهامزدایی از جاینامهای غیرفارسی، عبارت ابهامزدا داخل پرانتز میآید.[۴] با وجود اینکه در انگلیسی از ویرگول برای این منظور استفاده میشود، استفاده از ویرگول برای ابهامزدایی در فارسی نه درست است و نه مورد اجماع. مثلاً کالفرنیا جانکشن (آیووا) درست است، نه کالفرنیا جانکشن، آیووا.
برای حوزههای انتخابیه از عبارت «حوزه انتخابیه» در اول نام مقالات استفاده میشود. برای حفظ یکدستی در نام مقالهها از عبارت «حوزه انتخاباتی» استفاده نمیشود ولی استفاده از آن در متن مقاله بلااشکال است.[۵]
در این صفحه قواعد نامگذاری نوشتارهای دربارهٔ مکانهای جغرافیایی و نیز بکارگیری این اسامی در نوشتارهای ویکیپدیا توضیح داده شده است. طبق قواعد نامگذاری در ویکیپدیا، عنوان یک نوشتار باید مناسب برای یک مخاطب عام انتخاب شود، نه یک مخاطب متخصص. همچنین اینجا بحث بر سر این نیست که یک مکان چه باید خوانده شود، بلکه صحبت بر سر این موضوع کمتر مناقشهبرانگیز است که یک مکان چه خوانده میشود.
برای مقالهای در مورد جایی که نامش در گذر زمان عوض شده، پیش زمینه مهم است. برای مقالههای در مورد زمان حال، از نام کنونی فارسی استفاده کنید نه نام قدیمیتر. نامهای قدیمی باید در پیش زمینه مناسب تاریخی وقتی استفاده شوند که اکثریت قابل توجهی از منابع معتبر کنونی آن طور استفاده کنند؛ این شامل نامهای مقالات مرتبط با دورههای تاریخی خاص هم میشود. نامها هم به دلیل تغییر نام رسمی شهرها و هم به خاطر دست به دست شدن شهرها بین کشورها تغییر میکنند؛ در هر دو مورد، ما به چیزی علاقهمندیم که منابع معتبر فارسی زبان امروزه مورد استفاده قرار میدهند.
نام روستا یا شهر به تنهایی (بدون واژهٔ «روستا» یا «شهر» قبل یا بعد از نام) استفاده میشود:
واژهٔ «استان»، «شهرستان» «بخش» یا «دهستان» پیش از نام آورده میشود.
استثناء: برای بخش مرکزی شهرستانها، نام بخش را بصورت «بخش مرکزی شهرستان فلان» انتخاب میکنیم، و نه «بخش مرکزی (فلان)»، چرا که نام این بخشها حتی در جهان خارج از ویکی هم غالباً بدین صورت استفاده میشود. مثلاً بخش مرکزی شهرستان نیشابور درست است، نه «بخش مرکزی (نیشابور)».
نامگزاری
به عبارت دیگر نام بزرگترین تقسیمات کشوریِ کوچکتر از استان که ایجادِ تمایز میکند، به عنوان عبارتِ ابهامزدا در پرانتز آورده میشود. در حالت معمول نام شهرستان؛ اگر نام شهرستان یکسان بود نام بخش و اگر نام بخش هم یکسان بود نام دهستان.[۲]
مبنای نامگذاری (املاء) جاینامهای جغرافیای تاریخی ایران، «ضبط تاریخی» یک نام در پهنهٔ هزارسالهٔ متون فارسیاست. براین پایه بطور مثال
شایان ذکر است مفاد این بند از رهنمود، ناظر به نامگذاری عنوان مقالههاست؛ لذا پرداختن به دیگر ضبطهای نوساز و البته متداول، در هر مورد متفاوت توان بود و از طریق بحث امکانپذیر است.
