دسته‌ها
پستها

نشانه های ظهور امام زمان

دوره مقدماتی php
نشانه های ظهور امام زمان
نشانه های ظهور امام زمان

چکیده ماشینی

ظهور منجی بشر در دوران آخرزمان، باوری است قطعی و همگانی . ادیان و شرایع توحیدی و غیرتوحیدی و نیز بعضی از مکاتب
بشری، نوید چنین روزی را به پیروان خویش داده اند . در این میان، اسلام با مبانی قوی نظری و عملی، موضوع ظهور را به صورت
صحیح تبیین کرده و با راهکارهای مناسب و درخور، واژه انتظار و منتظر مصلح را در میان جوامع اسلامی تبیین کرده است . واژه
مهدویت و مهدی علیه السلام تبلور فرهنگ انتظار است که همه مسلمین، اعم از شیعه و اهل سنت در باور داشت آن، اتفاق نظر
دارند . از زمان ظهور اسلام، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و اهل بیت علیهم السلام و صحابه و یاران ایشان، عهده دار تبیین
فرهنگ مهدویت بوده اند و این رسالت در هر عصری، میان آنها ادامه پیدا کرده تا دوران غیبت کبرای امام زمان علیه السلام که در
این برهه مهم و حساس، علما و مبلغان دینی مسئولیت تبیین و تثبیت آن را به عهده گرفته و مردم را به فرا رسیدن روزگار ظهور
امیدوار می کنند .

هر مسئله ای که اهمیت و مقبولیت عمومی داشته باشد، مخاطرات و تهدیدها نسبت به آن از ناحیه سودجویان و فرصت طلبان
بیشتر خواهد شد; از جمله این مسائل که دارای شاخصه های جهانی و همگانی است، ظهور منجی است که به منزله اعتقاد و باور
عمومی در همه ادیان مطرح شده است . طبیعی است افرادی که به دنبال منفعت و سودجویی فردی اند با آزمندی بسیار و با
ظاهر سازی فریبنده به اغفال مردم می پردازند تا به نیت سوء خود برسند . از اینرو بیان نشانه ها و علایم ظهور، ضروری است و
رهبران و بزرگان دین، برای جلوگیری از این انحرافها و کج رویها و برای حفظ باورهای اصیل مردم، باید منجی و مصلح آخر زمان را
با تمام شاخصه ها و خصال معرفی نمایند و برای ظهور و قیام او نشانه ها و علایمی را بیان کنند تا مردم در تمیز سره از ناسره در
تحیر و تردید نمانند .

از همین رو در روایات و احادیث بسیاری منجی آخر زمان (حضرت مهدی علیه السلام) و کیفیت ظهور او، با تمام علایم و نشانه ها
بیان شده است .

در رویکرد کلی و کلان، می توان نشانه ها و علایم ظهور امام زمان علیه السلام را به انواع مختلف تقسیم کرد که به یکایک آنها
خواهیم پراخت:

نشانه های ظهور امام زمان

آن دسته از نشانه ها و علایمی که شاخصه های کلی و عمومی دارند یعنی در قالب پدیده خاص، در برهه خاص و در افراد خاصی
متصف نشده اند، «علایم عمومی » نامیده می شوند; نظیر احادیث و روایاتی که از احوال و اوضاع مردمان آخر زمان خبر می دهند و
از انحرافات و کج رویهایی که در آن دوره رخ می دهد سخن به میان آورده اند که در واقع، نوعی بیان علایم و نشانه های ظهور امام
زمان علیه السلام است، اما در قالب و معیار کلی و عمومی .

a href="https://toplearn.com/courses/web/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87-%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D8%A7%D8%AA%DB%8C-php">دوره مقدماتی php

«عن ابن عباس عن رسول الله صلی الله علیه و آله: فی حدیث ان الله اوحی الیه لیلة اسری به ان یوصی الی علی واخبره بالائمة من
ولده الی ان قال وآخر رجل منهم یصلی عیسی ابن مریم خلفه یملا الارض عدلا کما ملئت جورا وظلما … فقلت الهی وسیدی متی
یکون ذاک؟ فاوحی الله عزوجل الی: یکون ذالک اذا رفع العلم وظهر الجهل وکثر القراءة وقل العمل وکثر القتل وقل الفقهاء
والهادون وکثر فقهاء الضلالة والخونة … وکثر الجور والفساد وظهر المنکر وامر امتک به ونهی عن المعروف … ; (1)

ابن عباس می گوید: «در شب معراج، مطالبی به رسول اکرم صلی الله علیه و آله وحی شد که باید به حضرت علی علیه السلام
سفارش کند و به او در مورد ائمه بعد از آن حضرت که از فرزندانش هستند خبر داد; تا آنجا که فرمود: آخرین آنها [نشانه هایی
دارد; از جمله اینکه] عیسی بن مریم پشت سرش نماز می خواند; زمین را پر از عدل و داد می کند، چنانچه پر از ظلم و جور شده
باشد، … عرض کردم: خداوندا! آن کی خواهد شد؟ خداوند به من وحی کرد: هر گاه علم از میان برداشته شود و جهل و نادانی
ظاهر شود; قرائتهای [قرآن] زیاد اما عمل کم شود; قتل و کشتار زیاد شود، فقهاء و هدایت کنندگان واقعی کم شوند; علمای فاسق
و خیانتکار زیاد شوند، … جور و فساد زیاد شود; منکر ظاهر شود; امت تو امر به منکر و نهی از معروف کنند، …»

«حضرت علی علیه السلام در جواب سؤال «صعصعة بن صوحان » – که از یاران آن حضرت بود – در باب دجال و خروجش، و
پیرامون نشانه هایی از ظهور امام زمان علیه السلام، چنین فرمودند:

«فان علامة ذلک اذا امات الناس الصلاة واضاعوا الامانة واستحلوا الکذب، واکلوا الربا واخذوا الرشا وشیدوا البنیان وباعوا الدین
بالدنیا واستعملوا السفهاء وشاوروا النساء وقطعوا الارحام واتبعوا الاهواء، واستخفوا بالدماء … ; (2) علامت خروج و قیام دجال زمانی
است که مردم نماز را ترک کنند [و در میان مردم بمیرد]، امانتها را ضایع کنند; دروغ گفتن را حلال شمارند; ربا بخورند; رشوه
بگیرند; ساختمانها را محکم سازند و دین را به دنیا فروشند; مردمان کم عقل را بر کارها گمارند; زنان را در کارهای اجتماعی و
شخصی طرف مشورت قرار دهند; قطع صله ارحام کنند; از هوا و هوس پیروی کنند و [کشتار و] خونریزی را کوچک شمارند، … .»

بعضی از نشانه ها و علایم ظهور، به صورت خاص و با شاخصهای ویژه در افراد متعین، تبلور می یابد; مثلا در روایات بسیاری ذکر
شده است، که ظهور امام زمان علیه السلام در سال فرد و در روز فرد تحقق پیدا خواهد کرد . ظهور و خروج افرادی به نام «دجال » و
«سفیانی » که مظهر ضلالت و گمراهی و نیز قیام افرادی مثل یمانی و سید خراسانی که سنبل هدایت هستند جزء علایم خاص
شمرده می شود و در احادیث، با اسم و رسم و با ویژگیهای مخصوصشان وارد شده است .

امام باقر علیه السلام فرمودند:

«تنزل الرایات السود التی تخرج من خراسان الی الکوفة، فاذا ظهر المهدی بعث الیه بالبیعة; (3) پرچمهای سیاهی از ناحیه خراسان
بیرون می آید و به جانب کوفه به حرکت در می آید . پس چون مهدی ظاهر شود، اینان وی را دعوت به بیعت می کنند .»

و نیز امام باقر علیه السلام فرمود:

«برای مهدی ما، دو نشانه است که از هنگامی که خداوند آسمانها و زمین را خلق فرمود، سابقه ندارد: خسوف در شب اول ماه
رمضان و کسوف در نیمه همان ماه . و این دو از زمانی که خداوند آسمانها و زمین را خلق کرده است، [این چنین] وجود نداشته
است .» (4)

در روایات فوق نشانه ها و علایم خاصی برای ظهور امام زمان علیه السلام تعیین شده است .

علایم و نشانه هایی که به طور قطع قبل از ظهور حضرت، رخ خواهند داد و در واقع، هیچ گونه قید و شرطی در ایجاد آنها لحاظ
نشده است علایم حتمی نامیده می شوند و شاید بتوان گفت که ادعای ظهور قبل از تحقق آنها کذب و دروغ است .

امام سجاد علیه السلام فرمود:

«ان امرالقائم حتم من الله وامر السفیانی حتم من الله ولایکون قائم الا بسفیانی (5) ; ظهور قائم، از ناحیه خداوند، قطعی و خروج
سفیانی نیز، از جانب خداوند قطعی است و قائمی جز با سفیانی وجود ندارد .»

امام صادق علیه السلام فرمود:

«والیمانی من المحتوم; [قیام] یمانی از نشانه های حتمی است .»

فضل بن شاذان از ابی حمزه ثمالی نقل می کند:

«قلت لابی جعفر خروج السفیانی من المحتوم؟ قال نعم والنداء من المحتوم وطلوع الشمس من مغربها من المحتوم واختلاف
بنی العباس فی الدولة من المحتوم وقتل النفس الزکیة محتوم وخروج القائم من آل محمد محتوم … (6) ; به امام باقر علیه السلام
عرض کردم: آیا خروج سفیانی حتمی است؟ فرمودند آری، صیحه آسمانی نیز از علایم حتمی است و طلوع خورشید از مغرب
حتمی است . اختلاف بین بنی عباس در رابطه با حکومت، حتمی است . کشته شدن نفس زکیه حتمی است، قیام قائم آل محمد
صلی الله علیه و آله حتمی است، …»

بعضی از نشانه های ظهور قبل از ظهور، بطور مشروط رخ می دهند; یعنی اگر مقتضی آنها موجود و موانع مفقود باشد، تحققشان
حتمی خواهد بود . در میان نشانه ها و علایم، آنچه حتمی شمرده شده، جزء محتومیات هستند و غیر از آنها که گروه بسیاری از
علایم را تشکیل می دهند جزء علایم غیر حتمی شمرده می شوند .

در بعضی از روایات، تصریح شده که بعضی از علایم در سال ظهور امام زمان علیه السلام، رخ می دهند; یعنی قبل از ظهور و در
آستانه قیام حضرت مهدی علیه السلام، این نشانه ها یکی پس از دیگری پدیدار شده، به ظهور امام زمان منتهی می شود .

امام صادق علیه السلام فرمود:

«خروج الثلاثة، الخراسانی والسفیانی والیمانی فی سنة واحدة فی شهر واحد، فی یوم واحد ولیس فیها رایة باهدی من رایة الیمانی
یهدی الی الحق; (7)

خروج سه کس: قیام خراسانی و سفیانی و یمانی، در یک سال و در یک ماه و یک روز خواهد بود و در این میان، هیچ پرچمی به
اندازه پرچم یمانی، به حق و هدایت دعوت نمی کند .»

امام باقر علیه السلام فرمود:

«لیس بین قیام القائم وقتل النفس الزکیة اکثر من خمس عشر لیلة (8) ; بین ظهور مهدی علیه السلام و کشته شدن نفس زکیه،
بیش از پانزده شب فاصله نیست .»

بعضی از نشانه ها و علایم در بستر تاریخ با فاصله بسیاری با وقت ظهور تحقق می یابد; حتی بعضی از آنها قبل از تولد امام زمان رخ
می نمایند و بعضی بعد از تولد و قبل از ظهور با فاصله زیاد، تحقق پیدا کرده و خواهند کرد; چنان که شماری از آنها، همچون از هم
گسستن بنی امیه و بنی عباس، خروج ابومسلم خراسانی، اختلاف بین مسلمانان و … اتفاق افتاده است .

در میان نشانه ها و علایم ظهور، غالب آنها نشانه های طبیعی و زمینی اند و هر کدام در تثبیت حقانیت ظهور و قیام حضرت مهدی
علیه السلام نقش اساسی دارند .

امام علی علیه السلام فرمود:

«ویخرج رجل من اهل بیتی فی الحرم فیبلغ السفیانی، فیبعث الیه جندا من جنده فیهزمهم فیسیر الیه السفیانی بمن معه، حتی
اذا جاوزوا ببیداء من الارض، خسف بهم، فلاینجوا منهم الا المخبر عنهم; مردی از خاندان من، در سرزمین حرم قیام می کند، پس
خبر خروج وی به سفیانی می رسد .

وی، سپاهی از لشکریان خود رابرای جنگ، به سوی او می فرستد و آنان را شکست می دهد، آنگاه خود سفیانی با همراهانش به
جنگ وی می روند و چون از سرزمین بیداء می گذرند، زمین آنان را فرو می برد و جز یک نفر، که خبر آنان را می آورد کسی از آنان
نجات نمی یابد .»

نشانه هایی نظیر فرو رفتن سفیانی در بیداء، قیام یمانی، خراسانی، سفیانی، دجال، قتل نفس زکیه، جنگهای خونین و غیره … از
جمله علایم زمینی و طبیعی هستند .

به علت اهمیت ظهور امام زمان، علاوه بر نشانه های زمینی و طبیعی، برخی علایم آسمانی نیز در زمان ظهور حضرت رخ خواهند
داد، تا مردم بهتر رهبر و مصلح آسمانی را شناخته و در راستای تحقق رسالت و اهداف او مشارکت کنند; مانند:

امام صادق علیه السلام فرمود:

«اذا نادی مناد من السماء ان الحق فی آل محمد صلی الله علیه و آله فعند ذلک یظهر المهدی علی افواه الناس ویشربون حبه،
ولایکون لهم ذکر غیره; هر گاه گوینده ای از آسمان ندا دهد که حق با اولاد محمد صلی الله علیه و آله است، در آن هنگام، ظهور
مهدی علیه السلام به سر زبانها می افتد، و همه [شراب] دوستی او می نوشند و غیر او را یاد نمی کنند .»

امام صادق علیه السلام فرمود:

نشانه های ظهور امام زمان

«علامة خروج المهدی کسوف الشمس فی شهر رمضان فی ثلاث عشرة واربع عشرة منه (9) ;

نشانه ظهور مهدی علیه السلام کسوف خورشید در ماه مبارک رمضان است [و وقت کسوف] سیزدهم یا چهاردهم ماه رمضان
خواهد بود .»

پی نوشت:

1) اثباة الهداه، ج 7، ص 390 .

2) بحار الانوار، ج 52، ص 193 .

3) بحار الانوار، ج 52، ص 217 .

4) منتخب الاثر، ص 444 .

5) بحارالانوار، ج 52، ص 82 .

6) ارشاد مفید، ج 3، ص 347 .

7) کتاب غیبت نعمانی، ص 252 .

8) ارشاد مفید، ج 2، ص 374; اعلام الوری، ص 427 .

9) غیبت نعمانی، ص 270 .

ظهور منجی بشر در دوران آخرزمان، باوری است قطعی و همگانی . ادیان و شرایع توحیدی و غیرتوحیدی و نیز بعضی از مکاتب @@N@@بشری، نوید چنین روزی را به پیروان خویش داده اند . در این میان، اسلام با مبانی قوی نظری و عملی، موضوع ظهور را به صورت @@N@@صحیح تبیین کرده و با راهکارهای مناسب و درخور، واژه انتظار و منتظر مصلح را در میان جوامع اسلامی تبیین کرده است . واژه @@N@@مهدویت و مهدی علیه السلام تبلور فرهنگ انتظار است که همه مسلمین، اعم از شیعه و اهل سنت در باور داشت آن، اتفاق نظر @@N@@دارند . از زمان ظهور اسلام، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و اهل بیت علیهم السلام و صحابه و یاران ایشان، عهده دار تبیین @@N@@فرهنگ مهدویت بوده اند و این رسالت در هر عصری، میان آنها ادامه پیدا کرده تا دوران غیبت کبرای امام زمان علیه السلام که در @@N@@این برهه مهم و حساس، علما و مبلغان دینی مسئولیت تبیین و تثبیت آن را به عهده گرفته و مردم را به فرا رسیدن روزگار ظهور @@N@@امیدوار می کنند .

هر مسئله ای که اهمیت و مقبولیت عمومی داشته باشد، مخاطرات و تهدیدها نسبت به آن از ناحیه سودجویان و فرصت طلبان @@N@@بیشتر خواهد شد; از جمله این مسائل که دارای شاخصه های جهانی و همگانی است، ظهور منجی است که به منزله اعتقاد و باور @@N@@عمومی در همه ادیان مطرح شده است . طبیعی است افرادی که به دنبال منفعت و سودجویی فردی اند با آزمندی بسیار و با @@N@@ظاهر سازی فریبنده به اغفال مردم می پردازند تا به نیت سوء خود برسند . از اینرو بیان نشانه ها و علایم ظهور، ضروری است و @@N@@رهبران و بزرگان دین، برای جلوگیری از این انحرافها و کج رویها و برای حفظ باورهای اصیل مردم، باید منجی و مصلح آخر زمان را @@N@@با تمام شاخصه ها و خصال معرفی نمایند و برای ظهور و قیام او نشانه ها و علایمی را بیان کنند تا مردم در تمیز سره از ناسره در @@N@@تحیر و تردید نمانند .

از همین رو در روایات و احادیث بسیاری منجی آخر زمان (حضرت مهدی علیه السلام) و کیفیت ظهور او، با تمام علایم و نشانه ها @@N@@بیان شده است .

در رویکرد کلی و کلان، می توان نشانه ها و علایم ظهور امام زمان علیه السلام را به انواع مختلف تقسیم کرد که به یکایک آنها @@N@@خواهیم پراخت:

آن دسته از نشانه ها و علایمی که شاخصه های کلی و عمومی دارند یعنی در قالب پدیده خاص، در برهه خاص و در افراد خاصی @@N@@متصف نشده اند، «علایم عمومی » نامیده می شوند; نظیر احادیث و روایاتی که از احوال و اوضاع مردمان آخر زمان خبر می دهند و @@N@@از انحرافات و کج رویهایی که در آن دوره رخ می دهد سخن به میان آورده اند که در واقع، نوعی بیان علایم و نشانه های ظهور امام @@N@@زمان علیه السلام است، اما در قالب و معیار کلی و عمومی .

«عن ابن عباس عن رسول الله صلی الله علیه و آله: فی حدیث ان الله اوحی الیه لیلة اسری به ان یوصی الی علی واخبره بالائمة من @@N@@ولده الی ان قال وآخر رجل منهم یصلی عیسی ابن مریم خلفه یملا الارض عدلا کما ملئت جورا وظلما … فقلت الهی وسیدی متی @@N@@یکون ذاک؟ فاوحی الله عزوجل الی: یکون ذالک اذا رفع العلم وظهر الجهل وکثر القراءة وقل العمل وکثر القتل وقل الفقهاء @@N@@والهادون وکثر فقهاء الضلالة والخونة … وکثر الجور والفساد وظهر المنکر وامر امتک به ونهی عن المعروف … ; (1)

ابن عباس می گوید: «در شب معراج، مطالبی به رسول اکرم صلی الله علیه و آله وحی شد که باید به حضرت علی علیه السلام @@N@@سفارش کند و به او در مورد ائمه بعد از آن حضرت که از فرزندانش هستند خبر داد; تا آنجا که فرمود: آخرین آنها [نشانه هایی @@N@@دارد; از جمله اینکه] عیسی بن مریم پشت سرش نماز می خواند; زمین را پر از عدل و داد می کند، چنانچه پر از ظلم و جور شده @@N@@باشد، … عرض کردم: خداوندا! آن کی خواهد شد؟ خداوند به من وحی کرد: هر گاه علم از میان برداشته شود و جهل و نادانی @@N@@ظاهر شود; قرائتهای [قرآن] زیاد اما عمل کم شود; قتل و کشتار زیاد شود، فقهاء و هدایت کنندگان واقعی کم شوند; علمای فاسق @@N@@و خیانتکار زیاد شوند، … جور و فساد زیاد شود; منکر ظاهر شود; امت تو امر به منکر و نهی از معروف کنند، …»

«حضرت علی علیه السلام در جواب سؤال «صعصعة بن صوحان » – که از یاران آن حضرت بود – در باب دجال و خروجش، و @@N@@پیرامون نشانه هایی از ظهور امام زمان علیه السلام، چنین فرمودند:

«فان علامة ذلک اذا امات الناس الصلاة واضاعوا الامانة واستحلوا الکذب، واکلوا الربا واخذوا الرشا وشیدوا البنیان وباعوا الدین @@N@@بالدنیا واستعملوا السفهاء وشاوروا النساء وقطعوا الارحام واتبعوا الاهواء، واستخفوا بالدماء … ; (2) علامت خروج و قیام دجال زمانی @@N@@است که مردم نماز را ترک کنند [و در میان مردم بمیرد]، امانتها را ضایع کنند; دروغ گفتن را حلال شمارند; ربا بخورند; رشوه @@N@@بگیرند; ساختمانها را محکم سازند و دین را به دنیا فروشند; مردمان کم عقل را بر کارها گمارند; زنان را در کارهای اجتماعی و @@N@@شخصی طرف مشورت قرار دهند; قطع صله ارحام کنند; از هوا و هوس پیروی کنند و [کشتار و] خونریزی را کوچک شمارند، … .» @@N@@

بعضی از نشانه ها و علایم ظهور، به صورت خاص و با شاخصهای ویژه در افراد متعین، تبلور می یابد; مثلا در روایات بسیاری ذکر @@N@@شده است، که ظهور امام زمان علیه السلام در سال فرد و در روز فرد تحقق پیدا خواهد کرد . ظهور و خروج افرادی به نام «دجال » و @@N@@«سفیانی » که مظهر ضلالت و گمراهی و نیز قیام افرادی مثل یمانی و سید خراسانی که سنبل هدایت هستند جزء علایم خاص @@N@@شمرده می شود و در احادیث، با اسم و رسم و با ویژگیهای مخصوصشان وارد شده است .

امام باقر علیه السلام فرمودند:

«تنزل الرایات السود التی تخرج من خراسان الی الکوفة، فاذا ظهر المهدی بعث الیه بالبیعة; (3) پرچمهای سیاهی از ناحیه خراسان @@N@@بیرون می آید و به جانب کوفه به حرکت در می آید . پس چون مهدی ظاهر شود، اینان وی را دعوت به بیعت می کنند .»

و نیز امام باقر علیه السلام فرمود:

«برای مهدی ما، دو نشانه است که از هنگامی که خداوند آسمانها و زمین را خلق فرمود، سابقه ندارد: خسوف در شب اول ماه @@N@@رمضان و کسوف در نیمه همان ماه . و این دو از زمانی که خداوند آسمانها و زمین را خلق کرده است، [این چنین] وجود نداشته @@N@@است .» (4)

در روایات فوق نشانه ها و علایم خاصی برای ظهور امام زمان علیه السلام تعیین شده است .

علایم و نشانه هایی که به طور قطع قبل از ظهور حضرت، رخ خواهند داد و در واقع، هیچ گونه قید و شرطی در ایجاد آنها لحاظ @@N@@نشده است علایم حتمی نامیده می شوند و شاید بتوان گفت که ادعای ظهور قبل از تحقق آنها کذب و دروغ است .

امام سجاد علیه السلام فرمود:

«ان امرالقائم حتم من الله وامر السفیانی حتم من الله ولایکون قائم الا بسفیانی (5) ; ظهور قائم، از ناحیه خداوند، قطعی و خروج @@N@@سفیانی نیز، از جانب خداوند قطعی است و قائمی جز با سفیانی وجود ندارد .»

امام صادق علیه السلام فرمود:

«والیمانی من المحتوم; [قیام] یمانی از نشانه های حتمی است .»

فضل بن شاذان از ابی حمزه ثمالی نقل می کند:

«قلت لابی جعفر خروج السفیانی من المحتوم؟ قال نعم والنداء من المحتوم وطلوع الشمس من مغربها من المحتوم واختلاف @@N@@بنی العباس فی الدولة من المحتوم وقتل النفس الزکیة محتوم وخروج القائم من آل محمد محتوم … (6) ; به امام باقر علیه السلام @@N@@عرض کردم: آیا خروج سفیانی حتمی است؟ فرمودند آری، صیحه آسمانی نیز از علایم حتمی است و طلوع خورشید از مغرب @@N@@حتمی است . اختلاف بین بنی عباس در رابطه با حکومت، حتمی است . کشته شدن نفس زکیه حتمی است، قیام قائم آل محمد @@N@@صلی الله علیه و آله حتمی است، …»

بعضی از نشانه های ظهور قبل از ظهور، بطور مشروط رخ می دهند; یعنی اگر مقتضی آنها موجود و موانع مفقود باشد، تحققشان @@N@@حتمی خواهد بود . در میان نشانه ها و علایم، آنچه حتمی شمرده شده، جزء محتومیات هستند و غیر از آنها که گروه بسیاری از @@N@@علایم را تشکیل می دهند جزء علایم غیر حتمی شمرده می شوند .

در بعضی از روایات، تصریح شده که بعضی از علایم در سال ظهور امام زمان علیه السلام، رخ می دهند; یعنی قبل از ظهور و در @@N@@آستانه قیام حضرت مهدی علیه السلام، این نشانه ها یکی پس از دیگری پدیدار شده، به ظهور امام زمان منتهی می شود .

امام صادق علیه السلام فرمود:

«خروج الثلاثة، الخراسانی والسفیانی والیمانی فی سنة واحدة فی شهر واحد، فی یوم واحد ولیس فیها رایة باهدی من رایة الیمانی @@N@@یهدی الی الحق; (7)

خروج سه کس: قیام خراسانی و سفیانی و یمانی، در یک سال و در یک ماه و یک روز خواهد بود و در این میان، هیچ پرچمی به @@N@@اندازه پرچم یمانی، به حق و هدایت دعوت نمی کند .»

امام باقر علیه السلام فرمود:

«لیس بین قیام القائم وقتل النفس الزکیة اکثر من خمس عشر لیلة (8) ; بین ظهور مهدی علیه السلام و کشته شدن نفس زکیه، @@N@@بیش از پانزده شب فاصله نیست .»

بعضی از نشانه ها و علایم در بستر تاریخ با فاصله بسیاری با وقت ظهور تحقق می یابد; حتی بعضی از آنها قبل از تولد امام زمان رخ @@N@@می نمایند و بعضی بعد از تولد و قبل از ظهور با فاصله زیاد، تحقق پیدا کرده و خواهند کرد; چنان که شماری از آنها، همچون از هم @@N@@گسستن بنی امیه و بنی عباس، خروج ابومسلم خراسانی، اختلاف بین مسلمانان و … اتفاق افتاده است .

در میان نشانه ها و علایم ظهور، غالب آنها نشانه های طبیعی و زمینی اند و هر کدام در تثبیت حقانیت ظهور و قیام حضرت مهدی @@N@@علیه السلام نقش اساسی دارند .

امام علی علیه السلام فرمود:

«ویخرج رجل من اهل بیتی فی الحرم فیبلغ السفیانی، فیبعث الیه جندا من جنده فیهزمهم فیسیر الیه السفیانی بمن معه، حتی @@N@@اذا جاوزوا ببیداء من الارض، خسف بهم، فلاینجوا منهم الا المخبر عنهم; مردی از خاندان من، در سرزمین حرم قیام می کند، پس @@N@@خبر خروج وی به سفیانی می رسد .

وی، سپاهی از لشکریان خود رابرای جنگ، به سوی او می فرستد و آنان را شکست می دهد، آنگاه خود سفیانی با همراهانش به @@N@@جنگ وی می روند و چون از سرزمین بیداء می گذرند، زمین آنان را فرو می برد و جز یک نفر، که خبر آنان را می آورد کسی از آنان @@N@@نجات نمی یابد .»

نشانه هایی نظیر فرو رفتن سفیانی در بیداء، قیام یمانی، خراسانی، سفیانی، دجال، قتل نفس زکیه، جنگهای خونین و غیره … از @@N@@جمله علایم زمینی و طبیعی هستند .

به علت اهمیت ظهور امام زمان، علاوه بر نشانه های زمینی و طبیعی، برخی علایم آسمانی نیز در زمان ظهور حضرت رخ خواهند @@N@@داد، تا مردم بهتر رهبر و مصلح آسمانی را شناخته و در راستای تحقق رسالت و اهداف او مشارکت کنند; مانند:

امام صادق علیه السلام فرمود:

«اذا نادی مناد من السماء ان الحق فی آل محمد صلی الله علیه و آله فعند ذلک یظهر المهدی علی افواه الناس ویشربون حبه، @@N@@ولایکون لهم ذکر غیره; هر گاه گوینده ای از آسمان ندا دهد که حق با اولاد محمد صلی الله علیه و آله است، در آن هنگام، ظهور @@N@@مهدی علیه السلام به سر زبانها می افتد، و همه [شراب] دوستی او می نوشند و غیر او را یاد نمی کنند .»

امام صادق علیه السلام فرمود:

«علامة خروج المهدی کسوف الشمس فی شهر رمضان فی ثلاث عشرة واربع عشرة منه (9) ;

نشانه ظهور مهدی علیه السلام کسوف خورشید در ماه مبارک رمضان است [و وقت کسوف] سیزدهم یا چهاردهم ماه رمضان @@N@@خواهد بود .»

پی نوشت:

1) اثباة الهداه، ج 7، ص 390 .

2) بحار الانوار، ج 52، ص 193 .

3) بحار الانوار، ج 52، ص 217 .

4) منتخب الاثر، ص 444 .

5) بحارالانوار، ج 52، ص 82 .

6) ارشاد مفید، ج 3، ص 347 .

7) کتاب غیبت نعمانی، ص 252 .

8) ارشاد مفید، ج 2، ص 374; اعلام الوری، ص 427 .

9) غیبت نعمانی، ص 270 .

این مجله مخصوص کودک و نوجوان می باشد.

پیام زن
ویژه مسائل زنان و خانواده

دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
محمد جعفری گیلانی
سید ضیاء مرتضوی

3

7733305
7738743
7733305
payam-zan_man@aalulbayt.org

قم، صندوق پستی 371…

پرسمان
فرهنگی، اجتماعی، دانشجویی

مرکز فرهنگی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری
سید محمدرضا فقیهی
محمد باقر پور امینی
1380
3

7747240
7735473
7743816
info@porseman.net
www.porseman.n…

مبلغان
فرهنگی – تبلیغی
حوزه

1385/6/1
3
mbl



علائم نهایی پیش از ظهور امام زمان (عج) چیست؟



نشانه های ظهور امام زمان

علائم ظهور حضرت مهدی (عج) بر دو دسته تقسیم می شوند:

الف: علائم حتمی و قطعی؛

ب: علائم غیر حتمی و غیر قطعی که البته در این علائم هم ممکن است اختلاف نظر وجود داشته باشد.