نامی که بطور فراگیر و گسترده در منابع معتبر فارسی رواج داشته باشد درستتر است. رواج موقعی گسترده محسوب میشود که تفاوت بین استفادهٔ دو نام در منابع فاحش باشد. مثلا «واشنگتن» و «واشینگتن» هر دو رواج دارند. با اینکه واشنگتن بیشتر از واشینگتن رواج عامیانه و گوگلی دارد، اما اختلاف رواجشان به آن حد فراگیر نیست (در برخی وبگاههای خبری حرفهای معتبر و وبگاه وزارت امور خارجه آمریکا، «واشینگتن» نیز استفاده شده است. اما مثلا در فارسی «پکن» خیلی خیلی بیشتر از «بیجینگ» رواج دارد و بیجینگ تقریبا در فارسی نامأنوس است). همینطور برای «آلمان» و «دویچلند». حال اگر بین دو اسم مردد هستید، و هر دو تا حدودی کمابیش رواج دارند، نامی را باید انتخاب کنید که به آوای زبان اصلی نزدیکتر باشد. مثلا «فینیکس» بر «فونیکس» مرجح است، ولو اینکه فونیکس اگر چه در گوگل تعداد بیشتری صفحه نشان دهد، اما چون فینیکس هم تا حدود قابل توجهی در منابع معتبر رواج دارد، و از نظر آوای اصلی نیز صحیحتر است، پس مرجح است. در اینباره به ویکیپدیا:قواعد نامگذاری (فارسیسازی اسامی خارجی) مراجعه شود.
برای ابهامزدایی از جاینامهای غیرفارسی، عبارت ابهامزدا داخل پرانتز میآید.[۴] با وجود اینکه در انگلیسی از ویرگول برای این منظور استفاده میشود، استفاده از ویرگول برای ابهامزدایی در فارسی نه درست است و نه مورد اجماع. مثلاً کالفرنیا جانکشن (آیووا) درست است، نه کالفرنیا جانکشن، آیووا.
برای حوزههای انتخابیه از عبارت «حوزه انتخابیه» در اول نام مقالات استفاده میشود. برای حفظ یکدستی در نام مقالهها از عبارت «حوزه انتخاباتی» استفاده نمیشود ولی استفاده از آن در متن مقاله بلااشکال است.[۵]
مراسم نامگذاری پیامبر اسلام
روز هفتم فرا رسید.«عبد المطلب »،برای عرض سپاسگزاری به درگاه الهی گوسفندی کشت و گروهی را دعوت نمود و در آن جشن با شکوه،که از عموم قریش دعوت شده بود،نام فرزند خود را«محمد»گذارد.وقتی از او پرسیدند:چرا نام فرزند خود را محمد انتخاب کردید،در صورتی که این نام در میان اعراب کم سابقه است؟گفت:خواستم که در آسمان و زمین ستوده باشد.در این باره «حسان بن ثابت »شاعر رسولخدا چنین می گوید:
فشق له من اسمه لیجله
فذو العرش محمود و هذا محمد
آفریدگار،نامی از اسم خود برای پیامبر خود مشتق نمود.از این جهت(خدا) «محمود»(پسندیده)و پیامبر او«محمد»(ستوده)است و هر دو کلمه از یک ماده مشتقند و یک معنی را می رسانند. (1)
نامگزاری
قطعا،الهام غیبی در انتخاب این نام بی دخالت نبوده است.زیرا نام محمد،اگر چه در میان اعراب معروف بود،ولی کمتر کسی تا آن زمان به آن نام نامیده شده بود.طبق آمار دقیقی که بعضی از تاریخ نویسان بدست آورده اند،تا آن روز فقط شانزده نفر به این اسم نامگذاری شده بودند.چنانکه شاعر در این باره گوید:
ان الذین سموا باسم محمد
من قبل خیر الناس ضعف ثمان (2)
کسانی که به نام محمد،پیش از پیامبر اسلام نام گذاری شده بودند،شانزده نفر بودند.
ناگفته پیداست که:هر چه مصداق یک لفظ کمتر باشد،اشتباه در آن کمتر خواهد بود و چون کتابهای آسمانی،از نام و نشان و علائم روحی و جسمی او خبر داده بودند،باید علائم آن حضرت آنچنان روشن باشد که اشتباه در آن راه پیدا نکند.یکی از آن علائم، نام آن حضرت است.باید مصداق آن به قدری کم باشد،که راه هر گونه تردیدی را در تشخیص پیامبر گرامی از بین ببرد.مخصوصا هنگامی که بقیه اوصاف و علائم وی ضمیمه نام او گردد.در این صورت،بطور واضح کسی که انجیل و تورات از ظهور او خبر داده است،به خوبی شناخته خواهد شد.