علائم غیر حتمی فراوان هستند و نوعاً بعضی از آنان به وقوع پیوسته است اما علائم حتمی و قطعی هنوز رخ نداده اند بعضی از این علائم قطعی عبارتند از:

1. خروج سفیانی: پیش از ظهور مردی از نسل ابوسفیان در منطقه شام خروج می کند و با تظاهر به دینداری گروه زیادی از مسلمانان را می فریبد و به گرد خود می آورد و بخش گسترده ای از سرزمینهای اسلام را به تصرف خویش در می آورد و بر مناطق پنجگانه شام، حمص، فلسطین، اردن و قنسرین (نام شهری در نزدیکی حلب) و منطقة عراق سیطره می یابد و در کوفه و نجف به قتل عام شیعیان می پردازد و برای کشتن و یافتن آنان جایزه تعیین می کند آنگاه که از ظهور امام زمان باخبر می شود با سپاهی گران به جنگ وی می رود که در منطقه بیداء (بین مکه و مدینه) با سپاه امام (ع) برخورد می کند و به امر خدا همه لشگریان وی به جز چند نفر در زمین فرو می روند و هلاک می شوند. [1]

2. خسف در بیداء: خسف یعنی فرو رفتن و پنهان شدن، و بیداء نام منطقه ای در مکه و مدینه است. ظاهراً لشگر سفیانی در این منطقه که به قصد جنگ با امام عصر(عج) آمده است در زمین فرو می روند. [2]

3. خروج یمانی: سرداری از یمن قیام می کند و مردم را به حق و عدل دعوت می کند این نشانه در منابع عامه نیست ولی در مصادر شیعه روایات فراوانی در این باره وجود دارد. امام صادق (ع) فرمود: قیامهای سه گانه خراسانی، سفیانی، یمانی در یک سال و یک ماه و یک روز خواهد بود و هیچ پرچمی به اندازه پرچم یمانی دعوت حق و هدایت نمی کند و هم فرمود که یمانی از علائم حتمی است. [3]

4. قتل نفس زکیه: زکیه یعنی فرد پاک و بی گناه و کسی که قتلی انجام نداده است و جرمی ندارد.  در آستانه ظهور مهدی (عج) در گیرودار مبارزات زمینه ساز انقلاب حضرت مهدی (عج) فردی پاکباخته و مخلص از اولاد حضرت امام حسن مجتبی (ع) در راه امام می کوشد و در این راه مظلومانه به قتل می رسد. روایات گاهی نفس زکیه و گاهی «سید حسنی» گفته اند امام باقر (ع) فرمود: بین ظهور مهدی (عج) و کشته شدن نفس زکیه بیش از پانزده شبانه روز فاصله نیست. [4]

5. صیحه آسمانی: منظور از صیحه آسمانی صدایی است که در آستانه ظهور حضرت مهدی در آسمان شنیده می شود و همه مردم آن را می شنوند در روایات تعبیر به «نداء» «فزعه» «صوت» نیز بکار رفته است که ظاهر آن نشان می دهد که هر یک از اینها نشانه جداگانه ای است که پیش از ظهور واقع می شود لکن به نظر می رسد که اینها تعبیر از یک واقعیت است و ممکن هم هست که از سه حادثه جدای از هم خبر داده باشند که اول صداهای هولناکی برآید و همه را به خود متوجه کند (صیحه) و به دنبال آن صدای مهیب و هولناکی شنیده شود که دلهای مردم را به وحشت اندازد (فزعه) و آن گاه از آسمان صدایی شنیده می شود که مردم را به سوی مهدی(عج) فرا می خواند (نداء) روایاتی که از این معنا خبر داده اند از طریق شیعه و سنی فراوان هستند. امام باقر (ع) می فرماید: ندا کننده ای از آسمان نام قائم را ندا می کند پس هر که در شرق و غرب است آن را می شنود و از وحشت این صدا خوابیده ها بیدار و ایستادگان نشسته و نشستگان بر دو پای خویش می ایستند رحمت خدا بر کسی که از این صدا عبرت گیرد و ندای وی را اجابت کند زیرا صدای نخست، صدای جبرئیل روح الأمین است.

آنگاه می فرماید: این صدا در شب جمعه بیست و سوم ماه رمضان خواهد بود در این هیچ شک نکنید و بشنوید و فرمان برید، در آخر روز شیطان فریاد می زند که «فلانی مظلوم کشته شد» تا مردم را بفریبد و به شک اندازد. و امام صادق (ع) می فرماید: در ابتدای روز گویند ه ای در آسمان ندا می دهد که آگاه باشید که حق با علی و شیعیان اوست. پس از آن در پایان روز شیطان که لعنت خدا بر او باد از روی زمین فریاد می زند که حق با عثمان و پیروان اوست پس در این هنگام باطل گرایان به شک می افتند هرگاه گوینده ای از آسمان نداء بزند که حق با اولاد محمد(ص) است در آن هنگام ظهور مهدی(عج) به سر زبانها می افتد به گونه ای که غیر از او یاد نمی کنند. [5]

6. خروج دجال: این نشانه در کتب اهل سنت از علائم برپایی قیامت شناخته شده است [6]   ولی در منابع روایی شیعه از نشانه های ظهور است. و اشکال ندارد که هم علامت ظهور و هم علامت معاد باشد. چون خود ظهور امام عصر (عج) هم از علائم آخرالزمان می باشد.

دجال فردی است که در آخر الزمان و پیش از قیام مهدی (عج) خروج می کند و غیر عادی است و با انجام کارهای شگفت انگیز جمع زیادی از مردم را می فریبد و سرانجام به دست عیسی مسیح (ع) در کنار دروازه ”لد“ در منطقه شام به هلاکت می رسد. در مورد دجال نظریه های متعددی طرح شده است مثلا گروهی آن را فردی نامیده اند و دسته ای آن را جریانی می دانند و نه شخص معین که مطرح کردن این امور مجال دیگری را می طلبد. [7]

[1] کمال الدین، ص 651. و بحار الأنوار، ج 52، ص 215؛ و کنز العمال، ج 14، ص 272؛ تاریخ غیبت کبری، ص 518 الی 520.

[2] مراصد الاطلاع، ج1، ص239؛ وافی، ج2، ص 442؛ مسائل العشره چاپ شده در مجموع مصنفات شیخ مفید، ج 3، ص 122 و غیبت نعمانی، ص 252، منتخب الأثر، ص 459؛ کتاب الغیبه نعمانی ص 252، تاریخ غیبت کبری ص 499 ـ 520.

[3] تاریخ غیبت کبری، ص 525، کتاب غیبت  نعمانی 252.

[4] منتخب الأثر، 459، تاریخ الغیبه الکبری، ص 511؛ الارشاد، ج2، ص374؛ اعلام الوری، ص 427.

[5] تاریخ ما بعد الظهور/176 ـ کشف الغمه ج3،  ص 260 ، وافی، ج 2، ص 445 ـ 446، کتاب الغیبه، شیخ طوسی، ص 435 و454 و453 – ارشاد، ج2، ص 371؛ کمال الدین / 651 بحار الأنوار، ج52، ص204-288-290؛ منتخب الاثر، ص 459، غیبت نعمانی/254.

[6] سنن ترمذی، ج4، ص 507 ـ 519؛ سنن ابی داوود؛ ج4، ص 115؛ صحیح مسلم، ج 18، ص 46 و 81.

[7] بحارالأنوار، ج 52، ص 193و209؛ کمال الدین 525 و 526؛ کشف الغمه، ج 3، ص 281؛ المسائل العشر، چاپ شده در مصنفات شیخ طوسی، ج3، ص 122؛ ارشاد، ج2، ص 371، کنز العمال، ج 14، ص 198ـ200.

 

هر نوع قیام قبل از ظهور امام زمان1- احادیثی در باره ابتر ماندن قیام های پیش از ظهور ولی عصر (عج) در کتاب های روایی است. آیا قیام برای احیای دین همانند قیام جمهوری اسلامی، باطل است؟ شاید دلیل عقلی بتوا…

یکی از علایم ظهور، خروج و نمایانگری موجودی گمراه و گمراه کننده به نام «دجال» است.
توصیفات بسیار عجیبی درباره اش گفته شده که چون عمدتاً در منابع اهل تسنن یافت می شود و فاقد سند قابل اعتماد …

منظور از نفس زکیهمنظور از نفس زکیه چیست و به چه علت کشته می شود؟نفس زکیه به انسان پاک دل و پاک سرشت هم اطلاق می شود که در روایت است که این صفت را به امام سجاد (ع) نسبت می دادندکه معمر از علی بن زید نق…

فتنه دجال؟درباره فتنه دجال توضیح دهید و بگویید آیا فتنه ای بدتراز دجال نیز در آخر الزمان وجود دارد؟دجال از ریشه دجل (دغل) به معنای دروغگو است و بر اساس آنچه از ظاهر اخبار استفاده می‏شود دجال فردی است …

دجال کیست؟آیا دجال انسان است یا یک حزب؟دجال از ریشه دجل (دغل) به معنای دروغگو است و بر اساس آنچه از ظاهر اخبار استفاده می‏شود دجال فردی است که در آخرالزمان و پیش از قیام مهدی(ع) خروج می‏کند و انسان غی…

از علائم ظهور سید حسنی، دجال، سفیانیاز علائم ظهور سید حسنی، دجال، سفیانی به چه معناست؟علائم ظهور حضرت مهدی (عج) بر دو دسته تقسیم می شوند:

الف: علائم حتمی و قطعی؛

ب: علائم غیر حتمی و غیر قطعی که …

حوادث ناگوار و حتی جنایت های دهشتناک این چند وقت اخیر مانند سیل، زلزله، قتل و کشتار مسلمانان و جنگ و خونریزی در نقاط مختلف جهان و اتفاقات اخیری که در یک سال گذشته رخ داده است، موجب شده که هر از گاهی د…

در مورد یاد شده کینه به دل داشتن کار درستی نیست و گناه محسوب می‌شود. باید سعی شود هرطوری شده مشکل حل شود و نسبت به رفتارها و تهمت‌ها عفو را پیشه‌ خویش قرار داد. زیرا عفو و گذشت خصلت انسان‌های شایسته ا…

بی تردید با آشنایی با علل لجاجت می توان مسیر درمان آن را هموار کرد. به طور کلی علل لجاجت گاهی ریشه در فرد لجوج دارد و گاهی ریشه در فرد مقابل و گاهی در هر دو. اما این علل می تواند یک یا چند تا از عوامل…

بسیاری از مورخین و محدثین سن حضرت خدیجه (سلام الله علیها) را در حدود 25 تا 28 سال دانسته اند. و در آن زمان پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله)، نیز 25 ساله بودند، بنابراین تفاوت سنی بین پیامبر اکرم و حضر…

بسیاری از بزرگان اهل سنت و راویان و تاریخ نویسان پیرو مذهب خلفا در صدر اسلام خوش نداشتند شخصی را بالاتر از عایشه در بین همسران پیامبر (ص) معرفی کنند. و در باره خدیجه گفته اند: وی قبل از رسول خدا با دو…

نوشتار پیش رو خلاصه ای از بررسی شرایط زمان امام حسن(ع) و صلح آن حضرت و مقایسه وضعیت آن زمان با شرایط و موقعیت زمان امام حسین(ع) و قیام ایشان و به دیگر بیان، علت صلح امام حسن و قیام امام حسین (ع) می با…

دوستی با جن های مسلمان و استفاده از آنها
آیا می توان با جن های مسلمان دوست شد و آنها را بعنوان استاد برای درمان بیماریها استفاده کرد؟

در عقیده اسلامی جن موجودی است مختار، مکلف، مخلوق از آتش،…

طریقه ی انجام غسل از طریق دوش حمام
آیا می شود با دوش حمام غسل کرد؟

1)- غسل به دو صورت انجام می گیرد ارتماسی و ترتیبی، ارتماسی یعنی اینکه انسان به نیت غسل تمام بدن را در آب فرو ببرد مثلاً د…

نام کتاب های پیامبران در قرآننام کتاب های پیامبران که در قرآن کریم آمده است، چیست؟در هر جاى قرآن كريم، كه كتاب به انبيا (ع) نسبت داده شده مقصود صحفى است كه شرايع دينى در آن نوشته شده، و انبيا (ع) با آ…


نشانه‌های ظهور به مجموعه رویدادهایی گفته می‌شود که به‌باور بسیاری از شیعیان در آستانهٔ ظهور حجت بن الحسن در آخرالزمان رخ خواهند داد. این نشانه‌ها را به دو دستهٔ نشانه‌های حتمی و نشانه‌های غیرحتمی تقسیم می‌کنند.[۱][۲][۳] روی‌دادن نشانه‌های غیرحتمی الزامی نیست؛ چون بداپذیر هستند.

ویژگی‌های دوران غیبت در بسیاری از احادیث شیعه و اهل سنت آمده‌است.[۴]

از جعفر صادق نقل شده‌است:

پیش از قیام قائم پنج علامت حتمی است: یمانی، سفیانی، صیحه آسمانی، کشته‌شدن نفس زکیه، و فرورفتن سرزمین بیداء.[۵]

نشانه های ظهور امام زمان

به‌باور شیعه، سفیانی از نسل ابوسفیان است و در نهایت به‌دست حجت بن الحسن شکست خورده و کشته می‌شود.
از علی بن الحسین زین‌العابدین (امام چهارم شیعیان) نقل شده: «امر قائم از سوی خداوند حتمی است، و امر سفیانی نیز از جانب خداوند قطعی است. قائم ظهور نمی‌کند مگر پس از آمدن سفیانی.»[۶]

خروج یمانی (احتمالاً در ماه رجب) که به پشتیبانی از اهل بیت علیه سفیانی قیام می‌کند و مردم را به حق و عدل فرامی‌خواند.
این سپاه در عراق با سپاهی که از خراسان آمده متحد می‌شوند.

صدای آسمانی در ماه رمضان (احتمالاً سحرگاه بیست‌وسوم). که صدای جبرئیل و در حمایت از اهل بیت محمد است. به‌گونه‌ای که هر کس در هر کجای زمین، آن را خواهد شنید و معنی آن را به زبان خود خواهد فهمید. احتمالاً در همان روز صدایی دیگر شنیده می‌شود که از طرف شیطان و در حمایت از سفیانی است، که سبب تردید مردم می‌شود.[۸]

کشته شدن نفس زکیه (انسان بی‌گناه)[۹] در خانه خدا (مسجدالحرام) و بین حجرالاسود و مقام ابراهیم. احتمالاً در ۲۵ ذی‌الحجه. احتمالاً هم‌زمان با کشته شدن این فرد پسرعمو و دخترعموی او هم در شهر مدینه کشته می‌شوند و جنازه آن‌ها را جلوی درب مسجد محمد یا مسجدالنبی آویزان می‌کنند.

در تعدادی از روایت‌ها، سخن از حسنی به میان آمده است و در برخی از روایت‎ها از وی تحت عنوان نفس زکیه یاد گردیده است.[۱۰]

فرورفتن لشکری که سفیانی به عربستان فرستاده در بیابانی به نام بیداء که بین مکه و مدینه واقع شده‌است.[۱۱]

علی بن ابی‌طالب در آیهٔ ذیل (به عربی: وَلَوْ تَرَی إِذْ فَزِعُوا فَلَا فَوْتَ) می‌گوید: «کمی پیش از قیام مهدی، سفیانی خروج می‌کند؛ سپس به‌اندازه دوران حاملگی یک زن که نزدیک به ۹ ماه است حکومت می‌کند. لشکریان او وارد مدینه می‌شوند تااین‌که به بیداء می‌رسند و خداوند آنان را در زمین فرومی‌برد.»[۱۲]

در پی انتشار عکسی از یک سحابی که توسط تلسکوپ فضایی چاندرا به ثبت رسیده و شباهت آن سحابی به دست یک انسان، وبگاه‌هایی مانند شیعه نیوز و وبگاه موعود ادعا کردند که این پدیده می‌تواند همان نشانه‌ای باشد که در روایات اسلامی به آن اشاره شده‌است.[نیازمند منبع]

نشانه‌های دیگری که رخ دادنشان حتمی نیست، عبارتند از:[۲][۱۳]

در کل ۵ صدا از آسمان شنیده خواهد شد که فقط مورد چهارم (که در ماه رمضان است) حتمی است. ۳ صدای اول در ماه رجب و به این شکل خواهد بود:

مرتبط با ظهور: وادی یابس • بیت‌المقدس • بیداء • وادی‌السلام • مسجد حله


نشانه‌های ظهور به مجموعه رویدادهایی گفته می‌شود که به‌باور بسیاری از شیعیان در آستانهٔ ظهور حجت بن الحسن در آخرالزمان رخ خواهند داد. این نشانه‌ها را به دو دستهٔ نشانه‌های حتمی و نشانه‌های غیرحتمی تقسیم می‌کنند.[۱][۲][۳] روی‌دادن نشانه‌های غیرحتمی الزامی نیست؛ چون بداپذیر هستند.

ویژگی‌های دوران غیبت در بسیاری از احادیث شیعه و اهل سنت آمده‌است.[۴]

از جعفر صادق نقل شده‌است:

پیش از قیام قائم پنج علامت حتمی است: یمانی، سفیانی، صیحه آسمانی، کشته‌شدن نفس زکیه، و فرورفتن سرزمین بیداء.[۵]

نشانه های ظهور امام زمان

به‌باور شیعه، سفیانی از نسل ابوسفیان است و در نهایت به‌دست حجت بن الحسن شکست خورده و کشته می‌شود.
از علی بن الحسین زین‌العابدین (امام چهارم شیعیان) نقل شده: «امر قائم از سوی خداوند حتمی است، و امر سفیانی نیز از جانب خداوند قطعی است. قائم ظهور نمی‌کند مگر پس از آمدن سفیانی.»[۶]

خروج یمانی (احتمالاً در ماه رجب) که به پشتیبانی از اهل بیت علیه سفیانی قیام می‌کند و مردم را به حق و عدل فرامی‌خواند.
این سپاه در عراق با سپاهی که از خراسان آمده متحد می‌شوند.

صدای آسمانی در ماه رمضان (احتمالاً سحرگاه بیست‌وسوم). که صدای جبرئیل و در حمایت از اهل بیت محمد است. به‌گونه‌ای که هر کس در هر کجای زمین، آن را خواهد شنید و معنی آن را به زبان خود خواهد فهمید. احتمالاً در همان روز صدایی دیگر شنیده می‌شود که از طرف شیطان و در حمایت از سفیانی است، که سبب تردید مردم می‌شود.[۸]

کشته شدن نفس زکیه (انسان بی‌گناه)[۹] در خانه خدا (مسجدالحرام) و بین حجرالاسود و مقام ابراهیم. احتمالاً در ۲۵ ذی‌الحجه. احتمالاً هم‌زمان با کشته شدن این فرد پسرعمو و دخترعموی او هم در شهر مدینه کشته می‌شوند و جنازه آن‌ها را جلوی درب مسجد محمد یا مسجدالنبی آویزان می‌کنند.

در تعدادی از روایت‌ها، سخن از حسنی به میان آمده است و در برخی از روایت‎ها از وی تحت عنوان نفس زکیه یاد گردیده است.[۱۰]

فرورفتن لشکری که سفیانی به عربستان فرستاده در بیابانی به نام بیداء که بین مکه و مدینه واقع شده‌است.[۱۱]

علی بن ابی‌طالب در آیهٔ ذیل (به عربی: وَلَوْ تَرَی إِذْ فَزِعُوا فَلَا فَوْتَ) می‌گوید: «کمی پیش از قیام مهدی، سفیانی خروج می‌کند؛ سپس به‌اندازه دوران حاملگی یک زن که نزدیک به ۹ ماه است حکومت می‌کند. لشکریان او وارد مدینه می‌شوند تااین‌که به بیداء می‌رسند و خداوند آنان را در زمین فرومی‌برد.»[۱۲]

در پی انتشار عکسی از یک سحابی که توسط تلسکوپ فضایی چاندرا به ثبت رسیده و شباهت آن سحابی به دست یک انسان، وبگاه‌هایی مانند شیعه نیوز و وبگاه موعود ادعا کردند که این پدیده می‌تواند همان نشانه‌ای باشد که در روایات اسلامی به آن اشاره شده‌است.[نیازمند منبع]

نشانه‌های دیگری که رخ دادنشان حتمی نیست، عبارتند از:[۲][۱۳]

در کل ۵ صدا از آسمان شنیده خواهد شد که فقط مورد چهارم (که در ماه رمضان است) حتمی است. ۳ صدای اول در ماه رجب و به این شکل خواهد بود:

مرتبط با ظهور: وادی یابس • بیت‌المقدس • بیداء • وادی‌السلام • مسجد حله


نشانه‌های ظهور به مجموعه رویدادهایی گفته می‌شود که به‌باور بسیاری از شیعیان در آستانهٔ ظهور حجت بن الحسن در آخرالزمان رخ خواهند داد. این نشانه‌ها را به دو دستهٔ نشانه‌های حتمی و نشانه‌های غیرحتمی تقسیم می‌کنند.[۱][۲][۳] روی‌دادن نشانه‌های غیرحتمی الزامی نیست؛ چون بداپذیر هستند.

ویژگی‌های دوران غیبت در بسیاری از احادیث شیعه و اهل سنت آمده‌است.[۴]

از جعفر صادق نقل شده‌است:

پیش از قیام قائم پنج علامت حتمی است: یمانی، سفیانی، صیحه آسمانی، کشته‌شدن نفس زکیه، و فرورفتن سرزمین بیداء.[۵]

نشانه های ظهور امام زمان

به‌باور شیعه، سفیانی از نسل ابوسفیان است و در نهایت به‌دست حجت بن الحسن شکست خورده و کشته می‌شود.
از علی بن الحسین زین‌العابدین (امام چهارم شیعیان) نقل شده: «امر قائم از سوی خداوند حتمی است، و امر سفیانی نیز از جانب خداوند قطعی است. قائم ظهور نمی‌کند مگر پس از آمدن سفیانی.»[۶]

خروج یمانی (احتمالاً در ماه رجب) که به پشتیبانی از اهل بیت علیه سفیانی قیام می‌کند و مردم را به حق و عدل فرامی‌خواند.
این سپاه در عراق با سپاهی که از خراسان آمده متحد می‌شوند.

صدای آسمانی در ماه رمضان (احتمالاً سحرگاه بیست‌وسوم). که صدای جبرئیل و در حمایت از اهل بیت محمد است. به‌گونه‌ای که هر کس در هر کجای زمین، آن را خواهد شنید و معنی آن را به زبان خود خواهد فهمید. احتمالاً در همان روز صدایی دیگر شنیده می‌شود که از طرف شیطان و در حمایت از سفیانی است، که سبب تردید مردم می‌شود.[۸]

کشته شدن نفس زکیه (انسان بی‌گناه)[۹] در خانه خدا (مسجدالحرام) و بین حجرالاسود و مقام ابراهیم. احتمالاً در ۲۵ ذی‌الحجه. احتمالاً هم‌زمان با کشته شدن این فرد پسرعمو و دخترعموی او هم در شهر مدینه کشته می‌شوند و جنازه آن‌ها را جلوی درب مسجد محمد یا مسجدالنبی آویزان می‌کنند.

در تعدادی از روایت‌ها، سخن از حسنی به میان آمده است و در برخی از روایت‎ها از وی تحت عنوان نفس زکیه یاد گردیده است.[۱۰]

فرورفتن لشکری که سفیانی به عربستان فرستاده در بیابانی به نام بیداء که بین مکه و مدینه واقع شده‌است.[۱۱]

علی بن ابی‌طالب در آیهٔ ذیل (به عربی: وَلَوْ تَرَی إِذْ فَزِعُوا فَلَا فَوْتَ) می‌گوید: «کمی پیش از قیام مهدی، سفیانی خروج می‌کند؛ سپس به‌اندازه دوران حاملگی یک زن که نزدیک به ۹ ماه است حکومت می‌کند. لشکریان او وارد مدینه می‌شوند تااین‌که به بیداء می‌رسند و خداوند آنان را در زمین فرومی‌برد.»[۱۲]

در پی انتشار عکسی از یک سحابی که توسط تلسکوپ فضایی چاندرا به ثبت رسیده و شباهت آن سحابی به دست یک انسان، وبگاه‌هایی مانند شیعه نیوز و وبگاه موعود ادعا کردند که این پدیده می‌تواند همان نشانه‌ای باشد که در روایات اسلامی به آن اشاره شده‌است.[نیازمند منبع]

نشانه‌های دیگری که رخ دادنشان حتمی نیست، عبارتند از:[۲][۱۳]

در کل ۵ صدا از آسمان شنیده خواهد شد که فقط مورد چهارم (که در ماه رمضان است) حتمی است. ۳ صدای اول در ماه رجب و به این شکل خواهد بود:

مرتبط با ظهور: وادی یابس • بیت‌المقدس • بیداء • وادی‌السلام • مسجد حله


نشانه‌های ظهور به مجموعه رویدادهایی گفته می‌شود که به‌باور بسیاری از شیعیان در آستانهٔ ظهور حجت بن الحسن در آخرالزمان رخ خواهند داد. این نشانه‌ها را به دو دستهٔ نشانه‌های حتمی و نشانه‌های غیرحتمی تقسیم می‌کنند.[۱][۲][۳] روی‌دادن نشانه‌های غیرحتمی الزامی نیست؛ چون بداپذیر هستند.

ویژگی‌های دوران غیبت در بسیاری از احادیث شیعه و اهل سنت آمده‌است.[۴]

از جعفر صادق نقل شده‌است:

پیش از قیام قائم پنج علامت حتمی است: یمانی، سفیانی، صیحه آسمانی، کشته‌شدن نفس زکیه، و فرورفتن سرزمین بیداء.[۵]

نشانه های ظهور امام زمان

به‌باور شیعه، سفیانی از نسل ابوسفیان است و در نهایت به‌دست حجت بن الحسن شکست خورده و کشته می‌شود.
از علی بن الحسین زین‌العابدین (امام چهارم شیعیان) نقل شده: «امر قائم از سوی خداوند حتمی است، و امر سفیانی نیز از جانب خداوند قطعی است. قائم ظهور نمی‌کند مگر پس از آمدن سفیانی.»[۶]

خروج یمانی (احتمالاً در ماه رجب) که به پشتیبانی از اهل بیت علیه سفیانی قیام می‌کند و مردم را به حق و عدل فرامی‌خواند.
این سپاه در عراق با سپاهی که از خراسان آمده متحد می‌شوند.

صدای آسمانی در ماه رمضان (احتمالاً سحرگاه بیست‌وسوم). که صدای جبرئیل و در حمایت از اهل بیت محمد است. به‌گونه‌ای که هر کس در هر کجای زمین، آن را خواهد شنید و معنی آن را به زبان خود خواهد فهمید. احتمالاً در همان روز صدایی دیگر شنیده می‌شود که از طرف شیطان و در حمایت از سفیانی است، که سبب تردید مردم می‌شود.[۸]

کشته شدن نفس زکیه (انسان بی‌گناه)[۹] در خانه خدا (مسجدالحرام) و بین حجرالاسود و مقام ابراهیم. احتمالاً در ۲۵ ذی‌الحجه. احتمالاً هم‌زمان با کشته شدن این فرد پسرعمو و دخترعموی او هم در شهر مدینه کشته می‌شوند و جنازه آن‌ها را جلوی درب مسجد محمد یا مسجدالنبی آویزان می‌کنند.

در تعدادی از روایت‌ها، سخن از حسنی به میان آمده است و در برخی از روایت‎ها از وی تحت عنوان نفس زکیه یاد گردیده است.[۱۰]

فرورفتن لشکری که سفیانی به عربستان فرستاده در بیابانی به نام بیداء که بین مکه و مدینه واقع شده‌است.[۱۱]

علی بن ابی‌طالب در آیهٔ ذیل (به عربی: وَلَوْ تَرَی إِذْ فَزِعُوا فَلَا فَوْتَ) می‌گوید: «کمی پیش از قیام مهدی، سفیانی خروج می‌کند؛ سپس به‌اندازه دوران حاملگی یک زن که نزدیک به ۹ ماه است حکومت می‌کند. لشکریان او وارد مدینه می‌شوند تااین‌که به بیداء می‌رسند و خداوند آنان را در زمین فرومی‌برد.»[۱۲]

در پی انتشار عکسی از یک سحابی که توسط تلسکوپ فضایی چاندرا به ثبت رسیده و شباهت آن سحابی به دست یک انسان، وبگاه‌هایی مانند شیعه نیوز و وبگاه موعود ادعا کردند که این پدیده می‌تواند همان نشانه‌ای باشد که در روایات اسلامی به آن اشاره شده‌است.[نیازمند منبع]

نشانه‌های دیگری که رخ دادنشان حتمی نیست، عبارتند از:[۲][۱۳]

در کل ۵ صدا از آسمان شنیده خواهد شد که فقط مورد چهارم (که در ماه رمضان است) حتمی است. ۳ صدای اول در ماه رجب و به این شکل خواهد بود:

مرتبط با ظهور: وادی یابس • بیت‌المقدس • بیداء • وادی‌السلام • مسجد حله

مقاله‌ی مربوط به این عنوان از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.


هر مسئله ای که اهمیت و مقبولیت عمومی داشته باشد، مخاطرات و تهدیدها نسبت به آن از ناحیه سودجویان و فرصت طلبان بیشتر خواهد شد. از جمله این مسائل ظهور امام زمان (عجل الله فرجه) است که به منزله اعتقاد و باور عمومی مطرح شده است. از این رو پیشوایان دین برای جلوگیری از انحراف ها و کج روی ها و به جهت آگاهی بخشی به مردم جهان و رفع تحیر از آنان برای ظهور و قیام او نشانه ها و علایمی را بیان کرده اند که به نشانه های ظهور شناخته می شوند.