اشتباه خاورشناسان
قرآن مجید،رسول گرامی را به دو و یا چند نام معرفی می کند. (3) در سوره های آل عمران و محمد و فتح و احزاب،در آیه های 138 و 2 و 29 و 40،او را به نام «محمد»و در سوره «صف آیه 6»به نام «احمد»خوانده است.علت داشتن دو نام اینست که:مادر رسولخدا،پیش از جدش،نام او را«احمد»گذارده بود،چنانکه در تاریخ منعکس است. (4) بنابراین،آنچه را بعضی از خاورشناسان در مقام اعتراض گفته اند که:«انجیل »،به تصریح قرآن،در سوره «صف آیه 6»،ظهور پیامبری را بشارت داده است که نام او احمد است نه محمد،و شخصی که مسلمانان به رهبری او معتقدند،نام او«محمد»است نه احمد،بی اساس است. زیرا قرآنی که پیامبر ما را به نام «احمد»معرفی نموده است،در چند جا او را به نام «محمد»خوانده است.اگر مدرک آنها برای تعیین نام این پیامبر،قرآن مجید باشد(چنانکه همانست)،قرآن او را به هر دو اسم نامیده،و او را در جائی به نام محمد و در جای دیگر«احمد»معرفی نموده است.
پی نوشت ها:
1. «سیره حلبی »، ج 1/93.
2. همان مدرک/97.
3. به عقیده گروهی دیگر نام پیامبر اسلام نیست، بلکه از حروف مقطعه قرآن به شمار می روند.
4. «سیره حلبی »، ج 1/93. برخی عقیده دارند که: الفاظ «طه » و «یس »، از اسامی پیامبر گرامی است.
مشهور میان علمای امامیّه آن است که روز هفدهم ربیع الأوّل، روز ولادت با سعادت رسول خدا حضرت محمّد بن عبداللّه صلی الله علیه و آله است و معروف آن است که ولادتش در مکّه معظّمه، واقع شده است، و زمان ولادت…
برای تأمین این منظور موضوع فراخوانی قرآن به اخوت دینی، سیره و عمل پیامبر در ارتقای بینش اخوانی نسبی جامعه عرب به سطح اخوت دینی و فاصله گرفتن از تعصبات خونی و نژادی «الاخوة فی نسب» و تبلیغا…
پیامبر اسلام (ص) انسان کامل و خاتم انبیاء الهی است که واجد همه مزایای مشترک انبیای پیشین است. قرآن کریم برخی از خصوصیت ها را ویژه ایشان قرار داده که انبیای دیگر فاقد آن بوده اند و تا روز قیامت کسی به …
قرآن در پاسخ کسانی که در این زمینه، تردید به خود راه داده بودند می گوید: (لَّقَدْ صَدَقَ اللهُ رَسُولَهُ الرُّؤْیَا بِالْحَقِّ لَتَدْخُلُنَّ الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ إِنْ شَاءَ اللهُ آمِنِینَ مُحَلِّقِی…
مقاله حاضر دو محور اساسی «نقش و عملکرد مسجد» و «ویژگی های نسل جوان » را به اجمال مورد بررسی قرار داده و با عنایت به نقش مسجد در تربیت نسل جوان ، پس از ارائه یک گزارش از پژوهشی …
امام صادق (ع) تلاش و کوشش کنید و اگر عمل نمی کنید، گناه هم نکنید؛ زیرا کسی که بنایی می سازد و ویرانش نمی کند، ساختمانش برافراشته می شود، هر چند کوچک باشد.