آن دسته از نشانه ها و علایمی که شاخصه های کلی و عمومی دارند یعنی در قالب پدیده خاص، در برهه خاص و در افراد خاصی متصف نشده اند، «علایم عمومی» نامیده می شوند؛ نظیر احادیث و روایاتی که از احوال و اوضاع مردمان آخر الزمان خبر می دهند و از انحرافات و کج روی هایی که در آن دوره رخ می دهد سخن به میان آورده اند که در واقع، نوعی بیان علایم و نشانه های ظهور امام زمان علیه السلام است، اما در قالب و معیار کلی و عمومی. به عنوان نمونه: «عَنْ اِبْنِ عَباس عَنْ رَسُولِ اللّه ِ صلی الله علیه و آله: فِی حَدیثٍ اَنَّ اللّه َ اَوْحی اِلَیهِ لَیْلَةً اَسْری بِهِ اَنْ یُوصِیَ اِلی عَلِیِّ وَ اَخْبَرَهُ بِالْأَئِمّةِ مِنْ وُلْدِهِ اِلی اَنْ قالَ وَ آخِرُ رَجُلٍ مِنْهُمْ یُصَلّی عِیسَی ابْنُ مَرْیَمَ خَلْفَهُ یَمْلأُ الاَْرْضَ عَدْلاً کَما مُلِئَتْ جَورا وَ ظُلْما… فَقُلْتُ اِلهی وَ سَیِّدی مَتی یَکُوُنُ ذاکَ؟ فَاَوْحَی اللّه ُ عَزَّوَجَلَّ اِلَیَّ: یَکُوُنُ ذالِکَ اِذا رُفِعَ الْعِلْمُ وَ ظَهَرَ الْجَهْلُ وَ کَثُرَ القِراءَةُ وَ قَلَّ الْعَمَلُ وَ کَثُرَ الْقَتْلُ وَ قَلَّ الْفُقَهاء وَالْهادُونَ وَ کَثُرَ فُقَهاءُ الضَّلالةِ وَالْخَوْنَةِ… وَ کَثُرَ الْجَورُ وَالْفَسادُ وَ ظَهَرَ الْمُنْکَرُ وَ اَمَرَ اُمّتُکَ بِهِ وَ نَهی عَنِ الْمَعْروُفِ….»[۱]

ابن عباس می گوید: «در شب معراج، مطالبی به رسول اکرم صلی الله علیه و آله وحی شد که باید به حضرت امام علی علیه السلام سفارش کند و به او در مورد ائمه بعد از آن حضرت که از فرزندانش هستند خبر داد؛ تا آن جا که فرمود: آخرین آن ها نشانه هایی دارد؛ از جمله این که عیسی بن مریم پشت سرش نماز می خواند؛ زمین را پر از عدل و داد می کند، چنان چه پر از ظلم و جور شده باشد… عرض کردم: خداوندا! آن کی خواهد شد؟ خداوند به من وحی کرد: هرگاه علم از میان برداشته شود و جهل و نادانی ظاهر شود؛ قرائت های قرآن زیاد اما عمل کم شود؛ قتل و کشتار زیاد شود، فقهاء و هدایت کنندگان واقعی کم شوند؛ علمای فاسق و خیانت کار زیاد شوند… جور و فساد زیاد شود؛ منکر ظاهر شود؛ امت تو امر به منکر و نهی از معروف کنند…

نشانه های ظهور امام زمان

حضرت علی علیه السلام در جواب سؤال «صعصعة بن صوحان» ـ که از یاران آن حضرت بود ـ در باب دجال و خروجش، و پیرامون نشانه هایی از ظهور امام زمان علیه السلام، چنین فرمودند: «فَاِنَّ عَلامَةَ ذلِکَ اِذا اَماتَ النّاسُ الصَّلاةَ وَ اَضاعُوا الاَمانَةَ وَاسْتَحَلُّوا الْکِذْبَ، وَاکَلُوا الرِّبا وَ اَخَذُوا الرُّشا وَ شَیَّدُوا البُنْیانَ وَ باعُوا الدّین بِالدُّنْیا وَاسْتَعْمَلُوا السُّفَهاءَ وَ شاوَرُوا النِّساءَ وَ قَطَعُوا الاَرْحامَ وَاتَّبَعُوا الاَهْواءَ، وَاسْتَخَفُّوا بِالدِّماءِ…».[۲]

علامت خروج و قیام دجال زمانی است که مردم نماز را ترک کنند و در میان مردم بمیرد، امانت ها را ضایع کنند؛ دروغ گفتن را حلال شمارند؛ ربا بخورند؛ رشوه بگیرند؛ ساختمان ها را محکم سازند و دین را به دنیا فروشند؛ مردمان کم عقل را بر کارها گمارند؛ زنان را در کارهای اجتماعی و شخصی طرف مشورت قرار دهند؛ قطع صله ارحام کنند؛ از هوا و هوس پیروی کنند و کشتار و خونریزی را کوچک شمارند… .

بعضی از نشانه ها و علایم ظهور، به صورت خاص و با شاخص های ویژه در افراد متعین، تبلور می یابد؛ مثلاً در روایات بسیاری ذکر شده است، که ظهور امام زمان علیه السلام در سال فرد و در روز فرد تحقق پیدا خواهد کرد.

ظهور و خروج افرادی به نام «دجال» و «سفیانی» که مظهر ضلالت و گمراهی و نیز قیام افرادی مثل یمانی و سید خراسانی که سنبل هدایت هستند جزء علایم خاص شمرده می شود و در احادیث، با اسم و رسم و با ویژگی های مخصوص شان وارد شده است.

امام باقر علیه السلام فرمودند: «تَنْزِلُ الرّایاتُ السُّودُ الَّتی تَخْرُجُ مِنْ خُراسان اِلیَ الْکُوفَةِ، فَاِذا ظَهَرَ الْمَهدیُّ بَعَثَ اِلَیه بِالْبَیْعَةِ».[۳] پرچم های سیاهی از ناحیه خراسان بیرون می آید و به جانب کوفه به حرکت درمی آید. پس چون مهدی ظاهر شود، اینان وی را دعوت به بیعت می کنند.»

و نیز امام باقر علیه السلام فرمود: «برای مهدی ما، دو نشانه است که از هنگامی که خداوند آسمان ها و زمین را خلق فرمود، سابقه ندارد: خسوف در شب اول ماه رمضان و کسوف در نیمه همان ماه. و این دو از زمانی که خداوند آسمان ها و زمین را خلق کرده است، این چنین وجود نداشته است.»[۴]

در روایات فوق نشانه ها و علایم خاصی برای ظهور امام زمان علیه السلام تعیین شده است.

علایم و نشانه هایی که به طور قطع قبل از ظهور حضرت، رخ خواهند داد و در واقع، هیچ گونه قید و شرطی در ایجاد آن ها لحاظ نشده است علایم حتمی نامیده می شوند و شاید بتوان گفت که ادعای ظهور قبل از تحقق آن ها کذب و دروغ است.

امام سجاد علیه السلام فرمود: «اِنَّ اَمْرَالْقائِمِ حَتْمٌ مِنَ اللّه ِ وَ اَمْرَ السُّفیانِی حَتْمٌ مِنَ اللّه ِ وَلایَکُونُ قائِمٌ اِلاّ بِسُفْیانِی».[۵] ظهور قائم، از ناحیه خداوند، قطعی و خروج سفیانی نیز از جانب خداوند قطعی است و قائمی جز با سفیانی وجود ندارد.

امام صادق علیه السلام فرمود: «وَالْیَمانِی مِنَ الْمَحْتُومِ»؛ قیام یمانی از نشانه های حتمی است.

فضل بن شاذان از ابوحمزه ثمالی نقل می کند: «قُلْتُ لاَبیِ جَعْفَرٍ خُرُوجُ السُّفْیانِی مِنَ الْمَحْتُوم؟ قالَ نَعَمْ وَالنِّداءُ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ طُلُوعُ الشَّمْسِ مِنْ مَغْرِبِها مِنَ الْمَحتُومِ وَاخْتِلافُ بَنِی الْعَباسِ فِی الدَّوْلَةِ مِنَ الْمحْتُومِ وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّکِیة مَحْتُومٌ وَ خُرُوجُ الْقائِمِ مِنْ آلِ مُحَّمد مَحْتُومٌ…».[۶]

به امام باقر علیه السلام عرض کردم: آیا خروج سفیانی حتمی است؟ فرمودند: آری، صیحه آسمانی نیز از علایم حتمی است و طلوع خورشید از مغرب حتمی است. اختلاف بین بنی عباس در رابطه با حکومت، حتمی است. کشته شدن نفس زکیه حتمی است، قیام قائم آل محمد صلی الله علیه و آله حتمی است…».

بعضی از نشانه های ظهور قبل از ظهور، به طور مشروط رخ می دهند؛ یعنی اگر مقتضی آن ها موجود و موانع مفقود باشد، تحققشان حتمی خواهد بود. در میان نشانه ها و علایم، آن چه حتمی شمرده شده، جزء محتومیات هستند و غیر از آن ها که گروه بسیاری از علایم را تشکیل می دهند جزء علایم غیرحتمی شمرده می شوند.

در بعضی از روایات، تصریح شده که بعضی از علایم در سال ظهور امام زمان علیه السلام، رخ می دهند؛ یعنی قبل از ظهور و در آستانه قیام حضرت مهدی علیه السلام، این نشانه ها یکی پس از دیگری پدیدار شده، به ظهور امام زمان منتهی می شود.

امام صادق علیه السلام فرمود: «خُرُوجُ الثَّلاثَةِ، اَلخُراسانِی وَالسُّفْیانِی وَالیَمانِی فِی سَنَةٍ واحِدَةٍ فِی شَهْرٍ واحِدِ، فِی یَوْمٍ واحِدٍ وَ لَیْسَ فیها رایةً بِأَهْدی مِنْ رایةِ الْیَمانی یَهدی اِلَی الْحَقّ».[۷] خروج سه کس: قیام خراسانی و سفیانی و یمانی، در یک سال و در یک ماه و یک روز خواهد بود و در این میان، هیچ پرچمی به اندازه پرچم یمانی، به حق و هدایت دعوت نمی کند.

امام باقر علیه السلام فرمود: «لَیْسَ بَیْنَ قِیامِ القائمِ وَ قَتْلِ النَّفْسِ الزَّکیَّةِ اَکْثَرَ مِنْ خَمْسَ عَشَرَ لَیْلَة»[۸] بین ظهور مهدی علیه السلام و کشته شدن نفس زکیه، بیش از پانزده شب فاصله نیست.

بعضی از نشانه ها و علایم در بستر تاریخ با فاصله بسیاری با وقت ظهور تحقق می یابد؛ حتی بعضی از آن ها قبل از تولد امام زمان علیه السلام رخ می نمایند و بعضی بعد از تولد و قبل از ظهور با فاصله زیاد، تحقق پیدا کرده و خواهند کرد؛ چنان که شماری از آن ها، همچون از هم گسستن بنی امیه و بنی عباس، خروج ابومسلم خراسانی، اختلاف بین مسلمانان و… اتفاق افتاده است.

در میان نشانه ها و علایم ظهور، غالب آن ها نشانه های طبیعی و زمینی اند و هر کدام در تثبیت حقانیت ظهور و قیام حضرت مهدی علیه السلام نقش اساسی دارند.

امام علی علیه السلام فرمود:«وَیَخْرُجُ رَجُلٌ مِنْ اَهْلِ بَیْتی فِی الْحَرَمِ فَیَبْلُغُ السُّفْیانِی، فَیَبْعَثُ اِلَیه جُنْدا مِنْ جُنْدِهِ فَیهْزِمُهُمْ فَیَسیرُ اِلَیه السُّفْیانی بِمَنْ مَعَهُ، حَتّی اِذا جاوَزوا بِبَیْداء مِنَ الاَرْضِ، خَسَفَ بِهِمْ، فَلایَنْجوا منْهُمْ اِلاّ المُخْبِرُ عَنْهُمْ»». مردی از خاندان من، در سرزمین حرم قیام می کند، پس خبر خروج وی به سفیانی می رسد. وی، سپاهی از لشکریان خود را برای جنگ، به سوی او می فرستد و آنان را شکست می دهد، آن گاه خود سفیانی با همراهانش به جنگ وی می روند و چون از سرزمین بیداء می گذرند، زمین آنان را فرو می برد و جز یک نفر، که خبر آنان را می آورد کسی از آنان نجات نمی یابد.

نشانه هایی نظیر فرورفتن سفیانی در بیداء، قیام یمانی، خراسانی، سفیانی، دجال، قتل نفس زکیه، جنگ های خونین و… از جمله علایم زمینی و طبیعی هستند.

به علت اهمیت ظهور امام زمان علیه السلام، علاوه بر نشانه های زمینی و طبیعی، برخی علایم آسمانی نیز در زمان ظهور حضرت رخ خواهند داد، تا مردم بهتر رهبر و مصلح آسمانی را شناخته و در راستای تحققِ رسالت و اهداف او مشارکت کنند؛ مانند:

امام صادق علیه السلام فرمود: «اِذا نادی مُنادٍ مِنَ السَّماءِ اَنَّ الْحَقَّ فِی آل محمَدٍ صلی الله علیه و آله فَعِنْدَ ذلِکَ یَظْهَرُ المَهدیُّ عَلی اَفْواهِ النّاسِ وَ یَشْربُونَ حُبَّهُ، وَلایَکُونُ لَهُمْ ذِکْرُ غَیْرِهِ»: هرگاه گوینده ای از آسمان ندا دهد که حق با اولاد محمد صلی الله علیه و آله است، در آن هنگام، ظهور مهدی علیه السلام به سر زبان ها می افتد، و همه شراب دوستی او می نوشند و غیر او را یاد نمی کنند.

امام صادق علیه السلام فرمود: «عَلامَةُ خُرُوجِ الْمَهْدی کُسُوفُ الشَّمسِ فِی شَهْرِ رَمَضانٍ فی ثَلاثَ عَشَرَةَ وَ اَرْبَعَ عَشَرَةَ مِنْهُ»[۹] نشانه ظهور مهدی علیه السلام کسوف خورشید در ماه مبارک رمضان است و وقت کسوف سیزدهم یا چهاردهم ماه رمضان خواهد بود.

نشانه های ظهور امام زمان عجل الله تعالی فرجه شریف، نشریه مبلغان، شماره 46.



علائم ظهور به دو دسته كلي تقسيم مي شوند: علائم حتمي و علائم غير حتمي.

فضيل بن يسار از امام باقر (ع) روايت كرده كه فرمودند:

«نشانه‌هاي ظهور دو دسته است: يكي نشانه‌هاي غيرحتمي و ديگر نشانه‌هاي حتمي؛ خروج سفياني از نشانه‌هاي حتمي است كه راهي جز آن نيست.» (غيبت نعماني، با ترجمه غفاري، باب18، ص429)

نشانه های ظهور امام زمان

منظور از علائم حتمي آن است كه تقدير قطعي خدا به وقوع آن تعلق گرفته، و مشروط به هيچ قيد و شرطي نيست؛ و مقصود از علائم غير حتمي آن است كه وقوع آن ممکن است مشمول بداء گردد، چرا که في الجمله مشروط به شروطي است كه اگر آن شروط تحقق يابد آن علائم واقع مي شوند، و اگر آن شروط مفقود باشد، آن علائم نيز تحقق نمييابند. علائمي در مورد حتمي بودن آنها نصي نداشته باشيم، تنها احتمال وقوع آن مي رود، و قطعي نيستند. علائم غير حتمي بسيارند. ما در اينجا روايت مفصلي از امام امام صادق(ع) را براي شما مي آوريم که تعداد بسياري از آن را برشمرده است….اين روايت مشهوري است، ولي براي آن که حق زحمات مؤلفين ادا شده باشد، مي گوييم که اين روايت را با تغييرات عبارتي اندکي از کتاب “يکصد پرسش و پاسخ پيرامون امام زمان(عج)” نوشته عليرضا رجالي تهراني نقل مي کنيم. قبلا لازم است تذکر دهيم که گرچه هر يک از اين علائم حتمي الوقوع نيست، ولي به طور کلي احوال آخرالزمان را به ما معرفي مي کند.با مطالعه آن شباهت هاي زياد آن را با شرائط زمان خودمان مي يابيم.در اين روايت، امام صادق(ع) به يكي از ياران خود فرمودند:هر گاه ديدي كه حق بميرد و طرفدارانش نابود شوند؛ و ظلم و ستم فراگير شده است؛ و قرآن فرسوده و بدعتهايي از روي هوا و هوس در مفاهيم آن بوجود آمده است؛ و ديدي دين خدا، عملاً، توخالي شده، همانند ظرفي كه آن را واژگون سازند! و همچنين هر گاه ديدي كه اهل باطن بر اهل حق پيشي گرفته‌اند؛ و كارهاي بد آشكار شده و از آن نهي نمي شود، و بد كاران باز خواست نمي شوند؛ و مردان به مردان و زنان به زنان اكتفا مي كنند.و هنگامي که ديدي افراد باايمان سكوت كرده، و سخنشان را نمي پذيرند؛ و ديدي كه شخص بدكار دروغ گويد، و كسي دروغ و نسبت نارواي او را رد نمي كند؛ و ديدي كه بچه ها به بزرگان احترام نمي گذارند؛ و قطع رحم مي شود.و وقتي ديدي كه بد كار را ستايش كنند و او شاد شود، و سخن بدش به او برنگردد؛ و ديدي كه نوجوانان پسر همان كنند كه زنان كنند [يعني به مانند آنان خود را زينت مي کنند]؛ و زنان با زنان ازدواج كنند.و هنگامي که ديدي انسانها اموال خود را در غيراطاعت خدا مصرف مي كنند و كسي مانع آنها نمي شود؛ و ديدي كه افراد با ديدن كار و تلاش مؤمنانه [از آن تعجب مي کنند] و به خدا پناه ميبرند.و ديدي كه مداحي دروغين از اشخاص زياد شود؛ و همسايه همسايه خود را اذيت ميكند و از آن جلو گيري نشود؛ و ديدي كه : كافران از صعوبت زندگي مؤمن، شاد مي شوند؛ و ديدي مردم شراب را آشكار مي آشامند، و براي نوشيدن آن كنار هم مي نشينند و از خداوند متعال نمي ترسند؛ و كسي كه امر به معروف مي كند خوار و ذليل است.و همچنين هنگامي که ديدي آدم بدكار در چيزي مورد ستايش ست که خداوند آن را دوست ندارد؛ و ديدي كه اهل قرآن و دوستان آنها خوارند؛ و راه نيك بسته و راه بد باز است؛ و ديدي كه انسان ها به زبان مي گويند، ولي عمل نمي كنند.و وقتي ديدي خانه كعبه تعطيل شده، و به تعطيلي آن دستور داده مي شود؛ و مؤمن، خوار و ذليل شمرده شود؛ بدعت و زنا آشكار شود؛ و مردم به شهادت و گواهي ناحق اعتماد كنند.و ديدي كه حلال حرام، و حرام حلال مي شود؛ و دين بر اساس ميل اشخاص معني مي شود، و كتاب خدا و احكام آن تعطيل مي گردد؛ و جرأت بر گناه آشكار شود، و ديگر كسي براي انجام آن منتظر تاريكي شب نگردد.و آنگاه که ديدي مؤمن نتواند نهي از منكر كند مگر در قلبش؛ و ثروت بسيار زياد در راه خشم خدا خرج گردد؛ و سردمداران به كافران نزديك شوند و از نيكوكاران دور شوند؛ و واليان در قضاوت رشوه بگيرند؛ و پستهاي مهم واليان بر اساس مزايده است، نه بر اساس شايستگي.و آن زمان که ديدي مردم را به تهمت و يا سوء ظن بكشند؛ و ديدي كه مرد به خاطر همبستري با همسران خود مورد سرزنش قرار گيرد. و هنگامي که زن بر شوهر خود مسلط شود و كارهايي كه مورد خشنودي شوهر نيست انجام مي دهد و به شوهرش خرجي مي دهد.و همچنين آنگاه که ديدي سوگند هاي دروغ به خدا بسيار گردد؛ و آشكارا قماربازي شود؛ و مشروبات الكلي به طور آشكار بدون مانع خريد و فروش ميشود. و وقتي ديدي كه مردم محترم توسط حاکمان قلدر خوار شوند؛ و نزديك ترين مردم به فرمانداران آناني هستند كه به ناسزاگويي به ما، خانواده عصمت(ع)، ستايش شوند؛ و هر كس ما را دوست دارد او را دروغگو خوانده، و گواهي اش را قبول نمي كنند. و آنگاه که ديدي مردم در گفتن سخن باطل و دروغ با هم رقابت مي كنند؛ و شنيدن سخن حق بر مردم سنگين، ولي شنيدن باطل برايشان آسان است؛ و ديدي كه همسايه از ترس زبان همسايه به او احترام ميكند.و وقتي ديدي حدود الهي تعطيل شود، و طبق هوي و هوس عمل گردد؛ و ديدي كه مسجدها طلا كاري (زينت داده) شود؛ و ديدي كه راستگوترين مردم نزد آنها مفتري و دروغگو است.هنگامي که ديدي بدكاري آشكار شده، و براي سخن چيني كوشش مي شود؛ و ستم و تجاوز شايع شده است؛ و غيبت، سخن خوش آنها شود و بعضي بعض ديگر را به آن بشارت دهند.وقتي ديدي حج و جهاد براي خدا نيست؛ و سلطان به خاطر كافر، شخص مؤمن را خوار كند؛ و خرابي بيشتر از آبادي است؛ و معاش انسان از كم فروشي به دست مي آيد؛ و خون ريزي آسان گردد؛ و مرد به خاطر دنيايش رياست ميكند. و هنگامي که ديدي مردم نماز را سبك شمارند؛ و انسان ثروت زيادي جمع كرده، ولي از آغاز آن تا آخر، زكاتش را نداده است؛ و قبر مرده ها را بشكافند و آنها را اذيت كنند؛ و هرج و مرج بسيار شود؛ و مرد روز خود را با مستي به شب مي رساند، و شب خود را نيز به همين منوال صبح مي کند، و هيچ اهميتي به آيين مردم ندهد. آنگاه كه با حيوانات آميزش شود؛ و مرد به مسجد (محل نماز) ميرود و وقتي برميگردد لباس در بدن ندارد؛ [ يعني لباسش را دزديده اند].

هنگامي که ديدي حيوانات هم ديگر را بدرند؛ و دلهاي مردم سخت، و ديدگانشان خشك، و ياد خدا برايشان گران است؛ و بر سر كسب هاي حرام آشكارا رقابت ميكنند؛ و ديدي كه نمازخوان براي خودنمايي نماز مي خواند؛ و فقيه براي دين خدا فقه نمي آموزد، و طالب حرام ستايش و احترام مي گردد؛ و مردم در اطراف قدرتمندان هستند؛ و طالب حلال، مذمت و سرزنش مي شود، و طالب حرام ، ستايش و احترام مي گردد. آنگاه که در مكه و مدينه كارهايي مي كنند كه خدا دوست ندارد، و كسي از آن جلو گيري نميكند، و هيچ كس بين آنها و كارهاي بدشان مانع نمي شود؛ و آلات موسيقي و لهو و لعب در مدينه و مكه آشكار گردد؛ و مرد سخن حق گويد و امر به معروف و نهي از منكر كند، ولي ديگران او را از اين كار برحذر مي دارند. هنگامي که ديدي مردم به همديگر نگاه مي كنند [يعني چشم هم چشمي مي کنند، يا معيارشان بر خوب و بد اعمال خدا نيست] ، و از مردم بدكار پيروي نمايند؛ و راه نيك پيرو ندارد؛ و مرده را مسخره كنند و كسي براي او اندوهگين نشود؛ و ديدي كه : سال به سال بدعت و بديها بيشتر شود؛ و مردم جز از سرمايه داران پيروي نكنند؛ و به فقير چيزي را دهند كه برايش بخندند، ولي در راه غيرخدا ترحم مي کنند. وقتي که ديدي علائم آسماني آشكار شود، و كسي از آن نگران نشود؛ و مردم مانند حيوانات در انظار يكديگر عمل جنسي انجام مي دهند و كسي از ترس مردم از آن جلو گيري نميكند؛ و انسان در راه غير خدا بسيار خرج كند، ولي در راه خدا از اندك هم مضايقه دارد.و آنگاه که ديدي عقوق پدر و مادر رواج دارد، و فرزندان هيچ احترامي براي آنها قائل نيستند، بلكه نزد فرزند از همه بدترند. هنگامي که ديدي زنها بر مسند حكومت بنشينند و هيچ كاري جز خواسته آنها پيش نرود، و ديدي پسر به پدرش نسبت دروغ بدهد، پدر و مادر را نفرين كند و از مرگشان شاد شود؛ و ديدي كه اگر روزي بر مردي بگذرد، و او در آن روز گناه بزرگي مانند بدكاري ، كم فروشي، و زشتي انجام نداده ناراحت است.و وقتي ديدي قدرتمندان، غذاي عمومي مردم را احتكار مي كنند؛ و اموال خمس در راه باطل تقسيم گردد، و با آن قماربازي و شراب خواري شود، و به وسيله شراب بيمار را مداوا، و براي بهبودي، آن را تجويز كنند؛ و ديدي كه مردم در امر به معروف و نهي از منكر و ترك دين بي تفاوت و يكسانند؛و ديدي كه سروصداي منافقان برپا، اما صداي حق طلبان خاموش است؛ و ديدي كه براي اذان و نماز مزد مي گيرند؛ و مسجدها پر است از كساني كه از خدا نمي ترسند و غيبت هم مي نمايند.هنگامي که ديدي خورندگان اموال يتيمان ستوده شوند؛ و قاضيان بر خلاف دستور خداوند قضاوت كنند؛ و استانداران از روي طمع، خائنان را امين خود قرار دهند؛ و فرمانروايان ميراث مستضعفان را در اختيار بدكاران از خدا بي خبر قرار دهند؛ و ديدي كه بر روي منبرها از پرهيزكاري سخن مي گويند، ولي گويندگان آن پرهيزكار نيستند. و بالاخره هنگامي که ديدي صدقه را با وساطت ديگران، بدون رضاي خداوند، و به خاطر درخواست مردم بدهند؛ و ديدي وقت نمازها را سبك بشمارند؛ و همّت وهدف مردم شكم و شهوتشان است؛ و دنيا به آنها روي كرده است؛ و ديدي نشانه‌هاي برجسته حق ويران شده است؛ [اين آخرالزمان است] در اين وقت خود را حفظ كن و از خدا بخواه كه از خطرات گناه نجاتت بدهد. (بحارالانوار، علامه مجلسي، ج52، ص260 ـ 256 ـ با تصرف اندک در متن)اين بود روايت امام صادق ( ع ) كه به ذكر گوشهاي از مفاسد جهان در آستانه قيام وانقلاب بزرگ حضرت مهدي (عج) فرا گير خواهد شد.و اما “علائم حتمي الوقوع” ظهور با استفاده از روايات معصومين عليه السلام، اندک است. در روايتي امام صادق(ع) مي فرمايند: «پيش از ظهور قائم(عج) پنج نشانه حتمي است: قيام يماني، فتنه سفياني، صيحه آسماني، قتل نفس زکيه و شکافتن زمين و فرو رفتن عده اي در بيابان» (كمال الدين و تمام النعمة، شيخ صدوق ، ص650) همچنين امام صادق فرموده است: «وقوع ندا[ي آسماني] از امور حتمي است؛ و سفياني از امور حتمي است و يماني از امور حتمي است و كشته شدن نفس زكيه از امور حتمي است و كف دستي كه از افق آسمان برون آيد از امور حتمي است. و سپس اضافه فرمودند: «و نيز وحشتي در ماه رمضان است كه خفته را بيدار كند و شخص بيدار را به وحشت انداخته و دوشيزگان پرده نشين را از پشت پرده بيرون مي آورد.» (غيبت نعماني، با ترجمه غفاري، باب14، ص365) اميرالمؤمنين(ع) از رسول خدا(ص) روايت نموده كه فرمودند: «ده چيز است كه پيش از قيامت حتماً به وقوع خواهد پيوست :فتنه سفياني و دجال ، واقعه دخان [دود]، ظهور دابه، خروج قائم، طلوع خورشيد از مغرب، نزول عيسي، خسوف در مشرق، خسوف در جزيرة العرب، و آتشي كه از مركز عدن شعله ميكشد و مردم را به سوي بيابان محشر هدايت ميكند»(بحارالانوار، علامه مجلسي، ج52، ص209 و غيبت شيخ طوسي، ص 267) امام محمد باقر(ع) فرموده است: « در كوفه، پرچمهاي سياهي كه از خراسان بيرون آمده است، فرود ميآيد و وقتي مهدي(ع) ظاهر شد، براي بيعت گرفتن به سوي آن ميفرستد.» (غيبت شيخ طوسي، ص274) براي اطلاع کامل از علائم و نشانه ها و اوضاع و احوال آخرالزمان شما را توصيه مي کنيم به کتاب “نوائب الدهور في علائم الظهور” نوشته مرحوم ميرجهاني که در 3 جلد نگاشته شده، و همچنين کتاب عصر ظهور نوشته علي کوراني مراجعه کنيد. موفق و پيروز باشيد.منبع:jahannews.com

در ادامه بخوانید

معجزه ی درمان وتوانبخشی بیماران فلج مغزی

خریدغیرحضوری جدیدترین پالتوهای بچگانه

ازکجالوازم خانگی رو باقیمت مطمئن خریدکنیم؟

قصد آنلاین بازی کردنGTAبادوستاتو داری؟

درمان قطعی انحرافات زانو درکوتاه ترین زمان

سیگاررا نه؛ وسوسه سیگارکشیدن راترک کنید!

معرفی بهترین ضدیخ و ضدجوش

رزرو آلاچیق های اختصاصی شاخه نبات

آسانترین راه خرید برنامه در کنسول ps4

نظم و زیبایی را به دندان های خود ببخشید

سرو باکیفیت ترین غذاها در باغ رستوران

برترین بازی های ایکس باکس و پلی استیشن

سروانواع غذاهادرزیباترین باغ رستوران تهران

شوره سر کلافت کرده؟ درمان بدون عارضه

Makan Inc.‎| All Rights Reserved – © 2013 – 2020


به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شبکه خبر، روایاتی که درباره حوادث قبل از ظهور و علائم ظهور رسیده بسیار و متنوع است؛ برخی از این روایات جوّ اجتماعات و بویژه وضع جوامع اسلامی را پیش از ظهور تشریح می کند، و برخی دیگر حوادثی را که نزدیک به ظهور واقع می شوند شرح می دهد، و برخی هم بروز اموری عجیب را بیان می نمایند.

ما در این مقال چند علامت را که روشنتر و به درک نزدیکترند ذکر می کنیم.
الف- روایاتی که فضای قبل از ظهور را مشخص می سازد.
1- شیوع ظلم و جور و فسق و گناه وبی دینی در سراسر جهان و در جوامع اسلامی: در بسیاری از روایات که پیشوایان، قیام مبارک امام زمان (عج) را نوید داده اند، به این که «قیام آن گرامی در وقتی است که ظلم و جور جهان را فرا گرفته باشد» نیز تصریح کرده اند. و در پاره ای از روایات هم یادآوری کرده اند که پیش از ظهور امام قائم (ع) ، و بویژه نزدیک به ظهور او، حتی در جوامع اسلامی فسق و فجور انواع گناهان و زشتیها رواج کامل خواهد یافت، و از آن جمله به این فجایع اشاره فرموده اند:
شراب خواری و خرید و فروش مسکرات آشکارا انجام می شود، رباخواری رواج می یابد، زنا و اعمال شنیع دیگر متداول و شایع و آشکار می گردد، قساوت، تقلّب ، نفاق، رشوه خواری، ریاکاری، بدعت، غیبت و سخن چینی بسیار است؛ بی عفّتی و بی حیایی و ظلم و ستم عمومی خواهد بود، و زنان بی حجاب و با لباس های زننده در اجتماع آشکار می شوند، مردان در لباس و آرایش شبیه زنان می شوند، امر به معروف و نهی از منکر ترک می گردد، و مؤمنان خوار و بی مقدار و محزون بوده و توانائی جلوگیری از گناهان و زشتیهارا نخواهند داشت. کفرو الحاد و بی دینی رواج یافته و به اسلام و قرآن عمل نمی شود، فرزندان نسبت به پدران و مادران آزار و بی حرمتی روا داشته و کوچکتر احترام بزرگتر را رعایت نمی کند و بزرگتر به کوچکتر ترحم نمی نماید و صلۀ رحم مراعات نمی شود. خمس و زکات پرداخت نمی شود و یا به مصرف صحیح خود نمی رسد، بیگانگان و کافران و اهل باطل بر مسلمانان چیره می شوند و مسلمانان با خود باختگی در همۀ امور و در لباس و گفتار و کردار از آنان تقلید و پیروی می کنند و حدود الهی تعطیل می شود و بسیاری از فجایع دیگر که با عبارات گوناگون در روایات پیشوایان ما ذکر شده است

ب – حوادث پیش از ظهور
2 و3- «خروج سفیانی» و «فرورفتن سپاه سفیانی به زمین»
از علاماتی که پیشوایان معصوم ما بر آن بسیار تأکید کرده و صریح و روشن بیان فرموده اند، خروج سفیانی است؛ «سفیانی» طبق پاره ای از روایات مردی اموی و از نسل یزید بن معاویة بن ابی سفیان و از پلید ترین مردم استف نامش «عثمان بن عنبسه» است و با خاندان نبوّت و امامت و شیعیان دشمنی ویژه ای دارد، سرخ چهره و کبود چشم و آبله رو و بد منظر و ستمگر و خیانتکار است، در شام (سابق که مشتمل بر دمشق و فلسطین واردن و حمص و قنسرین است) قیام و به سرعت پنج شهر را تصرف می کند، و با سپاهی بزرگ به سوی کوفه در عراق می آید و در شهرهای عراق و بویژه در نجف و کوفه جنایات بزرگی مرتکب می شود، و سپاهی دیگر به سوی مدینه در عربستان می فرستد، سپاه سفیانی در مدینه به قتل و غارت می پردازند و از آنجا به سوی مکه می روند، و سپاه سفیانی در بیابانی میان مدینه و مکه به فرمان خدای متعال به زمین فرو می روند؛ آنگاه امام قائم (ع) پس از جریاناتی از مکه به مدینه و از مدینه به سوی عراق و کوفه می آید، و سفیانی از عراق به شام و دمشق فرار می کند، و امام سپاهی را به تعقیب او روانه می فرماید که سرانجام او را در بیت المقدس هلاک کرده و سرش را جدا می سازند.