16- الإمام صادق(ع): إذا کان الرجل علی عمل فلی…
قیام عاشورا با همه ابعاد خود در طول تاریخ تاثیر فراوانی در پیروزی حق علیه باطل دارد. اربعین یکی از ابعاد احیا گرانه قیام عاشورا است و با این حال که جزیی از این قیام است اما به خاطر تاثیر مستقیم و نقش …
رسول خدا (ص) لباس خود را خودش وصله می زد، و کفش خود را خود می دوخت، و گوسفند خود را می دوشید، و با بردگان هم غذا می شد، و بر زمین می نشست و بر دراز گوش سوار می شد و دیگری را هم پشت سر خود بر آن سوار م…
حکمت زیارت سید الشهدا علیه السلام، حکمت تداوم عزاداری برای او و حکمت شهادتش، یکی است. اصلی ترین دلیل استقبال امام حسین علیه السلام از شهادت که در ضمن زیارت اربعین بیان شده است، جهل زُدایی از جامعه اسل…
در منطق اسلام الگوی تاب آوری در برابر مشکلات چیست؟ این الگو همان صبر و مقاومت است که در اخلاق، عرفان، آیات و روایات مورد توجه قرار گرفته و از متن دین برخاسته و راه غلبه بر مشکلات است. کرونا برای جامعه…
رهبر معظم انقلاب می فرماید: فرمودند: «کشور از لحاظ معیشت عمومی دچار مشکل است؛ واقعاً معیشت خانوارها دچار مشکل جدّی است و مردم مشکل دارند؛ گرانی ها و مانند اینها هست، اینها بایست علاج بشود. ما در جلسات…
مقام معظم رهبری می فرماید: عقلانیّت یعنی محاسبه ی درست. البتّه دشمن سعی می کند عقلانیّت به آن معنای غلط را تلقین کند، بعضی هم نادانسته گاهی حرف های دشمن را تکرار می کنند.» محاسبه عقلانی گاهی اوقات خود…
ای انسان، تمام اعمال و رفتار تو نه تنها در زندگی شخصی ات بلکه در طبیعت و محیط پیرامون تو نیز اثر می گذارد. دین اسلام قبل از هر چیز انسان را به پی آمدهای مثبت و منفی دنیوی کارهایش متوجه ساخته و هشدارها…
حدیث کِساء، حدیثی در فضیلت پیامبر(ص)، علی(ع)، فاطمه(س)، حسن(ع) و حسین(ع) است. واقعه حدیث کِساء در خانه ام سلمه، همسر پیامبر روی داد. پیامبر اکرم (ص) هنگام نزول آیه تطهیر، خود و خاندان خویش را با پارچ…
یکی از مسائل مهم و پیچیده تربیتی که اکثر پدران و مادران در آن دچار تردیدند، چگونگی برخورد با آنان با کارهای نادرست کودکان است، به طوری که بیشتر اوقات والدین متحیر می مانند که در مقابل خطاها و کجروی ها…
ترکیه
ایران
افغانستان
تاجيكستان
خاورمیانه
نامگزاری
جهان
سیاسی
اقتصادی
ورزشی
اینفوگرافیک
عکس
ویدیو
انتخابات
اجتماعی
دانش و فنآوری
فرهنگی و هنری
اخبار شرکت ها
ترمینال فاینانس
بخش عکس آناتولی
ترمینال انرژی
آکادمی روزنامه نگاری
اخبار سازمانی
نوشهیر/ بهجت آلکان/ خبرگزاری آناتولی
سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد «یونسکو» به مناسبت هفتصد و پنجاهمین سال درگذشت این عارف نامی سال 2021 را با حمایت ایران، آذربایجان، مقدونیه شمالی و رومانی به عنوان «سال حاجی بکتاش ولی» نامگذاری کرد.
اندیشه و آموزههای حاجی بکتاش ولی از عارفان سرشناس قرن سیزدهم در منطقه آناتولی، پس ازگذشت قرنها همچنان نماد عشق، بردباری، اتحاد و صلح است.
تاریخ تولد ولی در برخی منابع سال 1242 ذکر شده است، این عارف نامی طی سالهای 1270-1280 به آناتولی مهاجرت کرد و در سال 1337 میلادی نیز درگذشت.
او که در مکتب شیخ احمد یسوی در خراسان به عنوان مهد علم و دانش رشد و تعالی یافته، زمانی به آناتولی مهاجرت کرد که ساختار سیاسی، اقتصادی و فرهنگی دولت سلجوقی دچار تزلزل شده بود.
حاجی بکتاش ولی با راهاندازی یک مرکز علمی و آموزشی و بواسطه آموزهها و جهان بینی خود، بستر وحدت و همبستگی را در آناتولی فراهم کرد.
آرامگاه وی در سولوجاکآراهویوک استان نوشهیر، امروز نیز میعادگاه عاشقان و پیروان مکتب حاجی بکتاش ولی است.
از آثار او میتوان به شرح بسم الله، شطحیه، مقالات غیبیّه، کلمات عینیّه، مقالات و کتاب الفوائد اشاره کرد.
دانشگاه حاجی بکتاش ولی نوشهیر ترکیه امکان تحصیل را برای دانشجویان در مقطع کارشناسی ارشد در «رشته فرهنگ علوی بکتاشی» فراهم کرده است.
تاریخچه
مرامنامه و اصول
سیاست شبکههای اجتماعی
تیم مدیریتی
دفتر نمایندگی های داخلی
دفتر نمایندگیهای بین المللی
مرکز رسانه ها
نامگزاری
تماس
RSS
منابع بشری
سفارشهای آبونمانی
مدیریت کیفیت
حریم خصوصی و سیاست کوکیها
سیاست اطلاعرسانی
رویدادهای مهم خبری امروز
اخبار شرکت ها
ترمینال فاینانس
بخش عکس آناتولی
ترمینال انرژی
آکادمی روزنامه نگاری
نسخه آی فون
نسخه آی پد
نسخه آندروید
نرم افزار ویندوز
در مورخه 14 / 4 / 58 که یک زوج مسیحی در محضر امام به دین …
امام خمینی در ۱۶ مرداد ۱۳۵۸، مطابق با 13 رمضان 1399 پس از …
جدیدترین شیوه نامگذاری سحابیها و ستارگان آنها، NGC نام دارد. از آنجایی که … و ستارگان آنها، NGC نام دارد. از آنجایی که قبلاً مسیه نیز نامگذاری مخصوص خود را انجام داده بود، امروزه بسیاری از … و ستارگان، دو نوع اسم دارند. مثلاً کهکشان «آندرومدا» طبق نامگذاری مسیه، 31 M نام دارد و با روش NGC، با شماره 224NGC …
«حبیب الطرفی»، نماینده پارلمان اسلامی این کشور در گفتوگو با خبرگزاری فارس در تصریح کرد: نامگذاری آخرین جمعه ماه مبارک رمضان به عنوان روز قدس از سوی … روز قدس، روز شهر مقدس بیت المقدس و ماه مقدس رمضان است و نامگذاری چنین روزی از سوی امام راحل شایسته هزاران سلام و …
به گزارش پرتال امام خمینی،حضر ۱۳۹۳ را سال «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملّی و مدیریّت جهادی» نامگذاری کردند.متن پیام رهبر انقلاب اسلامی به شرح زیر است: …
نامگزاری
به گزارش پرتال امام خمین(س) سید فاضل محجوب سردبیر روزنامه …
به نام خدا
حجت الاسلام و المس این امر خیر و در این کار ارزشمند مشارکت داشته باشند.
-علت نامگذاری روز 27 صفر با عنوان روز وقف چیست؟
بنده این توفیق … است مناسب ترین روز برای این است که ما روزی را به عنوان وقف نامگذاری کنیم، ولی از آن جایی که روز 28 صفر همه عزادارند و … شود و مردم با این مقوله و آثار آن آشنا شوند.
-با توجه به نامگذاری های انجام شده برای هر یک از روزهای دهه وقف به ترتیب … وقف و سلامت، وقف و اقتصاد مقاومتی، وقف و علم و فناوری
نامگذاری ها کلیاتی است که همان طور که عرض کردم در همان زمانی … کردم در همان زمانی که ما توفیق خدمت در اوقاف را داشتیم این نامگذاری بود ولی خب متناسب با روز باید این نامگذاری ها …
سید حسن نصرالله به مناسبت روز راه امام خمینی را در حمایت از قدس ادامه داد. هدف از این نامگذاری زنده نگه داشتن یاد قدس و مظالم ملت فلسطین در دل … به صاحبان اصلی آن باز گردد.
دبیر کل حزب الله لبنان افزود: نامگذاری اسرائیل از سوی امام خمینی به غده سرطانی به این معنی … قدرت ایران، مجوسیها، صفویها، فارسها و اسامی از این دست، نامگذاری کردهاند.
دبیر کل حزب الله در ادامه گفت: اکنون …
به گزارش پرتال امام خمینی به نقل از جماران، سید احمد حسینی، …
یکی از شاگردان برجسته امام خمینی در نجف خاطرهای را از چگونگی نامگذاری کتاب «تحریرالوسیله» امام خمینی بیان کرد.
به گزارش …
کلیه حقوق برای موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) محفوظ است.
0