نشانه های ظهور امام زمان

4- بنابر روایات ائمه (ع)، سید حسنی مردی از بزرگان شیعیان است که در ایران و از ناحیه «دیلم و قزوین» (کوهستانهای شمالی قزوین که یک قسمت آن دیلمان نام دارد) خروج و قیام می کند. مردی خداجو و بزرگوار است که ادّعای امامت و مهدویت نمی کند، و فقط مردم را به اسلام و روش ائمه معصومین (ع) دعوت می نماید، و کارش بالا می گیرد و پیروان بسیار پیدا می کند، و مطاع و رئیس است و مانند سلطان عادلی حکومت می کند، و هنگامی که با سپاهیان و یاران خود در کوفه است به او خبر می دهند که امام قائم (ع) با یاران و پیروان خود به نواحی کوفه آمده است، سید حسنی با لشکریان خود با امام (ع) ملاقات می کند؛ امام صادق(ع) فرموده اند که سید حسنی امام را می شناسد اما برای آنکه به یاران و پیروان خود امامت و فضایل امام را ثابت کند آشنائی خود را آشکار نمی سازد، و از امام می خواهد که دلائل امامت را ارائه دهد، وامام (ع) ارائه می فرماید و معجزاتی آشکار می فرماید، و سید حسنی با امام بیعت می کند و پیروان او نیز با امام بیعت می کنند، بجر گروهی حدود چهار هزار نفر( دشمنان اهل بیت یا وهابیون و تکفیریان) که نمی پذیرند و به امام (ع) نسبت سحر و جادوگری می دهند، و امام (ع) پس از سه روز موعظه و نصیحت، چون می پذیرند و ایمان نمی آورند، دستور قتل آنها را صادر می فرمایند و همۀ آنان به فرمان امام کشته می شوند.

5- «ندای آسمانی»
یکی دیگر از علامات مشهور، ندای آسمانی است و آن چنان است که پس از ظهور امام غائب در مکّه، بانگی بسیار مهیب و رسا از آسمان شنیده می شود که امام را با اسم و نسب به همگان معرفی می کند، و این ندا از آیات الهی است؛ در این ندا به مردم توصیه می شود که با امام بیعت کنید تا هدایت یابید و مخالفت حکم او را ننمایید که گمراه می شوید.
و ندای دیگری قبل از ظهور صورت می گیرد که برای تثبیت حقانیت حضرت علی (ع) و شیعیان او خواهد بود.

6- «نزول عیسی مسیح (ع) و اقتدای او به حضرت مهدی (ع)»
در پاره ای از روایات نزول عیسی مسیح (ع) از آسمان و اقتدای او در نماز به حضرت مهدی (ع) جزو اموری که همراه ظهور آن حضرت صورت می گیرد ذکر شده است . رسول گرامی اسلام (ص) به دختر خود فاطمه زهرا (س) فرمودند: «ومنّا والله الّذی لا اله الّا هو مهدی هذه الامّة الّذی یصلّی خلفه عیسی بن مریم» (و به خدائی که پروردگاری جز او نیست سوگند که مهدی این امت از ما است، همانکه عیسی بن مریم پشت سر او نماز می خواند).

علائم و نشانه های دیگری نیز در کتب جمع آوری شده است؛ امّا آیا این علائم همه واقع می شوند یا ممکن است در آنها تغییراتی بوجود آید موضوعی است که در جای خود بررسی و مقرر شده و فرموده اند علائم بر دو قسم است: حتمی و غیر حتمی، و آنچه حتمی است واقع می شود.
در پاره ای روایات فرموده اند حتی حتمیّات هم ممکن است تغییر یابد، و آنچه تغییر پذیر نیست چیزهایی است که خدای متعال وعده فرموده و خداوند خلف وعده نمی فرماید: «انّ الله لایخلف المیعاد»
بدیهی است روایاتی که محتومات را نیز قابل تغییر می داند حالت انتظار را درجامعۀ شیعه قوی ترمی سازد تا همیشه منتظر باشند و خود را آماده سازند زیرا ممکن است علائم واقع نشده باشد ودر عین حال آن حضرت ظهور نماید.


حوزه/ ابراهیم شفیعی سروستانی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه به سؤالاتی پیرامون موضوع «کرونا و آخرالزمان» پاسخ داد.

به گزارش خبرگزاری حوزه، یکی از موضوعات این روزهای رسانه‌ها و جوامع اسلامی و غیر اسلامی، موضوع «کرونا و آخرالزمان» است که در این خصوص به سراغ جناب آقای ابراهیم شفیعی سروستانی، «عضو هیأت علمی دانشگاه قرآن و حدیث» رفتیم تا پاسخ سؤالات خود را از این «نویسنده و پژوهشگر حوزه مهدویت» جویا شویم.

متن زیر، ماحصل سؤالات رسانه رسمی حوزه‌های علمیه و پاسخ این  پژوهشگر است.

* ضمن تشکر از فرصتی که در اختیار حوزه نیوز قراردادید، کمی درباره «آخرالزمان» و اتفاقات پیرامون آن برای ما بفرمایید.

نشانه های ظهور امام زمان

«آخرالزمان» که در کتاب‌های لغت به‌عنوان «دوره آخر و قسمت واپسین از دوران که به قیامت پیوند می‌خورد» معنا شده، در فرهنگ و ادبیات تمام ملل مطرح است؛ مخصوصاً در ادیان ابراهیمی به این موضوع توجه خاص شده و نشانه‌ها و ویژگی‌هایی برای آن برشمرده شده است.

در منابع اسلامی و فرهنگ اهل‌بیت (علیهم‌السلام) نیز از آخرالزمان سخن به میان آمده و برای آن نشانه‌ها و علائمی بیان شده است؛ بر همین اساس، علمای اسلام از گذشته تاکنون، کتاب‌های متعددی تحت عنوان «اشراط الساعه»، «علامات الساعه»، «علامات یوم القیامه»، «الفتن» و … برای جمع‌آوری نشانه‌های آخرالزمان تدوین کرده‌اند؛ اما درباره این مطلب که ما به چه مقطعی از زمان، «آخرالزمان» اطلاق می‌کنیم، دو دیدگاه و اصطلاح وجود دارد.

– دیدگاه اول

در دیدگاه نخست، مراد از «آخرالزمان» همه آن قسمت از زمانی است که با نبوت پیامبر (صلی الله علیه و آله) آغاز می‌شود؛ یعنی از زمان نبوت پیامبر (صلی الله علیه و آله) تا قیامت را آخرالزمان می‌گویند.

به این دلیل به این دوران آخرالزمان گفته می‌شود که مسلمان‌ها معتقدند نبی مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله) خاتم پیامبران است و دین و شریعت ایشان تا پایان عالم اعتبار دارد و بعد از ایشان پیامبری نخواهند آمد و بر این اساس می‌توان گفت که آن حضرت، پیامبر آخرالزمان هستند.

در روایتی که از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نقل شده، آمده است که ایشان روزی بعد از فراغت از نماز عصر فرمودند: «آنچه از عمر دنیا باقیمانده به نسبت گذشته آن، همان نسبت را دارد که باقیمانده وقت امروز نسبت به گذشته آن دارد».

ایشان در روایت دیگری می‌فرمایند: «برگزیده شدم درحالی‌که میان من و قیامت فاصله نیست؛ همان‌سان که میان دو انگشت سبابه و وسطی فاصله‌ای نیست»؛ یعنی این‌قدر دوران خود را به دوران قیامت نزدیک دانسته‌اند. به این اعتبار از دوران نبوت آن حضرت به عنوان آخرالزمان یاد می‌شود.

– دیدگاه دوم

در اصلاح دوم، «آخرالزمان» فقط به آخرین بخش از دورانی که با نبوت پیامبر (صلی الله علیه و آله) آغاز شده است، می گویند؛ یعنی آن بخشی که به ظهور امام مهدی (علیه‌السلام) پیوند می‌خورد، اطلاق می‌شود.

به ‌بیان ‌دیگر، «آخرالزمان» بخش پایانی از دوران نبوت نبی مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله) است که به ظهور امام مهدی (علیه‌السلام) ختم می‌شود. دورانی که جهان وارد عرصه جدیدی شده و تحولات بسیاری در آن رقم می‌خورد؛ دورانی که با فتنه‌ ها، آشوب ‌ها، بحران‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، زیست‌ محیطی و افزایش ظلم و ستم همراه است و نهایتاً هم به دوران ظهور امام مهدی (علیه‌السلام) و گسترش عدالت و قسط در سراسر جهان ختم می‌شود.

درباره آخرالزمان و نشانه‌های آن آثار فراوانی تدوین شده و در روایات به نشانه‌های زیادی برای این دوران اشاره شده است. فقط در یک روایت که از نبی مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله) نقل شده، ۱۲۵ نشانه برای دوران آخرالزمان برشمرده شده است.

در این روایت که در کتاب شریف کافی (جلد هشتم، صفحه ۳۶ تا ۴۲­) آمده است به وضعیت جوامع، افراد و اصناف مختلف مردم در آخرالزمان اشاره شده و نشانه‌هایی که برای آخرالزمان بیان شده است عمدتاً جنبه فرهنگی، اخلاقی و اجتماعی دارد.

البته حوادث طبیعی و رویدادهای خارق‌العاده در عرصه طبیعت هم برای آخرالزمان برشمرده شده است؛ ولی باید دقت کرد که میان علائم آخرالزمان و نشانه‌های ظهور تفاوت وجود دارد؛ همچنان که میان «نشانه‌های ظهور» و «اشراط الساعه» تفاوت وجود دارد.

اشراط الساعه یا نشانه‌های قیامت که در برخی روایت برشمرده شده، نشانه‌هایی است که در آخرین مقطع از حیات جهان؛ یعنی قبل از وقوع قیامت رخ می‌دهد.

در این مجال، فرصت بررسی تفصیلی نشانه‌های آخرالزمان نیست و علاقه‌مندان باید به کتاب‌های مرتبط مراجعه کنند.

در باب نشانه‌های ظهور که بیشتر برای ما قابل‌توجه و مهم است، باید بدانیم که نشانه‌های ظهور انواع مختلفی دارند و به اعتبارهای مختلف تقسیم دسته‌بندی شده‌اند.

این نشانه‌ها، به اعتبار زمان وقوع، به نشانه‌های نزدیک به عصر ظهور و نشانه‌های دور از عصر ظهور؛ به اعتبار نوع رویداد، به نشانه‌های اجتماعی، سیاسی و زیست‌محیطی و بالاخره به اعتبار حتمیت یا عدم حتمیت تحقق، به نشانه‌های محتوم (حتمی) و غیر محتوم (غبرحتمی) تقسیم می‌شوند.

در حال حاضر، نیاز است درباره دسته‌بندی سوم، یعنی نشانه‌های حتمی و غیر حتمی صحبت کنیم.

به تعبیر برخی از اساتید، نزدیک به ۲۵۰۰ نشانه برای ظهور برشمرده شده است که بر اساس روایات، تنها پنج مورد آن‌ها نشانه حتمی و محتوم است و باقی نشانه‌ها غیرحتمی است.

در برخی از روایات آمده است که پنج رویداد پیش از به پا خاستن قائم (علیه‌السلام) از نشانه‌های حتمی ظهور به شمار می‌آید؛ اول: برخاستن ندایی از آسمان (صیحه آسمانی)؛ دوم: خروج سفیانی؛ سوم: شکافتن زمین در منطقه بَیداء؛ چهارم: خروج یا قیام مردی از یمن و پنجم: کشته شدن نفس زکیه که تمام آن‌ها در سال منتهی به ظهور و در فاصله کمی از ظهور به وقوع می‌پیوندد.

پس در بررسی نشانه‌ها باید دقت کنیم که ما با انبوهی از نشانه‌ها به‌عنوان نشانه‌های ظهور روبرو هستیم که بسیاری از آن‌ها در زمان‌های قبلی محقق شده است؛ چون نشانه‌ها از نظر زمان یکسان نیستند و با فاصله با زمان ظهور اتفاق می‌افتد.

آنچه برای ما مهم و ملاک است و باید بیشتر به آن توجه کرد، نشانه‌های حتمی است که این پنج نشانه مذکور است و همه این پنج نشانه در فاصله بسیار کمی با ظهور مثلاً شش یا هفت ماه قبل از ظهور رخ می‌دهند.

* آیا بعد از اتفاق افتادن علائم حتمی، بلافاصله ظهور اتفاق می‌افتد؟

همان‌طور که در پاسخ سؤال قبلی گفته شد، علائم حتمی در فاصله کمی از ظهور رخ می‌دهند؛ آغاز علائم حتمی از ماه رجبِ سال ظهور است و همه آن‌ها تا پایان این سال؛ یعنی از فاصله رجب تا ذی‌حجه رخ می‌دهند. یعنی در ماه‌های رجب، شعبان، رمضان، شوال، ذی‌قعده و ذی‌حجه.

در واقع همه رویدادهای حتمی منتهی به ظهور در این ماه‌ها رخ می‌دهند که با خروج سفیانی و یمانی در ماه رجب آغاز می‌شود و با صیحه (ندای) آسمانی در ماه رمضان و فرورفتن سپاه سفیانی و کشتن نفس زکیه ادامه می‌یابد. بنابراین علائم حتمی، آغاز فرایند ظهور است و این پنج علامت به ظهور امام عصر (علیه‌السلام) متصل هستند؛ پس وقتی این علائم رخ می‌دهند، فرایند ظهور آغاز می‌گردد.

* با توجه به روایات معصومین (علیهم‌السلام)، می‌توان بسته شدن کعبه را از علائم ظهور امام زمان (علیه‌السلام) دانست؟

رویدادهایی از این جنس در دایره نشانه‌های غیرحتمی ظهور وارد می‌شوند که خود آن‌ها یا مشابه آن‌ها در ادوار گذشته نیز اتفاق افتاده است. در گذشته نیز، حج در سال‌هایی تعطیل شده و کعبه بسته شده است؛ به این معنا که این قبیل موارد در گذشته هم اتفاق افتاده و ممکن است در آینده هم اتفاق بیفتد.

اینکه واقعاً این بسته شدن کعبه همان اتفاقی است که به عنوان نشانه‌های ظهور گفته‌اند، نمی‌توان با قاطعیت اظهارنظر کرد؛ چراکه قبلاً هم بوده و شاید بعداً هم اتفاق بیفتد.

نشانه های ظهور امام زمان

* برخی به ایجاد وحشت مردم از قحطی و بیماری و همچنین دلهره و ترس در آنان نیز از علائم ظهور حضرت مهدی (علیه‌السلام) اشاره می‌کنند؛ در این خصوص هم نظرتان را بفرمایید.

پاسخ این سؤال هم مشابه پاسخ سؤال قبلی است؛ در نشانه‌های ظهور و آخرالزمان به وقوع قحطی، خشکسالی، سیل، انواع و اقسام بیماری‌ها و به طبع ترس و دلهره مردم اشاره شده است؛ این موارد نیز در گذشته بوده و ممکن است مجدداً هم اتفاق بیفتد؛ پس چون این نشانه­ها در دایره نشانه‌های غیرحتمی هستند، نمی‌توان با قاطعیت مطرح کرد که حوادثی که امروز شاهد آن‌ها هستیم، همان حوادثی است که برای نشانه‌های ظهور بیان شده است یا خیر؛ پس با این اوصاف نمی‌توان در مورد هیچ‌یک از این نشانه‌های غیرحتمی به‌طور قطع اظهارنظر انجام داد.

  

در این خصوص، دو مسئله برای ما ملاک و معیار است.

نخست، توجه به نشانه‌های حتمی و اینکه آن‌ها را به‌خوبی بشناسیم و دوم، آمادگی همیشگی برای ظهور و توجه به وظیفه و تکلیفی که در حال حاضر بر عهده ماست.

در برخی از روایات به شیعیان دستور داده‌اند که باید هر زمان آماده ظهور امام عصر (علیه‌السلام) باشند؛ چون ظهور، ناگهانی فرامی‌رسد. وقتی اراده خدا تعلق بگیرد، به تعبیر روایات، خداوند، امر فرج حضرت مهدی علیه‌السلام را در یک‌شب اصلاح می‌کند؛ بنابراین، آنچه وظیفه حتمی و تغییرناپذیر ماست و هیچ اتفاقی در آن خللی و تردیدی ایجاد نمی‌کند، ضرورت آمادگی ما برای ظهور حضرت ولی‌عصر (علیه‌السلام) است.

به تعبیر امام باقر علیه‌السلام، «مرابطه (مرزداری) ما مرابطه‌ای است که همیشگی است» و شیعه همواره باید مانند یک مرزدار آماده و مهیای عکس‌العمل مناسب باشد. مرزدار یا «مرابط» با «مجاهد» متفاوت است؛ مجاهد با دشمنی که در زمان و مکان مشخص رودرروی اوست می‌جنگد، اما مرزدار همیشه باید چشم به مرز داشته باشد تا دشمن حمله نکند؛ مرزدار باید همیشه بیدار و هوشیار باشد تا در زمانی که لازم شد، اقدامات لازم را انجام دهد.

منتظر امام زمان (عج) همانند مرزداری است که همواره باید گوش ‌به ‌زنگ باشد؛ با چشم‌های بینا و گوش‌های شنوا و تیز. منتظر باید آمادگی عکس‌العمل را داشته باشد؛ نه اینکه با قحطی و خشک‌سالی و کرونا دچار هیجان شود که امام زمان (علیه‌السلام) آمد و بعد از آرامش جامعه بگوید: الحمدلله مشکلات حل شد و از امام زمان (علیه‌السلام) خبری نیست.

آمادگی منتظران باید همیشگی باشد و رویدادها و اتفاقات در آن خللی وارد نکند.

* از مشکلاتی که امروز جهان با آن مواجه است، مسئله شیوع ویروس کروناست؛ آیا شیوع کرونا را می‌توان از علائم آخرالزمان دانست؟ و آیا کرونا با علائم آخرالزمان تطابق دارد؟

 این هم همانند مسائل قبلی است؛ البته در برخی روایات، ازجمله در روایتی که از امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده و در کتاب کمال‌الدین مرحوم شیخ صدوق (جلد دوم، صفحه ۳۵۵) آمده است، به وقوع مرگ سفید به ‌عنوان یکی از نشانه‌های ظهور اشاره شده است.

در این روایت، سلیمان بن خالد گوید: از امام صادق (علیه‌السلام) شنیدم که می‌فرمود: «قبل از قیام قائم (علیه‌السلام)، دو نوع مرگ و میر رخ می‌دهد؛ مرگ سرخ و مرگ سپید. تا این‌که از هر هفت نفر، پنج نفرشان از بین بروند. مرگ سرخ با شمشیر و مرگ سفید با طاعون است».

در روایت دیگری نیز آمده است که به خاطر مرگ سفید یا طاعون دوسوم مردم از بین می‌روند.

پس در روایات به شیوع بیماری‌هایی مثل طاعون یا مرگ سفید در پیش از ظهور امام عصر (علیه‌السلام) اشاره شده است؛ اما آیا این کرونا همان بیماری است که در روایت آمده است؟ نمی‌دانیم و نمی‌توانیم با قاطعیت مطرح کنیم که آیا بیماری کرونا همان بیماری است که گفته‌اند و قرار است به ظهور امام عصر (علیه‌السلام) منتهی شود یا خیر؟

چون در دوره‌های قبل هم مشابه این بیماری با تلفات فراوان در ایران و جهان اتفاق افتاده است و امروز با این پدیده مواجه هستیم و ممکن است در ادوار دیگر نیز این نوع بیماری‌ها در جهان اتفاق بیفتد و تلفات بیشتری بگیرد.

* امروز برخی به جعل روایت مثل روایت کورون از امام علی (علیه‌السلام) دست زده‌اند. چرا شاهد چنین جعل‌هایی هستیم؟

بحث جعل روایت به مناسبت‌های مختلف همواره در طول تاریخ بوده و متأسفانه روایات جعلی وارد برخی کتاب‌های روایی ما هم شده و امروز هم وجود دارد.

در طول، تاریخ افراد زیادی با انگیزه‌های گوناگون؛ همچون جاه‌طلبی، شهرت‌طلبی، گمراه‌سازی، ایجاد یأس و ناامیدی، بی‌اعتماد سازی، خیانت و … دست به جعل روایت زده‌اند؛ این مسئله غیرعادی نیست و همواره وجود داشته و وجود دارد.

این جمله معروف است که تا زمانی که سکه واقعی نباشد، کسی سکه تقلبی ضرب نمی‌کند؛ بالاخره یک واقعیتی در عالم به‌عنوان ظهور امام عصر (علیه‌السلام) وجود دارد که از صدر اسلام تا امروز با توجه به این امر واقعی کسانی سعی کرده‌اند سکه‌های تقلبی جعل و مهدی‌های تقلبی عَلَم کنند یا نشانه‌های تقلبی با اغراض و انگیزه‌های گوناگون جعل کنند.

بنابراین، باید مراقب باشیم اولاً به این روایت جعلی دامن نزنیم و پخش نکنیم و اگر شنیدیم، برای مردم توضیح دهیم و آنان را توجیه کنیم تا آنان با توجه به این روایات جعلی، و نسبت به روایات اصیل نیز بدبین نشوند و بی‌اعتمادی در جامعه ایجاد نشود.

* با توجه به اعتقادات مهدوی، آیا جهان قبل و بعد از کرونا با هم متفاوت است؟

تفاوت جهان قبل و بعد از کرونا قطعی است؛ همان‌طوری که خیلی از نظریه‌پردازان و استراتژیست‌ها و اقتصاددانان و سیاستمداران جهان گفته‌اند جهان قبل و بعد از کرونا از خیلی جهات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و … متفاوت خواهد بود و تأثیرات کرونا بر جهان، عمیق و گسترده است.

این بیماری اتفاقات مهمی را در جهان رقم زد؛ اولاً یک ناامیدی و یأس از تمدن غربی و تمدن حاکم بر جهان ایجاد شد و به‌نوعی باور به ناتوانی این تمدن و ابزارهای آن برای مقابله با رویدادهای حتی کوچکی مثل ویروس میکرونی به وجود آمد و همچنین ضعف و ناتوانی این تمدن در ابعاد گوناگون و شکنندگی و آسیب‌پذیری آن در حوزه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و … آشکار شد.

امروز جهان به‌خوبی شاهد این واقعیت است که چطور یک بیماری و ویروس، تمام نظم و انضباط اجتماعی را به هم می‌زند و جوامع به‌اصطلاح متمدن و بافرهنگی که به دنیا فخر می‌فروختند، به این وضع درآمده و مردم کشورشان به فروشگاه‌ها هجوم می‌برند و اقتصادهای کلان جهان به مرحله ورشکستگی رسیده‌اند و تا آنجا پیش رفته که قیمت نفت به زیر صفر می‌رسد.

کرونا نشان داد که این تمدن، علی‌رغم سروصداهای زیاد، بنیاد و پایه اساسی ندارد و به‌شدت آسیب‌پذیر و شکننده است و نمی‌توان به آن اعتماد کرد؛ قطعاً این موضوع در جهان اثر خود را خواهد گذاشت و باور به شکست‌ناپذیر بودن تمدن غربی تمام شده است.

یک زمانی آقای «فوکویاما»، نظریه‌پرداز وابسته به کاخ سفید، با تبختر و غرور اعلام کرد که دموکراسی لیبرال، آخرین دستاورد حیات بشر است و به همین خاطر ما در پایان تاریخ هستیم و بعد از دموکراسی لیبرال، نسخه بهتری نخواهد آمد و خاتم استراتژی‌ها و برنامه‌های جهان، همین دموکراسی لیبرال است؛ اما امروز شکست این استراتژی کاملاً روشن شده و ضعف دموکراسی لیبرال در ابعاد اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی به‌شدت در همه جهان روشن شده است.

از طرف دیگر، در این دوران در تمام جهان، گرایش فراوانی به دین و خدا ایجاد شده است؛ به‌نحوی‌که صدای اذان از کشورهایی شنیده شد که این صدا را خفه کرده بودند.

قطعاً همه این مباحث، فضای جهان آینده را دگرگون خواهد کرد و جهان ازیک‌طرف به سمت ناامیدی از تمدن حاضر و از طرف دیگر به سمت دل بستن به اتفاقات جدید معنوی فراتر از دست و توان بشر خواهد رفت و جهان دیگری را رقم خواهد زد. قطعاً این رویداد می‌تواند جهان متفاوت را برای ما در پساکرونا رقم بزند.

* مباحثی پیرامون ابتلا یا عدم ابتلای امام زمان (علیه‌السلام) به کرونا در فضای مجازی مطرح است. آیا چنین مسئله‌ای امکان‌پذیر است؟

اصل طول عمر بیش از هزارساله امام زمان (علیه‌السلام) یک اعجاز الهی است؛ بحث‌های فراوانی پیرامون طول عمر ایشان است که این اتفاق چگونه رخ داده است؟ آیا اعجاز است یا امری طبیعی است که هنوز بشر به رمز و راز آن پی نبرده است؟

بالاخره خداوند متعال اراده کرده است که اتفاق بزرگی در جهان رقم بزند و آخرین حجت حق باید زنده بماند تا این اتفاق بزرگ را بیافریند.

قانون حاکم بر جهان به این صورت است که انسان‌ها به سمت پیری و ناتوانی به پیش رفته و هر روز فرتوت‌تر و ناتوان‌تر از گذشته شده و به سمت مرگ به پیش می‌روند و این مسئله، سرنوشت محتوم تمام انسان‌هاست؛ اما حضرت حق با به هم زدن تمام نظم حاکم بر هستی و قوانین حاکم بر حیات بشر نسبت به حضرت ولی‌عصر (علیه‌السلام)، این اراده را داشته است که ایشان تا به امروز زنده بمانند.

حضرت باری‌تعالی با توجه به اراده‌ای که داشته است، این قانونمندی جهان را به هم زده تا این شخص را برای هدف و آرمان بزرگ حفظ نماید و خود خدا حافظ این فرد به‌عنوان منجی آخرالزمان خواهد بود تا بیاید و اتفاقاتی را در جهان رقم بزند که بی‌سابقه است و از عهده کسی جز ایشان برنمی‌آید.

بنابراین، خداوندی که این عمر طولانی را به آن حضرت داده است، خود او ایشان را از جمیع آفات و بلیات در امان نگه‌داشته است؛ دعای ما برای سلامتی امام عصر (علیه‌السلام) هم به این دلیل است که از خداوند متعال می‌خواهیم که به ایشان سلامتی و طول عمر عنایت بفرماید.

قطعاً امام زمان (علیه‌السلام) مصون از بیماری‌ها، آفات و بلیات است؛ چون اگر قرار بود بیماری‌ها بر حضرت اثر بگذارد، در طول مدت بیش از هزار ساله عمر شریف ایشان، این اتفاقات اثر خود را می‌گذاشت.

این اراده خدا این اقتضاء را دارد که امام عصر (علیه‌السلام) از جمیع آفات و بلیات به دور باشند و درگیر بیماری‌هایی مثل کرونا نشوند؛ چون اگر این‌طور شود با هدف خدای متعال که رقم زدن رویداد نهایی در پایان جهان است، منافات دارد.

* در پایان اگر نکته‌ای باقی مانده، بفرمایید.

همان‌طور که در مطالب بالا اشاره شد، وظیفه ما در همه اعصار و دوره‌ها این است که به تکلیف و وظیفه‌مان عمل نماییم.

به فرموده امام راحل، وظیفه هر منتظر واقعی است که به وظیفه و تکلیف فعلی شرعی خود عمل کند؛ آنچه ما امروز به‌عنوان منتظر امام زمان (علیه‌السلام) بر عهده داریم این است که به وظیفه و تکلیفی که در حال حاضر بر عهده داریم، به‌خوبی عمل کنیم و درعین‌حال منتظر ظهور امام عصر (علیه‌السلام) نیز باشیم.

امام صادق علیه‌السلام در روایتی در این خصوص فرمودند:

مَنْ سَرَّهُ أَنْ یکونَ مِنْ أَصْحَابِ اَلْقَائِمِ فَلْینْتَظِرْ وَ لْیعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ اَلْأَخْلاَقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ اَلْقَائِمُ بَعْدَهُ کانَ لَهُ مِنَ اَلْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَکهُ فَجِدُّوا وَ اِنْتَظِرُوا هَنِیئاً لَکمْ أَیتُهَا اَلْعِصَابَةُ اَلْمَرْحُومَةُ؛ هر کس دوست دارد از یاران حضرت قائم علیه السلام باشد، باید منتظر باشد و در این حال، به پرهیزکاری و اخلاق نیکو رفتار کند، در حالی که منتظر است. پس اگر اجلش برسد و امام قائم علیه السلام پس از درگذشت او قیام کند، بهره او از پاداش مانندکسی است که آن حضرت را دریافته باشد، پس بکوشید و منتظر باشید، گوارا باد شما را ای جماعتی که مشمول رحمت خدا هستید».

با این اوصاف هر اتفاقی که بیفتد، ما باید ثابت‌قدم باشیم و درعین‌حالی که منتظریم، به تکالیف و وظایف شرعی خود آن‌چنان‌که شایسته است، عمل نماییم؛ تفاوتی هم ندارد که چه شغل، جایگاه و منصبی داریم و باید به‌عنوان منتظر امام عصر (علیه‌السلام)، به وظایف شرعی خود عمل کنیم و منتظر ظهور ایشان باشیم.

گفت و گو از: محمد رسول صفری

تمامی حقوق این سایت برای خبرگزاری حوزه محفوظ است. ۱۳۹۸©
بازنشر مطالب خبرگزاری حوزه در سایر خبرگزاری‌ها و روزنامه‌ها بدون ذکر منبع آزاد است.

نشانه های ظهور امام زمان
نشانه های ظهور امام زمان
0

دوره مقدماتی php

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *