محمد علیاکبری مشهور به مدعی انرژیدرمانی و ع. الف (زادهٔ ۳ تیر ۱۳۴۱)[۲] گردانندهٔ اصلی شبکهٔ ماهوارهایِ «هیدن پاور تیوی»، مدعی انرژیدرمانی در ایران است که پیشتر در تهران فعالیت میکرد و پروندهٔ وی مبنی بر کلاهبرداری و جعل مدارک پزشکی طی سالهای ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۲ در ایران مورد بررسی قوهٔ قضائیه بودهاست.[۳][۴] این پرونده چندین بار مورد بررسی قرار گرفت و با فراز و نشیبهای متعدد مواجه شد که در مطبوعات و رادیو و تلویزیون نیز منعکس گشت.[۳][۵][۶] وی نهایتاً در سال ۱۳۹۲، به جرم کلاهبرداری و مداخله در امور پزشکی، به ۳۳ ماه حبس و پرداخت جزای نقدی محکوم شد.[۷]
محمد علیاکبری شبکهای ماهوارهای نیز در اختیار دارد که محتوا و برنامههای آن توسط خودش گردانده شده و پخش میشود. موضوع اصلی فعالیت این شبکه ادعای انرژیدرمانی از نوع انرژی ناشناخته توسط علیاکبری است که رویکرد اسلامی دارد. آیه ۶۲ سوره نمل (أَمَّنْ یجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَیکشِفُ السُّوءَ) و خواندن ترانههای فارسی قدیمی و گاهی خواندن قرآن از مواردی هستند که توسط وی به صورت مکرر در برنامههایش استفاده میشوند.
محمد علی اکبری، در اوایل دههٔ شصت، با اجرای شعبده بازی در برنامه تلویزیونیِ دیدنیها، مطرح شد. او مدعی بود که قادر به خم کردن قاشق و چنگال است.[۸] وی پس از مدتی، ادعا کرد که از طریق انرژیدرمانی، قادر به درمان بیماران بوده و دارای نیرویی «خدادادی» است. وی همچنین ادعا کرده که قادر است همه نوع بیماریها را به جز بیماریهای مادرزادی، درمان کند؛ بیماریهایی از قبیل سرطان، تومور مغزی، آسم، آماس، میگرنهای شدید، گرفتگی عروق و فلج مغزی.[۹]
علیاکبری با انتشار پوسترها و جاکلیدیهایی با عکس خودش، به همراه سیدیهای صوتی و تصویری و فروش آنها به بیماران مدعی شده، بیماران میتوانند از این طریق با وی ارتباط برقرار کنند. او همواره تأکید میکرد که سیدیهای کپی، انرژی ندارند و حتماً باید سیدیهای اصل خریداری شوند.[۸] او در این باره چنین گفتهاست: «این هم، شیوهای از درمان بیماران است که از طریق تلهپاتی بین من و بیمارانم انجام میگیرد. در ساعت ده شب آنها عکس مرا به دیوار میزنند، یک لیوان آب جلویشان میگذارند، بعد رو به تصویرم مینشینند و به من تمرکز میکنند. من مثل ماهوارهای هستم که به آنها از طریق امواج، انرژیِ شفابخش میفرستم.»[۱۰] وی در عین حال اعلام کردهاست که ممکن است، برخی از بیماران، نتوانند انرژیاش را جذب کنند و امکانِ بهبود نیافتن آنان وجود دارد. او همچنین مدعی شدهاست که این شیوه از درمان را علاوه بر ایران در کشورهای مختلف دنیا از جمله آمریکا، سوئیس و فرانسه نیز ارائه کردهاست.[۱۱]
این در حالی است که برای اثبات علمیِ انواع انرژی درمانی، پژوهشهای فراوانی انجام شدهاست که تا به حال مؤثر بودن این روشهای درمانی، در هیچیک از این تحقیقات ثابت نشدهاست. نتیجهٔ تحقیقات نشان دادهاست که انرژی درمانی، تأثیری بیشتر از پلاسیبو (اثرِ تلقین) ندارد.[۱۲][۱۳][۱۴][۱۵][۱۶][۱۷][۱۸][۱۹] محققینِ مخالفِ انرژیدرمانی، لیستی از افرادی را تهیه کردهاند که علیرغمِ ابتلا به بیماریهای مهلک، با روی آوردن به انرژیدرمانی و غفلت از درمانهای پزشکی، جان خود را از دست دادهاند.[۲۰]دکتر محمد علی اکبری
در مرداد ۱۳۸۵، اعلام شد که علی اکبری به واسطهٔ یک مؤسسهٔ طب مکمل در دبی، به کشور امارات رفته و در آنجا به درمانگریِ بیماران خواهد پرداخت. در مقابل، وزارت بهداشت امارات و مقامات بهداشتی دبی نیز ضمن هشدار به عمومِ مردم، اعلام کردند که با درخواستِ علی اکبری برای اعطای مجوزِ درمانگری مخالفت کردهاند و او اجازهٔ درمانگری در امارات و دبی را ندارد. مقامات بهداشتی دبی اعلام کردند که ادعای درمانگریِ علی اکبری غیرقابل اثبات بوده و هیچ گونه شواهدی مبنی بر این که او دارای چنین نیرویی است، وجود ندارد.[۲۱]
علی اکبری در سال ۱۳۷۶ نخستینبار با اعلام شکایت دانشگاه علوم پزشکی، به دادگاه انقلاب اسلامی تهران فراخوانده شد. دانشگاه علوم پزشکی شکایت کرده بود که وی از طریق انرژی درمانی و بدون داشتن صلاحیت پزشکی به درمان بیماران میپردازد و عمل او به خاطر دخالت در امر پزشکی، جرم و قابل مجازات محسوب میشود. دادگاه انقلاب، پس از چند جلسه، رأی به برائت علیاکبری داد.[۱۰] در دی ماه ۱۳۸۲، علی اکبری با شکایت ۲۵ بیمار در مشهد، تحت تعقیبِ قضایی قرار گرفت. این بیماران اعلام کرده بودند که با وجود پرداخت حق ویزیتهای کلان، بیماریِ آنها بهبود نیافتهاست.[۱۰] در ادامه، این پرونده به دستور رئیس قوه قضاییه برای رسیدگی، به تهران احاله شد.[۱۱][۲۲]
با وجود هشدارهای مکرر وزارت بهداشت از جمله در خرداد ۱۳۸۵ نسبت به اثرات سوء ناشی از عدم درمان واقعی و علمی و متوسل شدن بیماران به عوامل شبهعلمی و غیرواقعی انرژیدرمانی که منجر به اختلال در درمان و اثرات سوء در بیماران میشود،[۲۳] اما همچنان تا سال ۱۳۸۶ پیگیری قضایی آنچنانی نسبت به دستگیری و جلوگیری از ادامهٔ فعالیت علیاکبری انجام نشد و حتی وی در برنامههای رادیویی و تلویزیونی به عنوان کارشناس حضور پیدا کرد که از جمله میتوان به برنامه سه قسمتی «علامت سؤال» در مرداد ۱۳۸۵ از رادیو ایران[۵] و چند جلسه حضور در شبکه جام جم صدا و سیما اشاره کرد.[۲۴]
۱۶ آبان ۱۳۸۵ رئیس مرکز اطلاعرسانی پلیس تهران بدنبال شکایت مجدد چند شاکی که پیشتر از دستگاه قضایی نتیجه نگرفته بودند، از دستگیری علیاکبری به جرم دریافت پول با ادعای انرژیدرمانی تحت عنوان جعلی «دکتر» خبر داد.[۲۵][۲۶] بیستم آبان، رئیس پلیس امنیت تهران اتهام اولیه در زمان دستگیری را چک بلامحل به مبلغ ۵۱۰ میلیون تومان عنوان کرد اما به چندین شاکی خصوصی نیز اشاره کرد.[۲۷]
دوم دی ۱۳۸۵ روزنامه اعتماد در پی اظهارات رئیس سازمان نظام پزشکی کشور که علیاکبری را فاقد توانایی انرژیدرمانی معرفی کرده بود از درخواست شاکیان مبنی بر برخورد با علیاکبری خبر داد،[۲۸][۲۹] همچنین پاسخ علیاکبری را نیز منتشر کرد که وی نیروی خود را خدادادی عنوان کرده و در پاسخ اینکه بیمارش خوب نشده با دروغ خواندن اظهارات دکتر صدر ریاست نظام پزشکی گفته بود:.mw-parser-output blockquote.templatequote{margin-top:0}.mw-parser-output blockquote.templatequote div.templatequotecite{line-height:1em;text-align:right;padding-right:2em;margin-top:0}.mw-parser-output blockquote.templatequote div.templatequotecite cite{font-size:85%}
در جواب دکتر صدر، اینکه ایشان گفتهاند به من یک بیمار داده و بیمارش خوب نشده این اصلاً صحت ندارد و کاملاً کذب میباشد. چون فقط من یک بار ایشان را ۱۰ سال پیش دیدم که از شدت سردرد به خود میپیچید و با نیروی بنده ایشان میتوانست بهبود یابد ولی چون با فکر منفی نزد من آمد من هم نخواستم به ایشان نیرو بدهم.[۲۸][۲۹]
بخشی از نامه شاکیان علیاکبری نیز بدین شرح منتشر شد:
آقای علیاکبری معروف به دکتر علیاکبری چند سالی است که به عنوان انرژی درمانگر با پشتوانه عظیمی از تبلیغات و جنجالهای پیرامونی، مشغول فعالیت میباشد. وی پیش از اشتغال به این حرفه جدید، سالها به عنوان شعبده باز در کشور فرانسه مشغول به کار بوده که به همین دلیل در محل سکونت خود در فرانسه به لورن شعبده باز معروف است و از سویی بیش از نود درصد و به قولهایی نزدیک به صددرصد مراجعان با نارضایتی و ناامیدی از مطب عمومی او به منزل بازمیگشتند و البته محصول این بازار گرم میلیاردها تومان بود. درخواست ما این است که با تدابیری که صلاح است از هرگونه انحراف در مسیر پرونده جلوگیری به عمل آید. تنها انتظار ما صدور حکمی عادلانه و اجرای عدالت است.[۲۸][۲۹]
سوم دی ۱۳۸۵ انجمنهای تخصصی پزشکی کشور خواستار برخورد قاطع با مدعیان انرژی درمانی شدند و تیر ماه سال ۱۳۸۶ وزارت بهداشت از غیر علمی و غیرقانونی بودن هر گونه ادعای انرژی درمانی خبر داد.[۳۰][۳۱] در ۲۶ خرداد ۱۳۸۶ علیاکبری با شکایت شاکیان خصوصی مجدد بازداشت شد.[۳۲]
طی سالهای بعد و پس از انتخابات ۱۳۸۸ خبرگزاریهای ایران برای اشاره به محمد علیاکبری از اصطلاحات «ع. الف» یا «مدعی انرژی درمانی» استفاده کردند. سال ۱۳۹۰ ریاست نظام پزشکی با اشاره به محمد علیاکبری از سیستم قضایی کشور خواست که با افراد غیر متخصص که در امور پزشکی دخالت میکنند مسامحه نکند و اشد مجازات قانونی را برای آنان در نظر گیرد.[۳۳] ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۰ خبرگزاری جهاننیوز از برگزاری مجدد دادگاه مدعی انرژی درمانی، «ع. الف» و به اتهام کلاهبرداری و جعل مدارک پزشکی با حضور ۱۵ شاکی از مجموع بیش از ۳۰۰ شاکی و با احتمال افزایش تعداد شاکیان بواسطه انتشار این خبر، خبر داد.[۳۴]
فروردین سال ۱۳۹۲ دادستان تهران از بازگشایی مجدد پرونده طی دو سال گذشته و محکومیت ۳۳ ماهه و جزای نقدی برای مدعی انرژی درمانی با پرونده ۱۰ ساله خبر داد. وی افزود که طی ده سال گذشته پس از چهار بار برگزاری دادگاه، پرونده مدعی به تجدید نظر کشیده و شخص تبرئه شده بود. وی همچنین اعلام کرد که با در نظر گرفتن ضرورت حضور نمایندگان دادستانی در محاکمات و با توجه به اینکه نمایندگان دادستانی در جلسات محاکمه این فرد حضور نداشتند دادستانی به حکم پیشین اعتراض کرده و پرونده طی یک تا دو سال اخیر مجدد بررسی شده و محاکمه مجدد برگزار، و متهم محکوم شناخته شد.[۷]
حدوداً در اوائل دهه ۱۳۹۰ محمد علیاکبری از طریق شبکه ماهوارهای دوباره مطرح شد و ۱۷ اسفند ۱۳۹۴ معاونت طب سنتی وزارت بهداشت با اشاره به شبکه ماهوارهای علیاکبری و ظاهر شدن پدیدهٔ ادعای انرژیدرمانی از اوائل دهه ۸۰ به مردم هشدار داد که فریب اینگونه افراد را نخورند.[۳۵]
علی اکبری مدعی شده بود که مدرک خود را از دانشگاه IOWHE (سازمان بینالمللی آموزش عالی سراسری (به انگلیسی: International Organization of Worldwide Higher Education)) دریافت کردهاست،[۳۶] که نام وی روی وبگاه این مؤسسه اعلام شدهاست،[۳۷] موسسهای که مدارک تحصیلی برای آموزش از راه دور میفروشد،[۳۸] و وبگاه آن مدعی ست که دانشگاهی واقع در نیویورک در شمال شرقی ایالات متحده است اما دامنه وبگاه این دانشگاه که به نام IOWHE Corp. (IOWHE Consortium and University) میباشد به آدرسی در نیواورلئان در جنوب ایالات متحده ثبت شدهاست که در حال حاضر یکی از دفاتر یک شرکت مشاوره در ساخت و ساز و بیمه میباشد.[۳۹] مدارک این مؤسسه از طرف وزارت علوم فاقد اعتبار و غیرقابل ارزیابی اعلام شد.[۴۰] در حالی که برای اعطای مدرک دکترا، انجام کار تحقیقاتی و چاپ آن در ژورنالهای معتبر الزامی است، خودِ علی اکبری، اذعان کرده که تاکنون کار تحقیقاتی انجام ندادهاست.[۹]
سال ۱۳۸۸ علیاکبری به منظور شرکت در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ از فرانسه به ایران آمد و مدعی شد که در شهر بوردو فرانسه ریاست یکی از سازمانهای بهزیستی را به عهده دارد و خود را یک کاندیدای اصولگرا معرفی کرد.[۲] چند ماه پس از انتخابات سایت پارسینه عکسی از علی اکبری در حال انرژی درمانیِ مهدی کروبی منتشر کرد.[۴۱]
محمد علیاکبری مشهور به مدعی انرژیدرمانی و ع. الف (زادهٔ ۳ تیر ۱۳۴۱)[۲] گردانندهٔ اصلی شبکهٔ ماهوارهایِ «هیدن پاور تیوی»، مدعی انرژیدرمانی در ایران است که پیشتر در تهران فعالیت میکرد و پروندهٔ وی مبنی بر کلاهبرداری و جعل مدارک پزشکی طی سالهای ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۲ در ایران مورد بررسی قوهٔ قضائیه بودهاست.[۳][۴] این پرونده چندین بار مورد بررسی قرار گرفت و با فراز و نشیبهای متعدد مواجه شد که در مطبوعات و رادیو و تلویزیون نیز منعکس گشت.[۳][۵][۶] وی نهایتاً در سال ۱۳۹۲، به جرم کلاهبرداری و مداخله در امور پزشکی، به ۳۳ ماه حبس و پرداخت جزای نقدی محکوم شد.[۷]
محمد علیاکبری شبکهای ماهوارهای نیز در اختیار دارد که محتوا و برنامههای آن توسط خودش گردانده شده و پخش میشود. موضوع اصلی فعالیت این شبکه ادعای انرژیدرمانی از نوع انرژی ناشناخته توسط علیاکبری است که رویکرد اسلامی دارد. آیه ۶۲ سوره نمل (أَمَّنْ یجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَیکشِفُ السُّوءَ) و خواندن ترانههای فارسی قدیمی و گاهی خواندن قرآن از مواردی هستند که توسط وی به صورت مکرر در برنامههایش استفاده میشوند.
محمد علی اکبری، در اوایل دههٔ شصت، با اجرای شعبده بازی در برنامه تلویزیونیِ دیدنیها، مطرح شد. او مدعی بود که قادر به خم کردن قاشق و چنگال است.[۸] وی پس از مدتی، ادعا کرد که از طریق انرژیدرمانی، قادر به درمان بیماران بوده و دارای نیرویی «خدادادی» است. وی همچنین ادعا کرده که قادر است همه نوع بیماریها را به جز بیماریهای مادرزادی، درمان کند؛ بیماریهایی از قبیل سرطان، تومور مغزی، آسم، آماس، میگرنهای شدید، گرفتگی عروق و فلج مغزی.[۹]
علیاکبری با انتشار پوسترها و جاکلیدیهایی با عکس خودش، به همراه سیدیهای صوتی و تصویری و فروش آنها به بیماران مدعی شده، بیماران میتوانند از این طریق با وی ارتباط برقرار کنند. او همواره تأکید میکرد که سیدیهای کپی، انرژی ندارند و حتماً باید سیدیهای اصل خریداری شوند.[۸] او در این باره چنین گفتهاست: «این هم، شیوهای از درمان بیماران است که از طریق تلهپاتی بین من و بیمارانم انجام میگیرد. در ساعت ده شب آنها عکس مرا به دیوار میزنند، یک لیوان آب جلویشان میگذارند، بعد رو به تصویرم مینشینند و به من تمرکز میکنند. من مثل ماهوارهای هستم که به آنها از طریق امواج، انرژیِ شفابخش میفرستم.»[۱۰] وی در عین حال اعلام کردهاست که ممکن است، برخی از بیماران، نتوانند انرژیاش را جذب کنند و امکانِ بهبود نیافتن آنان وجود دارد. او همچنین مدعی شدهاست که این شیوه از درمان را علاوه بر ایران در کشورهای مختلف دنیا از جمله آمریکا، سوئیس و فرانسه نیز ارائه کردهاست.[۱۱]
این در حالی است که برای اثبات علمیِ انواع انرژی درمانی، پژوهشهای فراوانی انجام شدهاست که تا به حال مؤثر بودن این روشهای درمانی، در هیچیک از این تحقیقات ثابت نشدهاست. نتیجهٔ تحقیقات نشان دادهاست که انرژی درمانی، تأثیری بیشتر از پلاسیبو (اثرِ تلقین) ندارد.[۱۲][۱۳][۱۴][۱۵][۱۶][۱۷][۱۸][۱۹] محققینِ مخالفِ انرژیدرمانی، لیستی از افرادی را تهیه کردهاند که علیرغمِ ابتلا به بیماریهای مهلک، با روی آوردن به انرژیدرمانی و غفلت از درمانهای پزشکی، جان خود را از دست دادهاند.[۲۰]دکتر محمد علی اکبری
در مرداد ۱۳۸۵، اعلام شد که علی اکبری به واسطهٔ یک مؤسسهٔ طب مکمل در دبی، به کشور امارات رفته و در آنجا به درمانگریِ بیماران خواهد پرداخت. در مقابل، وزارت بهداشت امارات و مقامات بهداشتی دبی نیز ضمن هشدار به عمومِ مردم، اعلام کردند که با درخواستِ علی اکبری برای اعطای مجوزِ درمانگری مخالفت کردهاند و او اجازهٔ درمانگری در امارات و دبی را ندارد. مقامات بهداشتی دبی اعلام کردند که ادعای درمانگریِ علی اکبری غیرقابل اثبات بوده و هیچ گونه شواهدی مبنی بر این که او دارای چنین نیرویی است، وجود ندارد.[۲۱]
علی اکبری در سال ۱۳۷۶ نخستینبار با اعلام شکایت دانشگاه علوم پزشکی، به دادگاه انقلاب اسلامی تهران فراخوانده شد. دانشگاه علوم پزشکی شکایت کرده بود که وی از طریق انرژی درمانی و بدون داشتن صلاحیت پزشکی به درمان بیماران میپردازد و عمل او به خاطر دخالت در امر پزشکی، جرم و قابل مجازات محسوب میشود. دادگاه انقلاب، پس از چند جلسه، رأی به برائت علیاکبری داد.[۱۰] در دی ماه ۱۳۸۲، علی اکبری با شکایت ۲۵ بیمار در مشهد، تحت تعقیبِ قضایی قرار گرفت. این بیماران اعلام کرده بودند که با وجود پرداخت حق ویزیتهای کلان، بیماریِ آنها بهبود نیافتهاست.[۱۰] در ادامه، این پرونده به دستور رئیس قوه قضاییه برای رسیدگی، به تهران احاله شد.[۱۱][۲۲]
با وجود هشدارهای مکرر وزارت بهداشت از جمله در خرداد ۱۳۸۵ نسبت به اثرات سوء ناشی از عدم درمان واقعی و علمی و متوسل شدن بیماران به عوامل شبهعلمی و غیرواقعی انرژیدرمانی که منجر به اختلال در درمان و اثرات سوء در بیماران میشود،[۲۳] اما همچنان تا سال ۱۳۸۶ پیگیری قضایی آنچنانی نسبت به دستگیری و جلوگیری از ادامهٔ فعالیت علیاکبری انجام نشد و حتی وی در برنامههای رادیویی و تلویزیونی به عنوان کارشناس حضور پیدا کرد که از جمله میتوان به برنامه سه قسمتی «علامت سؤال» در مرداد ۱۳۸۵ از رادیو ایران[۵] و چند جلسه حضور در شبکه جام جم صدا و سیما اشاره کرد.[۲۴]
۱۶ آبان ۱۳۸۵ رئیس مرکز اطلاعرسانی پلیس تهران بدنبال شکایت مجدد چند شاکی که پیشتر از دستگاه قضایی نتیجه نگرفته بودند، از دستگیری علیاکبری به جرم دریافت پول با ادعای انرژیدرمانی تحت عنوان جعلی «دکتر» خبر داد.[۲۵][۲۶] بیستم آبان، رئیس پلیس امنیت تهران اتهام اولیه در زمان دستگیری را چک بلامحل به مبلغ ۵۱۰ میلیون تومان عنوان کرد اما به چندین شاکی خصوصی نیز اشاره کرد.[۲۷]
دوم دی ۱۳۸۵ روزنامه اعتماد در پی اظهارات رئیس سازمان نظام پزشکی کشور که علیاکبری را فاقد توانایی انرژیدرمانی معرفی کرده بود از درخواست شاکیان مبنی بر برخورد با علیاکبری خبر داد،[۲۸][۲۹] همچنین پاسخ علیاکبری را نیز منتشر کرد که وی نیروی خود را خدادادی عنوان کرده و در پاسخ اینکه بیمارش خوب نشده با دروغ خواندن اظهارات دکتر صدر ریاست نظام پزشکی گفته بود:.mw-parser-output blockquote.templatequote{margin-top:0}.mw-parser-output blockquote.templatequote div.templatequotecite{line-height:1em;text-align:right;padding-right:2em;margin-top:0}.mw-parser-output blockquote.templatequote div.templatequotecite cite{font-size:85%}
در جواب دکتر صدر، اینکه ایشان گفتهاند به من یک بیمار داده و بیمارش خوب نشده این اصلاً صحت ندارد و کاملاً کذب میباشد. چون فقط من یک بار ایشان را ۱۰ سال پیش دیدم که از شدت سردرد به خود میپیچید و با نیروی بنده ایشان میتوانست بهبود یابد ولی چون با فکر منفی نزد من آمد من هم نخواستم به ایشان نیرو بدهم.[۲۸][۲۹]
بخشی از نامه شاکیان علیاکبری نیز بدین شرح منتشر شد:
آقای علیاکبری معروف به دکتر علیاکبری چند سالی است که به عنوان انرژی درمانگر با پشتوانه عظیمی از تبلیغات و جنجالهای پیرامونی، مشغول فعالیت میباشد. وی پیش از اشتغال به این حرفه جدید، سالها به عنوان شعبده باز در کشور فرانسه مشغول به کار بوده که به همین دلیل در محل سکونت خود در فرانسه به لورن شعبده باز معروف است و از سویی بیش از نود درصد و به قولهایی نزدیک به صددرصد مراجعان با نارضایتی و ناامیدی از مطب عمومی او به منزل بازمیگشتند و البته محصول این بازار گرم میلیاردها تومان بود. درخواست ما این است که با تدابیری که صلاح است از هرگونه انحراف در مسیر پرونده جلوگیری به عمل آید. تنها انتظار ما صدور حکمی عادلانه و اجرای عدالت است.[۲۸][۲۹]
سوم دی ۱۳۸۵ انجمنهای تخصصی پزشکی کشور خواستار برخورد قاطع با مدعیان انرژی درمانی شدند و تیر ماه سال ۱۳۸۶ وزارت بهداشت از غیر علمی و غیرقانونی بودن هر گونه ادعای انرژی درمانی خبر داد.[۳۰][۳۱] در ۲۶ خرداد ۱۳۸۶ علیاکبری با شکایت شاکیان خصوصی مجدد بازداشت شد.[۳۲]
طی سالهای بعد و پس از انتخابات ۱۳۸۸ خبرگزاریهای ایران برای اشاره به محمد علیاکبری از اصطلاحات «ع. الف» یا «مدعی انرژی درمانی» استفاده کردند. سال ۱۳۹۰ ریاست نظام پزشکی با اشاره به محمد علیاکبری از سیستم قضایی کشور خواست که با افراد غیر متخصص که در امور پزشکی دخالت میکنند مسامحه نکند و اشد مجازات قانونی را برای آنان در نظر گیرد.[۳۳] ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۰ خبرگزاری جهاننیوز از برگزاری مجدد دادگاه مدعی انرژی درمانی، «ع. الف» و به اتهام کلاهبرداری و جعل مدارک پزشکی با حضور ۱۵ شاکی از مجموع بیش از ۳۰۰ شاکی و با احتمال افزایش تعداد شاکیان بواسطه انتشار این خبر، خبر داد.[۳۴]
فروردین سال ۱۳۹۲ دادستان تهران از بازگشایی مجدد پرونده طی دو سال گذشته و محکومیت ۳۳ ماهه و جزای نقدی برای مدعی انرژی درمانی با پرونده ۱۰ ساله خبر داد. وی افزود که طی ده سال گذشته پس از چهار بار برگزاری دادگاه، پرونده مدعی به تجدید نظر کشیده و شخص تبرئه شده بود. وی همچنین اعلام کرد که با در نظر گرفتن ضرورت حضور نمایندگان دادستانی در محاکمات و با توجه به اینکه نمایندگان دادستانی در جلسات محاکمه این فرد حضور نداشتند دادستانی به حکم پیشین اعتراض کرده و پرونده طی یک تا دو سال اخیر مجدد بررسی شده و محاکمه مجدد برگزار، و متهم محکوم شناخته شد.[۷]
حدوداً در اوائل دهه ۱۳۹۰ محمد علیاکبری از طریق شبکه ماهوارهای دوباره مطرح شد و ۱۷ اسفند ۱۳۹۴ معاونت طب سنتی وزارت بهداشت با اشاره به شبکه ماهوارهای علیاکبری و ظاهر شدن پدیدهٔ ادعای انرژیدرمانی از اوائل دهه ۸۰ به مردم هشدار داد که فریب اینگونه افراد را نخورند.[۳۵]
علی اکبری مدعی شده بود که مدرک خود را از دانشگاه IOWHE (سازمان بینالمللی آموزش عالی سراسری (به انگلیسی: International Organization of Worldwide Higher Education)) دریافت کردهاست،[۳۶] که نام وی روی وبگاه این مؤسسه اعلام شدهاست،[۳۷] موسسهای که مدارک تحصیلی برای آموزش از راه دور میفروشد،[۳۸] و وبگاه آن مدعی ست که دانشگاهی واقع در نیویورک در شمال شرقی ایالات متحده است اما دامنه وبگاه این دانشگاه که به نام IOWHE Corp. (IOWHE Consortium and University) میباشد به آدرسی در نیواورلئان در جنوب ایالات متحده ثبت شدهاست که در حال حاضر یکی از دفاتر یک شرکت مشاوره در ساخت و ساز و بیمه میباشد.[۳۹] مدارک این مؤسسه از طرف وزارت علوم فاقد اعتبار و غیرقابل ارزیابی اعلام شد.[۴۰] در حالی که برای اعطای مدرک دکترا، انجام کار تحقیقاتی و چاپ آن در ژورنالهای معتبر الزامی است، خودِ علی اکبری، اذعان کرده که تاکنون کار تحقیقاتی انجام ندادهاست.[۹]
سال ۱۳۸۸ علیاکبری به منظور شرکت در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ از فرانسه به ایران آمد و مدعی شد که در شهر بوردو فرانسه ریاست یکی از سازمانهای بهزیستی را به عهده دارد و خود را یک کاندیدای اصولگرا معرفی کرد.[۲] چند ماه پس از انتخابات سایت پارسینه عکسی از علی اکبری در حال انرژی درمانیِ مهدی کروبی منتشر کرد.[۴۱]
محمد علیاکبری مشهور به مدعی انرژیدرمانی و ع. الف (زادهٔ ۳ تیر ۱۳۴۱)[۲] گردانندهٔ اصلی شبکهٔ ماهوارهایِ «هیدن پاور تیوی»، مدعی انرژیدرمانی در ایران است که پیشتر در تهران فعالیت میکرد و پروندهٔ وی مبنی بر کلاهبرداری و جعل مدارک پزشکی طی سالهای ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۲ در ایران مورد بررسی قوهٔ قضائیه بودهاست.[۳][۴] این پرونده چندین بار مورد بررسی قرار گرفت و با فراز و نشیبهای متعدد مواجه شد که در مطبوعات و رادیو و تلویزیون نیز منعکس گشت.[۳][۵][۶] وی نهایتاً در سال ۱۳۹۲، به جرم کلاهبرداری و مداخله در امور پزشکی، به ۳۳ ماه حبس و پرداخت جزای نقدی محکوم شد.[۷]
محمد علیاکبری شبکهای ماهوارهای نیز در اختیار دارد که محتوا و برنامههای آن توسط خودش گردانده شده و پخش میشود. موضوع اصلی فعالیت این شبکه ادعای انرژیدرمانی از نوع انرژی ناشناخته توسط علیاکبری است که رویکرد اسلامی دارد. آیه ۶۲ سوره نمل (أَمَّنْ یجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَیکشِفُ السُّوءَ) و خواندن ترانههای فارسی قدیمی و گاهی خواندن قرآن از مواردی هستند که توسط وی به صورت مکرر در برنامههایش استفاده میشوند.
محمد علی اکبری، در اوایل دههٔ شصت، با اجرای شعبده بازی در برنامه تلویزیونیِ دیدنیها، مطرح شد. او مدعی بود که قادر به خم کردن قاشق و چنگال است.[۸] وی پس از مدتی، ادعا کرد که از طریق انرژیدرمانی، قادر به درمان بیماران بوده و دارای نیرویی «خدادادی» است. وی همچنین ادعا کرده که قادر است همه نوع بیماریها را به جز بیماریهای مادرزادی، درمان کند؛ بیماریهایی از قبیل سرطان، تومور مغزی، آسم، آماس، میگرنهای شدید، گرفتگی عروق و فلج مغزی.[۹]
علیاکبری با انتشار پوسترها و جاکلیدیهایی با عکس خودش، به همراه سیدیهای صوتی و تصویری و فروش آنها به بیماران مدعی شده، بیماران میتوانند از این طریق با وی ارتباط برقرار کنند. او همواره تأکید میکرد که سیدیهای کپی، انرژی ندارند و حتماً باید سیدیهای اصل خریداری شوند.[۸] او در این باره چنین گفتهاست: «این هم، شیوهای از درمان بیماران است که از طریق تلهپاتی بین من و بیمارانم انجام میگیرد. در ساعت ده شب آنها عکس مرا به دیوار میزنند، یک لیوان آب جلویشان میگذارند، بعد رو به تصویرم مینشینند و به من تمرکز میکنند. من مثل ماهوارهای هستم که به آنها از طریق امواج، انرژیِ شفابخش میفرستم.»[۱۰] وی در عین حال اعلام کردهاست که ممکن است، برخی از بیماران، نتوانند انرژیاش را جذب کنند و امکانِ بهبود نیافتن آنان وجود دارد. او همچنین مدعی شدهاست که این شیوه از درمان را علاوه بر ایران در کشورهای مختلف دنیا از جمله آمریکا، سوئیس و فرانسه نیز ارائه کردهاست.[۱۱]
این در حالی است که برای اثبات علمیِ انواع انرژی درمانی، پژوهشهای فراوانی انجام شدهاست که تا به حال مؤثر بودن این روشهای درمانی، در هیچیک از این تحقیقات ثابت نشدهاست. نتیجهٔ تحقیقات نشان دادهاست که انرژی درمانی، تأثیری بیشتر از پلاسیبو (اثرِ تلقین) ندارد.[۱۲][۱۳][۱۴][۱۵][۱۶][۱۷][۱۸][۱۹] محققینِ مخالفِ انرژیدرمانی، لیستی از افرادی را تهیه کردهاند که علیرغمِ ابتلا به بیماریهای مهلک، با روی آوردن به انرژیدرمانی و غفلت از درمانهای پزشکی، جان خود را از دست دادهاند.[۲۰]دکتر محمد علی اکبری
در مرداد ۱۳۸۵، اعلام شد که علی اکبری به واسطهٔ یک مؤسسهٔ طب مکمل در دبی، به کشور امارات رفته و در آنجا به درمانگریِ بیماران خواهد پرداخت. در مقابل، وزارت بهداشت امارات و مقامات بهداشتی دبی نیز ضمن هشدار به عمومِ مردم، اعلام کردند که با درخواستِ علی اکبری برای اعطای مجوزِ درمانگری مخالفت کردهاند و او اجازهٔ درمانگری در امارات و دبی را ندارد. مقامات بهداشتی دبی اعلام کردند که ادعای درمانگریِ علی اکبری غیرقابل اثبات بوده و هیچ گونه شواهدی مبنی بر این که او دارای چنین نیرویی است، وجود ندارد.[۲۱]
علی اکبری در سال ۱۳۷۶ نخستینبار با اعلام شکایت دانشگاه علوم پزشکی، به دادگاه انقلاب اسلامی تهران فراخوانده شد. دانشگاه علوم پزشکی شکایت کرده بود که وی از طریق انرژی درمانی و بدون داشتن صلاحیت پزشکی به درمان بیماران میپردازد و عمل او به خاطر دخالت در امر پزشکی، جرم و قابل مجازات محسوب میشود. دادگاه انقلاب، پس از چند جلسه، رأی به برائت علیاکبری داد.[۱۰] در دی ماه ۱۳۸۲، علی اکبری با شکایت ۲۵ بیمار در مشهد، تحت تعقیبِ قضایی قرار گرفت. این بیماران اعلام کرده بودند که با وجود پرداخت حق ویزیتهای کلان، بیماریِ آنها بهبود نیافتهاست.[۱۰] در ادامه، این پرونده به دستور رئیس قوه قضاییه برای رسیدگی، به تهران احاله شد.[۱۱][۲۲]
با وجود هشدارهای مکرر وزارت بهداشت از جمله در خرداد ۱۳۸۵ نسبت به اثرات سوء ناشی از عدم درمان واقعی و علمی و متوسل شدن بیماران به عوامل شبهعلمی و غیرواقعی انرژیدرمانی که منجر به اختلال در درمان و اثرات سوء در بیماران میشود،[۲۳] اما همچنان تا سال ۱۳۸۶ پیگیری قضایی آنچنانی نسبت به دستگیری و جلوگیری از ادامهٔ فعالیت علیاکبری انجام نشد و حتی وی در برنامههای رادیویی و تلویزیونی به عنوان کارشناس حضور پیدا کرد که از جمله میتوان به برنامه سه قسمتی «علامت سؤال» در مرداد ۱۳۸۵ از رادیو ایران[۵] و چند جلسه حضور در شبکه جام جم صدا و سیما اشاره کرد.[۲۴]
۱۶ آبان ۱۳۸۵ رئیس مرکز اطلاعرسانی پلیس تهران بدنبال شکایت مجدد چند شاکی که پیشتر از دستگاه قضایی نتیجه نگرفته بودند، از دستگیری علیاکبری به جرم دریافت پول با ادعای انرژیدرمانی تحت عنوان جعلی «دکتر» خبر داد.[۲۵][۲۶] بیستم آبان، رئیس پلیس امنیت تهران اتهام اولیه در زمان دستگیری را چک بلامحل به مبلغ ۵۱۰ میلیون تومان عنوان کرد اما به چندین شاکی خصوصی نیز اشاره کرد.[۲۷]
دوم دی ۱۳۸۵ روزنامه اعتماد در پی اظهارات رئیس سازمان نظام پزشکی کشور که علیاکبری را فاقد توانایی انرژیدرمانی معرفی کرده بود از درخواست شاکیان مبنی بر برخورد با علیاکبری خبر داد،[۲۸][۲۹] همچنین پاسخ علیاکبری را نیز منتشر کرد که وی نیروی خود را خدادادی عنوان کرده و در پاسخ اینکه بیمارش خوب نشده با دروغ خواندن اظهارات دکتر صدر ریاست نظام پزشکی گفته بود:.mw-parser-output blockquote.templatequote{margin-top:0}.mw-parser-output blockquote.templatequote div.templatequotecite{line-height:1em;text-align:right;padding-right:2em;margin-top:0}.mw-parser-output blockquote.templatequote div.templatequotecite cite{font-size:85%}
در جواب دکتر صدر، اینکه ایشان گفتهاند به من یک بیمار داده و بیمارش خوب نشده این اصلاً صحت ندارد و کاملاً کذب میباشد. چون فقط من یک بار ایشان را ۱۰ سال پیش دیدم که از شدت سردرد به خود میپیچید و با نیروی بنده ایشان میتوانست بهبود یابد ولی چون با فکر منفی نزد من آمد من هم نخواستم به ایشان نیرو بدهم.[۲۸][۲۹]
بخشی از نامه شاکیان علیاکبری نیز بدین شرح منتشر شد:
آقای علیاکبری معروف به دکتر علیاکبری چند سالی است که به عنوان انرژی درمانگر با پشتوانه عظیمی از تبلیغات و جنجالهای پیرامونی، مشغول فعالیت میباشد. وی پیش از اشتغال به این حرفه جدید، سالها به عنوان شعبده باز در کشور فرانسه مشغول به کار بوده که به همین دلیل در محل سکونت خود در فرانسه به لورن شعبده باز معروف است و از سویی بیش از نود درصد و به قولهایی نزدیک به صددرصد مراجعان با نارضایتی و ناامیدی از مطب عمومی او به منزل بازمیگشتند و البته محصول این بازار گرم میلیاردها تومان بود. درخواست ما این است که با تدابیری که صلاح است از هرگونه انحراف در مسیر پرونده جلوگیری به عمل آید. تنها انتظار ما صدور حکمی عادلانه و اجرای عدالت است.[۲۸][۲۹]
سوم دی ۱۳۸۵ انجمنهای تخصصی پزشکی کشور خواستار برخورد قاطع با مدعیان انرژی درمانی شدند و تیر ماه سال ۱۳۸۶ وزارت بهداشت از غیر علمی و غیرقانونی بودن هر گونه ادعای انرژی درمانی خبر داد.[۳۰][۳۱] در ۲۶ خرداد ۱۳۸۶ علیاکبری با شکایت شاکیان خصوصی مجدد بازداشت شد.[۳۲]
طی سالهای بعد و پس از انتخابات ۱۳۸۸ خبرگزاریهای ایران برای اشاره به محمد علیاکبری از اصطلاحات «ع. الف» یا «مدعی انرژی درمانی» استفاده کردند. سال ۱۳۹۰ ریاست نظام پزشکی با اشاره به محمد علیاکبری از سیستم قضایی کشور خواست که با افراد غیر متخصص که در امور پزشکی دخالت میکنند مسامحه نکند و اشد مجازات قانونی را برای آنان در نظر گیرد.[۳۳] ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۰ خبرگزاری جهاننیوز از برگزاری مجدد دادگاه مدعی انرژی درمانی، «ع. الف» و به اتهام کلاهبرداری و جعل مدارک پزشکی با حضور ۱۵ شاکی از مجموع بیش از ۳۰۰ شاکی و با احتمال افزایش تعداد شاکیان بواسطه انتشار این خبر، خبر داد.[۳۴]
فروردین سال ۱۳۹۲ دادستان تهران از بازگشایی مجدد پرونده طی دو سال گذشته و محکومیت ۳۳ ماهه و جزای نقدی برای مدعی انرژی درمانی با پرونده ۱۰ ساله خبر داد. وی افزود که طی ده سال گذشته پس از چهار بار برگزاری دادگاه، پرونده مدعی به تجدید نظر کشیده و شخص تبرئه شده بود. وی همچنین اعلام کرد که با در نظر گرفتن ضرورت حضور نمایندگان دادستانی در محاکمات و با توجه به اینکه نمایندگان دادستانی در جلسات محاکمه این فرد حضور نداشتند دادستانی به حکم پیشین اعتراض کرده و پرونده طی یک تا دو سال اخیر مجدد بررسی شده و محاکمه مجدد برگزار، و متهم محکوم شناخته شد.[۷]
حدوداً در اوائل دهه ۱۳۹۰ محمد علیاکبری از طریق شبکه ماهوارهای دوباره مطرح شد و ۱۷ اسفند ۱۳۹۴ معاونت طب سنتی وزارت بهداشت با اشاره به شبکه ماهوارهای علیاکبری و ظاهر شدن پدیدهٔ ادعای انرژیدرمانی از اوائل دهه ۸۰ به مردم هشدار داد که فریب اینگونه افراد را نخورند.[۳۵]
علی اکبری مدعی شده بود که مدرک خود را از دانشگاه IOWHE (سازمان بینالمللی آموزش عالی سراسری (به انگلیسی: International Organization of Worldwide Higher Education)) دریافت کردهاست،[۳۶] که نام وی روی وبگاه این مؤسسه اعلام شدهاست،[۳۷] موسسهای که مدارک تحصیلی برای آموزش از راه دور میفروشد،[۳۸] و وبگاه آن مدعی ست که دانشگاهی واقع در نیویورک در شمال شرقی ایالات متحده است اما دامنه وبگاه این دانشگاه که به نام IOWHE Corp. (IOWHE Consortium and University) میباشد به آدرسی در نیواورلئان در جنوب ایالات متحده ثبت شدهاست که در حال حاضر یکی از دفاتر یک شرکت مشاوره در ساخت و ساز و بیمه میباشد.[۳۹] مدارک این مؤسسه از طرف وزارت علوم فاقد اعتبار و غیرقابل ارزیابی اعلام شد.[۴۰] در حالی که برای اعطای مدرک دکترا، انجام کار تحقیقاتی و چاپ آن در ژورنالهای معتبر الزامی است، خودِ علی اکبری، اذعان کرده که تاکنون کار تحقیقاتی انجام ندادهاست.[۹]
سال ۱۳۸۸ علیاکبری به منظور شرکت در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ از فرانسه به ایران آمد و مدعی شد که در شهر بوردو فرانسه ریاست یکی از سازمانهای بهزیستی را به عهده دارد و خود را یک کاندیدای اصولگرا معرفی کرد.[۲] چند ماه پس از انتخابات سایت پارسینه عکسی از علی اکبری در حال انرژی درمانیِ مهدی کروبی منتشر کرد.[۴۱]
محمد علیاکبری مشهور به مدعی انرژیدرمانی و ع. الف (زادهٔ ۳ تیر ۱۳۴۱)[۲] گردانندهٔ اصلی شبکهٔ ماهوارهایِ «هیدن پاور تیوی»، مدعی انرژیدرمانی در ایران است که پیشتر در تهران فعالیت میکرد و پروندهٔ وی مبنی بر کلاهبرداری و جعل مدارک پزشکی طی سالهای ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۲ در ایران مورد بررسی قوهٔ قضائیه بودهاست.[۳][۴] این پرونده چندین بار مورد بررسی قرار گرفت و با فراز و نشیبهای متعدد مواجه شد که در مطبوعات و رادیو و تلویزیون نیز منعکس گشت.[۳][۵][۶] وی نهایتاً در سال ۱۳۹۲، به جرم کلاهبرداری و مداخله در امور پزشکی، به ۳۳ ماه حبس و پرداخت جزای نقدی محکوم شد.[۷]
محمد علیاکبری شبکهای ماهوارهای نیز در اختیار دارد که محتوا و برنامههای آن توسط خودش گردانده شده و پخش میشود. موضوع اصلی فعالیت این شبکه ادعای انرژیدرمانی از نوع انرژی ناشناخته توسط علیاکبری است که رویکرد اسلامی دارد. آیه ۶۲ سوره نمل (أَمَّنْ یجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَیکشِفُ السُّوءَ) و خواندن ترانههای فارسی قدیمی و گاهی خواندن قرآن از مواردی هستند که توسط وی به صورت مکرر در برنامههایش استفاده میشوند.
محمد علی اکبری، در اوایل دههٔ شصت، با اجرای شعبده بازی در برنامه تلویزیونیِ دیدنیها، مطرح شد. او مدعی بود که قادر به خم کردن قاشق و چنگال است.[۸] وی پس از مدتی، ادعا کرد که از طریق انرژیدرمانی، قادر به درمان بیماران بوده و دارای نیرویی «خدادادی» است. وی همچنین ادعا کرده که قادر است همه نوع بیماریها را به جز بیماریهای مادرزادی، درمان کند؛ بیماریهایی از قبیل سرطان، تومور مغزی، آسم، آماس، میگرنهای شدید، گرفتگی عروق و فلج مغزی.[۹]
علیاکبری با انتشار پوسترها و جاکلیدیهایی با عکس خودش، به همراه سیدیهای صوتی و تصویری و فروش آنها به بیماران مدعی شده، بیماران میتوانند از این طریق با وی ارتباط برقرار کنند. او همواره تأکید میکرد که سیدیهای کپی، انرژی ندارند و حتماً باید سیدیهای اصل خریداری شوند.[۸] او در این باره چنین گفتهاست: «این هم، شیوهای از درمان بیماران است که از طریق تلهپاتی بین من و بیمارانم انجام میگیرد. در ساعت ده شب آنها عکس مرا به دیوار میزنند، یک لیوان آب جلویشان میگذارند، بعد رو به تصویرم مینشینند و به من تمرکز میکنند. من مثل ماهوارهای هستم که به آنها از طریق امواج، انرژیِ شفابخش میفرستم.»[۱۰] وی در عین حال اعلام کردهاست که ممکن است، برخی از بیماران، نتوانند انرژیاش را جذب کنند و امکانِ بهبود نیافتن آنان وجود دارد. او همچنین مدعی شدهاست که این شیوه از درمان را علاوه بر ایران در کشورهای مختلف دنیا از جمله آمریکا، سوئیس و فرانسه نیز ارائه کردهاست.[۱۱]
این در حالی است که برای اثبات علمیِ انواع انرژی درمانی، پژوهشهای فراوانی انجام شدهاست که تا به حال مؤثر بودن این روشهای درمانی، در هیچیک از این تحقیقات ثابت نشدهاست. نتیجهٔ تحقیقات نشان دادهاست که انرژی درمانی، تأثیری بیشتر از پلاسیبو (اثرِ تلقین) ندارد.[۱۲][۱۳][۱۴][۱۵][۱۶][۱۷][۱۸][۱۹] محققینِ مخالفِ انرژیدرمانی، لیستی از افرادی را تهیه کردهاند که علیرغمِ ابتلا به بیماریهای مهلک، با روی آوردن به انرژیدرمانی و غفلت از درمانهای پزشکی، جان خود را از دست دادهاند.[۲۰]دکتر محمد علی اکبری
در مرداد ۱۳۸۵، اعلام شد که علی اکبری به واسطهٔ یک مؤسسهٔ طب مکمل در دبی، به کشور امارات رفته و در آنجا به درمانگریِ بیماران خواهد پرداخت. در مقابل، وزارت بهداشت امارات و مقامات بهداشتی دبی نیز ضمن هشدار به عمومِ مردم، اعلام کردند که با درخواستِ علی اکبری برای اعطای مجوزِ درمانگری مخالفت کردهاند و او اجازهٔ درمانگری در امارات و دبی را ندارد. مقامات بهداشتی دبی اعلام کردند که ادعای درمانگریِ علی اکبری غیرقابل اثبات بوده و هیچ گونه شواهدی مبنی بر این که او دارای چنین نیرویی است، وجود ندارد.[۲۱]
علی اکبری در سال ۱۳۷۶ نخستینبار با اعلام شکایت دانشگاه علوم پزشکی، به دادگاه انقلاب اسلامی تهران فراخوانده شد. دانشگاه علوم پزشکی شکایت کرده بود که وی از طریق انرژی درمانی و بدون داشتن صلاحیت پزشکی به درمان بیماران میپردازد و عمل او به خاطر دخالت در امر پزشکی، جرم و قابل مجازات محسوب میشود. دادگاه انقلاب، پس از چند جلسه، رأی به برائت علیاکبری داد.[۱۰] در دی ماه ۱۳۸۲، علی اکبری با شکایت ۲۵ بیمار در مشهد، تحت تعقیبِ قضایی قرار گرفت. این بیماران اعلام کرده بودند که با وجود پرداخت حق ویزیتهای کلان، بیماریِ آنها بهبود نیافتهاست.[۱۰] در ادامه، این پرونده به دستور رئیس قوه قضاییه برای رسیدگی، به تهران احاله شد.[۱۱][۲۲]
با وجود هشدارهای مکرر وزارت بهداشت از جمله در خرداد ۱۳۸۵ نسبت به اثرات سوء ناشی از عدم درمان واقعی و علمی و متوسل شدن بیماران به عوامل شبهعلمی و غیرواقعی انرژیدرمانی که منجر به اختلال در درمان و اثرات سوء در بیماران میشود،[۲۳] اما همچنان تا سال ۱۳۸۶ پیگیری قضایی آنچنانی نسبت به دستگیری و جلوگیری از ادامهٔ فعالیت علیاکبری انجام نشد و حتی وی در برنامههای رادیویی و تلویزیونی به عنوان کارشناس حضور پیدا کرد که از جمله میتوان به برنامه سه قسمتی «علامت سؤال» در مرداد ۱۳۸۵ از رادیو ایران[۵] و چند جلسه حضور در شبکه جام جم صدا و سیما اشاره کرد.[۲۴]
۱۶ آبان ۱۳۸۵ رئیس مرکز اطلاعرسانی پلیس تهران بدنبال شکایت مجدد چند شاکی که پیشتر از دستگاه قضایی نتیجه نگرفته بودند، از دستگیری علیاکبری به جرم دریافت پول با ادعای انرژیدرمانی تحت عنوان جعلی «دکتر» خبر داد.[۲۵][۲۶] بیستم آبان، رئیس پلیس امنیت تهران اتهام اولیه در زمان دستگیری را چک بلامحل به مبلغ ۵۱۰ میلیون تومان عنوان کرد اما به چندین شاکی خصوصی نیز اشاره کرد.[۲۷]
دوم دی ۱۳۸۵ روزنامه اعتماد در پی اظهارات رئیس سازمان نظام پزشکی کشور که علیاکبری را فاقد توانایی انرژیدرمانی معرفی کرده بود از درخواست شاکیان مبنی بر برخورد با علیاکبری خبر داد،[۲۸][۲۹] همچنین پاسخ علیاکبری را نیز منتشر کرد که وی نیروی خود را خدادادی عنوان کرده و در پاسخ اینکه بیمارش خوب نشده با دروغ خواندن اظهارات دکتر صدر ریاست نظام پزشکی گفته بود:.mw-parser-output blockquote.templatequote{margin-top:0}.mw-parser-output blockquote.templatequote div.templatequotecite{line-height:1em;text-align:right;padding-right:2em;margin-top:0}.mw-parser-output blockquote.templatequote div.templatequotecite cite{font-size:85%}
در جواب دکتر صدر، اینکه ایشان گفتهاند به من یک بیمار داده و بیمارش خوب نشده این اصلاً صحت ندارد و کاملاً کذب میباشد. چون فقط من یک بار ایشان را ۱۰ سال پیش دیدم که از شدت سردرد به خود میپیچید و با نیروی بنده ایشان میتوانست بهبود یابد ولی چون با فکر منفی نزد من آمد من هم نخواستم به ایشان نیرو بدهم.[۲۸][۲۹]
بخشی از نامه شاکیان علیاکبری نیز بدین شرح منتشر شد:
آقای علیاکبری معروف به دکتر علیاکبری چند سالی است که به عنوان انرژی درمانگر با پشتوانه عظیمی از تبلیغات و جنجالهای پیرامونی، مشغول فعالیت میباشد. وی پیش از اشتغال به این حرفه جدید، سالها به عنوان شعبده باز در کشور فرانسه مشغول به کار بوده که به همین دلیل در محل سکونت خود در فرانسه به لورن شعبده باز معروف است و از سویی بیش از نود درصد و به قولهایی نزدیک به صددرصد مراجعان با نارضایتی و ناامیدی از مطب عمومی او به منزل بازمیگشتند و البته محصول این بازار گرم میلیاردها تومان بود. درخواست ما این است که با تدابیری که صلاح است از هرگونه انحراف در مسیر پرونده جلوگیری به عمل آید. تنها انتظار ما صدور حکمی عادلانه و اجرای عدالت است.[۲۸][۲۹]
سوم دی ۱۳۸۵ انجمنهای تخصصی پزشکی کشور خواستار برخورد قاطع با مدعیان انرژی درمانی شدند و تیر ماه سال ۱۳۸۶ وزارت بهداشت از غیر علمی و غیرقانونی بودن هر گونه ادعای انرژی درمانی خبر داد.[۳۰][۳۱] در ۲۶ خرداد ۱۳۸۶ علیاکبری با شکایت شاکیان خصوصی مجدد بازداشت شد.[۳۲]
طی سالهای بعد و پس از انتخابات ۱۳۸۸ خبرگزاریهای ایران برای اشاره به محمد علیاکبری از اصطلاحات «ع. الف» یا «مدعی انرژی درمانی» استفاده کردند. سال ۱۳۹۰ ریاست نظام پزشکی با اشاره به محمد علیاکبری از سیستم قضایی کشور خواست که با افراد غیر متخصص که در امور پزشکی دخالت میکنند مسامحه نکند و اشد مجازات قانونی را برای آنان در نظر گیرد.[۳۳] ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۰ خبرگزاری جهاننیوز از برگزاری مجدد دادگاه مدعی انرژی درمانی، «ع. الف» و به اتهام کلاهبرداری و جعل مدارک پزشکی با حضور ۱۵ شاکی از مجموع بیش از ۳۰۰ شاکی و با احتمال افزایش تعداد شاکیان بواسطه انتشار این خبر، خبر داد.[۳۴]
فروردین سال ۱۳۹۲ دادستان تهران از بازگشایی مجدد پرونده طی دو سال گذشته و محکومیت ۳۳ ماهه و جزای نقدی برای مدعی انرژی درمانی با پرونده ۱۰ ساله خبر داد. وی افزود که طی ده سال گذشته پس از چهار بار برگزاری دادگاه، پرونده مدعی به تجدید نظر کشیده و شخص تبرئه شده بود. وی همچنین اعلام کرد که با در نظر گرفتن ضرورت حضور نمایندگان دادستانی در محاکمات و با توجه به اینکه نمایندگان دادستانی در جلسات محاکمه این فرد حضور نداشتند دادستانی به حکم پیشین اعتراض کرده و پرونده طی یک تا دو سال اخیر مجدد بررسی شده و محاکمه مجدد برگزار، و متهم محکوم شناخته شد.[۷]
حدوداً در اوائل دهه ۱۳۹۰ محمد علیاکبری از طریق شبکه ماهوارهای دوباره مطرح شد و ۱۷ اسفند ۱۳۹۴ معاونت طب سنتی وزارت بهداشت با اشاره به شبکه ماهوارهای علیاکبری و ظاهر شدن پدیدهٔ ادعای انرژیدرمانی از اوائل دهه ۸۰ به مردم هشدار داد که فریب اینگونه افراد را نخورند.[۳۵]
علی اکبری مدعی شده بود که مدرک خود را از دانشگاه IOWHE (سازمان بینالمللی آموزش عالی سراسری (به انگلیسی: International Organization of Worldwide Higher Education)) دریافت کردهاست،[۳۶] که نام وی روی وبگاه این مؤسسه اعلام شدهاست،[۳۷] موسسهای که مدارک تحصیلی برای آموزش از راه دور میفروشد،[۳۸] و وبگاه آن مدعی ست که دانشگاهی واقع در نیویورک در شمال شرقی ایالات متحده است اما دامنه وبگاه این دانشگاه که به نام IOWHE Corp. (IOWHE Consortium and University) میباشد به آدرسی در نیواورلئان در جنوب ایالات متحده ثبت شدهاست که در حال حاضر یکی از دفاتر یک شرکت مشاوره در ساخت و ساز و بیمه میباشد.[۳۹] مدارک این مؤسسه از طرف وزارت علوم فاقد اعتبار و غیرقابل ارزیابی اعلام شد.[۴۰] در حالی که برای اعطای مدرک دکترا، انجام کار تحقیقاتی و چاپ آن در ژورنالهای معتبر الزامی است، خودِ علی اکبری، اذعان کرده که تاکنون کار تحقیقاتی انجام ندادهاست.[۹]
سال ۱۳۸۸ علیاکبری به منظور شرکت در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ از فرانسه به ایران آمد و مدعی شد که در شهر بوردو فرانسه ریاست یکی از سازمانهای بهزیستی را به عهده دارد و خود را یک کاندیدای اصولگرا معرفی کرد.[۲] چند ماه پس از انتخابات سایت پارسینه عکسی از علی اکبری در حال انرژی درمانیِ مهدی کروبی منتشر کرد.[۴۱]
درگاه اسلام
مُسَلمان کسی است که دین اسلام را باور دارد. اسلام آخرین و یکی از سه دین ابراهیمی بزرگ است. مسلمانان به دو گروه مذهبی کلی سنی و شیعه تقسیم میشوند. مسلمان بودن داشتن اعتقاد به سه اصل دینی؛ توحید، نبوت و معاد است و اسلام آوردن با اقرار شهادتین است. در مذهب شیعه علاوه بر اینها در توحید برای عدل خدا معنایی متمایز وجود دارد و اعتقاد بر امامت نیز ادامه پذیرش نبوت دانسته میشود و این دو را علاوه بر اصول دین، اصول مذهب خود میدانند.
واژهٔ «مسَلمان» یک صفت فارسی است که در اصل جمع فارسی واژهٔ عربی «مُسلِم» بصورت «مُسلِممان» بوده، که در گذر زمان با تغییرِ حرکات و حذف یکی از میمها بهصورت صفت مفرد کاربرد یافته و جمع کاربردی آن مسلمانان شدهاست.[۱][۲] تلفظ واژهٔ «مُسلِم» در لهجهٔ اصیل عربستانی بهصورت «موسلیم» است.[۳]
پس از شخص محمد (پیامبر اسلام)، اولین زن، خدیجه همسر وی، و اولین مرد، علی بن ابیطالب، و سپس ابوبکر، زید بن حارثه، ابوذر غفاری، سعد بن ابیوقاص، لبابه بنت حارث، عبدالرحمن بن عوف، ابوعبیده جراح، عبدالله بن مسعود، عمار بن یاسر و سمیه مادر وی، در منابع با اختلاف در پسی و پیشی ذکر شدهاند.[۴]
دکتر محمد علی اکبری
جمعیت مسلمانان در سال ۲۰۱۷ (میلادی)، حدود ۲۴٪ جمعیت ۷/۶ میلیاردی جهان، یعنی ۱/۸ میلیارد نفر بود. نزدیک به ۶۰٪ از مسلمانان جهان در آسیا زندگی میکنند. از این شمار نزدیک به ۲۰۰ میلیون نفر شیعه و بقیه سنی هستند. (۸۵درصد شیعه ۱۲ امامی) همچنین ۰٫۸٪ از جمعیت کشور آمریکا را مسلمانان تشکیل میدهند.[۵]
جمعیت مسلمانان در سال ۲۰۰۷، ۲۰٫۱۲٪ از جمعیت ۶٫۶ میلیاردی جهان، یعنی ۱٫۳۲ میلیارد نفر بود که در رتبه دوم دینهای جهان و ادیان ابراهیمی پس از مسیحیت که ۲٫۲میلیارد پیرو دارد، قرار دارد.[۶]
آلن کوپرمن مدیر بخش تحقیقات دینی در مرکز تحقیقاتی پیو گفت: یک طرز تفکر این است که مسیحیت هفت قرن جلوتر از اسلام بودهاست و اکنون پیروان اسلام با مسیحیت در حال رسیدن به یک میزان مساوی هستند.
درحال حاضر مسیحیت پرجمعیتترین دین دنیا است و یک سوم از جمعیت ۲٫۲ میلیاردی پیروان ادیان جهان را به خود اختصاص دادهاست. تحقیقات پیو نشان میدهد که سرعت رشد اسلام با هیچکدام از ادیان دیگر برابری نمیکند و از همهٔ آنها بیشتر است.
براساس این تحقیق، گروههای دینی تا سال ۲۰۵۰ حدود ۳۰ درصد از جمعیت جهان را تشکیل میدهند. این درحالی است که گروههای دینی در سال ۲۰۱۰ تنها ۲۳ درصد از جمعیت دنیا را تشکیل میدادند. این بدان معناست که تعداد مسلمانان دنیا تا سال ۲۰۵۰ تقریباً برابر با تعداد مسیحیان برابر یا از آنها بیشتر خواهد شد.
اگر رشد اسلام با همین میزان پیش برود، تعدد مسلمانان تا سال ۲۰۷۰ از مسیحیان بیشتر خواهد شد.
این آمار بیانکننده این مطلب نیست که تعداد مسیحیان در حال کاهش است، مسئله مهم اینجاست که سرعت رشد مسیحیت به اندازه اسلام نیست. این درحالی است که تعداد مسیحیان از ۲٫۱ میلیارد نفر تا سال ۲۰۵۰ به ۲٫۹ میلیارد نفر میرسد. اما افزایش تعداد مسلمانان از ۱٫۶ میلیارد نفر به ۲٫۸ میلیارد نفر میرسد.
این رشد هم به سن نسبتاً جوان جمعیت مسلمان ارتباط دارد و هم به نرخ باروری میان آنها. سایر گروههای دینی دارای جمعیتی سالخورده هستند. برای مثال نیمی از پیروان بودا بیش از ۳۰ ساله هستند و نرخ باروری میان آنها ۱٫۶ است. در مقام مقایسه در سال ۲۰۱۰، یک سوم از جمعیت مسلمانان زیر ۱۵ سال داشتند و نرخ تولد به ازای هر زن مسلمان ۳٫۱ کودک است درحالی که این رقم برای زنان مسیحی ۲٫۷ کودک است.[۷]
نامها و صفات بیان شده در قرآن
اِسرافیل • جَبرَئیل (جِبریل، روحالأمین) و روحالقُدُس • عِزرائیل (مَلَکُالموت) • میکائیل (میکال) • هاروت و ماروت • فرشته روح
اِبلیس یا شَیطان • عِفریت
حورٌ عین • غِلمان و وِلدان
آدم • اِبراهیم (خلیلالله) • اِدریس • اِسحاق • اِسماعیل (ذبیحالله) • اِلیاس (اِلیاسین) • اَلْیَسَع • اَیّوب • داوود • ذوالکِفل • زَکریّا • سُلیمان • شُعیب • صالِح • عُزَیر • عِمران بن ماثان (پدر مریم) • عیسیٰ مَسیح (روحالله) • لوط • محمّد یا احمد • موسیٰ (کلیمالله) • نوح • هارون • هود • یَحییٰ • یَعقوب (اسرائیل) • یوسُف • یونُس (ذو النّون، صاحِبِ الحوت)
اِرمیا بن حلقیّا • سَموئیل (اُشْموئیل) • یوشَع بن نون
ذو القَرنَین • طالوت • لُقمان • مَریَم
آسیة بنت مزاحم (همسر فرعون) • آصِف بن بَرخیا • بِلقیس (ملکه سَبَأ) • بِنیامین • جادوگران فرعون • حَبیب نَجّار (مؤمن آلیاسین) • خِضر • شَمعون الصَّفا (شمعون فطرس) • کالِب بن یوفَنّا (همراه یوشع) • مؤمن آلفرعون (حزبیل/حزقیل بن صبورا)
آزَر (عموی ابراهیم) • جالوت • سامِریّ • فِرعون • قارون • هامان
ابرهه • بُختُنَصَّر • بَرصیصا • بَلعَم باعورا • پوتیفار (عزیز مصر) • پولس • زُلِیخا یا راعیل (زن عزیز مصر) • شَدّاد • شَمعون بن یعقوب • قاتلان ناقه صالح (قدار بن سالف و مصدع بن دهر (مصدع بن مهرج)) • نمرود • ولید بن ریّان یا آمنحوتپ چهارم آخِناتون (پادشاه مصر زمان یوسف)
ابولَهَب • زید بن حارثه
اِلیصابات یا ایشاع (همسر زکریّا) • حَوّا (همسر آدم) • ساره (همسر ابراهیم، مادر اسحاق) • صَفورا (همسر موسی) و لیّا (خواهر صفورا) • کُلثُم یا کُلثوم (خواهر موسی) • هابیل (پسر آدم) • یوکابِد (مادر موسی) • دختران لوط (ریثا، زعورا و…)
ابیونا (مادر ابراهیم) • پسر لقمان • تارَح یا تارَخ (پدر ابراهیم) • حَنّة (حَنّا) بنت فاقوذ (مادر مریم) • دختران محمد • راحیل (همسر یعقوب) • رَحمه (همسر ایّوب) • شمخا بنت أنوش (مادر نوح) • عِمران (پدر موسی) • لمِک بن مَتْوشَلَخ (پدر نوح) • هاجَر (همسر ابراهیم، مادر اسماعیل)
آزَر (پدر ابراهیم) • اُمّجَمیل (زن ابولهب) • قابیل (پسر آدم) • کنعان یا یام (پسر نوح) • والِهه یا واهِله (همسر لوط) • والِعه یا واعِله (همسر نوح) • همسران محمد • برادران یوسُف • فرزند سلیمان (جسد مرده) • فرزندان ایّوب
اصحاب رَسّ • رومیان • قُریش • بنیاسرائیل • عرب و عجم • قوم اِلیاس (اِلیاسین) • قوم ابراهیم • قوم تُبَّع • قوم ثَمود (قوم صالح، اصحاب حِجر) • قوم شُعیب (اصحاب مَدیَن (اهل مدین) و اصحاب اَیکه) • قوم سَبَأ • قوم عاد (قوم هود) • قوم لوط (مؤتفکات) • قوم نوح • قوم یونُس • یأجوج و مأجوج
ایرانیان • بنی امیه • بنی قُریظه • بنی قَینُقاع • بنی نَضیر • بنیهاشم • عمالقه
اسباط • اسباط بنیاسرائیل • اصحاب اخدود • اصحاب الجنة (صاحبان باغ سوخته) • اصحاب سبت • اصحاب سفینه نوح • اصحاب فیل • اصحاب القریة (اصحاب یاسین) • اصحاب کهف و رقیم • اهلبیت • اهل یَثرب یا اهل مدینه • حواریان (انصار عیسی) • نقبای بنیاسرائیل آلابراهیم • آلداوود • آلعمران • آللوط • آلموسی و آلهارون • آلیعقوب • اهل نوح • پیامبران اولوا العَزْم
اصحاب صُفّه • اصحاب عقبه • اهل قبا • اهل مکّه • امت اسلام (امت محمد) • اوس و خزرج • مهاجرین و انصار • حزبالله • قبطیان (آلفرعون، قوم فرعون)
اهل ذِمّه • اهل کتاب • صابئان • کافران • مَجوس (زرتشتیان) • مسلمانان • مشرکان • منافقان • نصاری (اهل انجیل، مسیحیان) • یهود • اَحبار (عالمان یهود) • رَبّانیّون (عالمان دین) • رَهبان (عابدان و زاهدان مسیحی) • قِسّیسین (عالمان مسیحی)
اَحقاف • ارض مقدس(فلسطین و شام) • ارم • باب حطه • بابِل • بَدر • حِجر • حُنَین • رَسّ • سَبَأ • طور سینا (طور سینین، کوه طور) • عرفات و مشعر الحرام • کعبه (بیت الحرام، بیت العتیق) • کوه جودی • کوه صفا و مروه • مجمع البحرین • مَدیَن • مدینه (پیشتر یَثرب) • مسجد الأقصیٰ • مسجد الحرام • مسجد ضِرار • مِصر • مقام ابراهیم • مَکّه (بَکّه، بَلَد الأمین، اُمّالقریٰ) • مؤتفکة (سدوم) • وادیِ طُویٰ
انطاکیه (انتاکیه) • ایله • بهشت شَدّاد • بیت المقدس و اریحا • بینالنهرین • حِجْرِ اِسماعیل و حَجَرُ الأسوَد • حُدَیبیّه • دار الندوة • رود اردن • رود فلسطین • رود نیل • سدِّ ذو القَرنین • سدّ مَأرِب • صحرای سینا و تیه • طائف • غار حَرا و غار ثور • غار اصحاب کهف • مسجد قُبا و مسجد النبی • نینوا • کنعان
بیعه (کلیسا) • صَلات (کنیسه، کنشت) • صومعه (دِیر) • مِحراب • مسجد
اِنجیل عیسی • تورات (صُحُف موسی) • زَبور داوود • صُحُف ابراهیم • قَرآن محمّد
ابابیل • سگ اصحاب کهف • شتر صالح • گاو بنی اسرائیل و گوساله سامری • ماهی یونس • هدهد سلیمان
الواح موسی • تابوت بنی اسرائیل (صندوق عهد) • تخت بلقیس • درخت ممنوعه آدم • صور اسرافیل • عصای موسی • کشتی نوح • مائده آسمانی حواریون
بَعل • لات، عُزّیٰ و مَنات • وَدّ، سُواع، یَغوث، یَعوق و نَسر • (جِبت و طاغوت • اَنصاب)
حجةالوداع • صلح حدیبیه • عمرةالقضا • غدیر خم • غزوه اُحُد • غزوه اَحزاب (خندق) • غزوه بَدر • غزوه تبوک • غزوه حُنَین • غزوه خیبر • فتح المبین • فتح مکه • لیلةالمبیت • ماجرای افک • مباهله • یومالدار
شیعه دومین مذهب بزرگ پیروان دین اسلام است. واژه شیعه شکل مختصر «شیعه علی» یعنی پیرو یا حزب علی بن ابیطالب، نخستین امام، است. شیعیان بین ۱۰ تا ۲۰ درصد از کل جمعیت مسلمانان جهان و ۳۸ درصد جمعیت مسلمانان خاورمیانه را تشکیل میدهند.[۱]
هر چند در طول تاریخ شیعه به شاخههای متعدد تقسیم شد، اما امروزه تنها سه دسته اصلی شیعه دوازدهامامی، شیعه اسماعیلی و شیعه زیدی وجود دارد.[۲][۳][۴][۵] امامیه یا شیعه دوازدهامامی بزرگترین شاخه شیعه است و اغلب اصطلاح شیعه بهطور پیشفرض برای آن به کار میرود. مذهب شیعه مبتنی بر تفسیری از قرآن و سنت محمد است که از طریق امامان شیعه بیان و تعلیم شدهاست.
وجه مشترک اعتقادات تمام شیعیان، باور به انتصاب علی بن ابیطالب برای جانشینی محمد، پیامبر اسلام، و امامت پس از وی از سوی خداوند است. شیعیان معتقدند فقط خداست که میتواند شخصی را برای حفظ اسلام، تعلیم شریعت و رهبری امت به عنوان امام نصب نماید.
شیعیان دلایل عقلی و نقلی متعددی برای این موضوع بیان میکنند:
خداوند ولی مردم است و هیچکس غیر از خداوند هیچ حقی به دیگری ندارد حتی بر خود؛ بنابراین لازم است خداوند ولی مردم را معرفی کندو هرکسی که او برگزیند باید اطاعت شود.[۶]دکتر محمد علی اکبری
روایات زیادی در کتب شیعه و اهل تسنن در مورد جایگاه و امامت اهل بیت وجود دارد:
شیعه در لغت بر دو معنا اطلاق میشود، یکی توافق و هماهنگی دو یا چند نفر بر مطلبی، و دیگری، پیروی کردن فردی یا گروهی، از فرد یا گروهی دیگر.[۸][۹] در زبان عربی در اصل به معنای یک، دو یا گروهی از پیروان است. در قرآن این لفظ چندین بار به این معنا به کار رفتهاست. برای نمونه در آیه ۱۵ سوره قصص دربارهٔ یکی از پیروان موسی از عنوان شیعه موسی[۱۰] و در جای دیگر از ابراهیم به عنوان شیعه نوح یاد میکند.[۱۱]
در تاریخ اسلام لفظ شیعه، به معنای اصلی و لغویاش برای پیروان افراد مختلفی به کار میرفت. برای مثال، گاهی از شیعه علی بن ابیطالب و گاهی از شیعه معاویه بن ابیسفیان نام برده شده. اما این لفظ به تدریج معنای اصطلاحی پیدا کرد و تنها بر پیروان علی که به امامت او معتقدند اطلاق میشود.[۱۲]
واژه شیعه در زمان حیات پیامبر از طرف ایشان به دوست داران علی بن ابی طالب گفته شد. پس از وفات پیامبر کسانی که معتقد به اولویت علی ابن ابی طالب برای خلافت بودند شیعه نامیده میشدند. تمایز این گروه از دیگر مسلمین تا زمان امام پنجم شیعیان فقط در محبت به اهل بیت و اعتقاد به شایستگی انحصاری آنها برای حکومت مسلمین بود. از زمان امام پنجم شیعیان – محمد بن علی ملقب به باقر – به تدریج شیعه به عنوان یک مکتب مجزای فقهی حقوقی درآمد. در زمان امام ششم – جعفر ابن محمد صادق – با گسترش مباحث کلامی شیعیان (پیروان ایشان) از نظر کلامی نیز در کنار معتزله و اشاعره مکتب ویژه خود را پایهگذاری کردند.[۱۳]
از زمان امام ششم شیعیان (شیعیان غیر زیدی) – جعفر ابن محمد صادق – و به دلیل پرهیز ایشان از تلاش برای دستیابی به قدرت سیاسی در سایه جدال بین امویان و عباسیان در بین غالب شیعیان اعتقاد چنین بود که تا زمان قیام قائم آل محمد (که شناخته شده نبود) تغییری در وضعیت سیاسی شیعیان ایجاد نخواهد شد و به همین دلیل شیعیان تا سالها بعد همواره از امامان بعدی در مورد اینکه قائم هستند یا نه پرس و جو میکردند.[۱۴]
اکنون «شیعه» در اصطلاح به آن عده از مسلمانان گفته میشود که به خلافت و امامت بلافصل علی معتقدند، و بر این عقیدهاند که امام و جانشین پیامبر اسلام از طریق نصّ شرعی تعیین میشود، و امامت علی و دیگر امامان شیعه نیز از طریق نص شرعی ثابت شدهاست.[۱۵][۱۶] همچنین است که از جابر بن عبدالله انصاری نقل شدهاست:
ما نزد رسولالله بودیم که علی بن ابی طالب وارد شد در این هنگام پیامبر فرمودند:
«قسم به کسی که جان من در قبضهٔ قدرت اوست این مرد (اشاره به علی) و شیعهٔ او روز قیامت رستگارانند» آنگاه بود که آیه خیرالبریه نازل شد.[۱۷][۱۸][۱۹][۲۰]
«کسانیکه ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند، اینان بهترین مخلوقات اند.»
سپس فرمود: «این مرد اولین ایمان آورندهٔ به خدا، وفادارترین شما در پیمان با خدا، راسخترین شما در انحام فرمان خدا، صادقترین شما در داوری بین مردم، بهترین شما در رعایت مساوات و ارجمندترین شما نزد خداست.» آنگاه بود که آیه خیرالبریه نازل شد و پیامبر آن را قرائت کرد.[۲۲]
همچنین در روایتی دیگر از ابنعباس هنگام نزول آیه بر پیامبر، نقل شده:
«آن (منظور خیرالبریه) تو و شیعیانت هستید. تو و شیعیانت روز قیامت در حالی که شما از خدا خشنود و خدا از شما خشنود است، میآیید.»
پیامبر اسلام ده سال پس از هجرت، و چند ماه پس از بازگشت از حجةالوداع، بیمار شد و ظهر روز دوشنبه در ۱۲ ربیعالاول سال ۱۱ مصادف با ۷ ژوئن سال ۶۳۲م در خانهٔ همسرش عایشه در شهر مدینه در حالی که ۶۳ سال داشت درگذشت.[۲۴][۲۵] گروهی از مردم به سقیفه بنی ساعده رفتند تا در مورد جانشینی محمد گفتگو کنند.[۲۶] این امر درحالی بود که، علی[۲۷] به همراه طلحه و زبیر و جمعی از خویشان و صحابهٔ محمد، مشغول خاکسپاریاش بودند،[۲۸] نتیجه گردهمایی مسلمانان در سقیفه، انتخاب ابوبکر بهعنوان جانشین محمد بود.[۲۹][۳۰] گروهی از انصار در سقیفه بنی ساعده از سعد بن عباده حمایت میکردند، اما مهاجران این را نپذیرفته و خود را از لحاظ خویشاوندی نزدیکتر به محمد میدانستند. در میان مهاجران عدهای نیز به رهبری علی و شامل زبیر، طلحه، عباس بن عبدالمطلب، مقداد، سلمان فارسی، ابوذر غفاری و عمار بن یاسر، علی را وارث مشروع محمد میدانستند. پوناوالا معتقد است تاریخنگاران مسلمان اتفاق نظر دارند که بحران موجود در این برهه، توسط سه تن از مهاجران مشهور به نامهای ابوبکر و عمر و ابوعبیده جراح برطرف گردید. آنان انصار را جمع کرده و به آنها ابوبکر را تحمیل کردند. حسادت بین دو قبیلهٔ مهم انصار به نام اوس و خزرج و عدم فعالیت بنیهاشم در تبلیغ نظرشان، موفقیت این سه تن را تسهیل نمود.[۳۱]
این انتخاب باعث اختلاف بین هواداران ابوبکر و طرفداران علی شد. طرفداران علی قائل بودند که علی توسط شخص محمد به جانشینی منصوب شدهاست و بنابراین مقام خلافت باید از آن وی باشد.[۳۲][۳۳] علاوه بر آن، طبری در تاریخ خود نقل کردهاست که گروهی از مخالفان ابوبکر از جمله زبیر در خانهٔ فاطمه گرد آمدند و عمر با تهدید به آتش زدن خانه، آنها را بیرون کشاند. علی بعداً مکرر میگفت که اگر چهل یاور داشت قیام میکرد.[۳۴] به نوشته پوناوالا علی و بنیهاشم تا قبل از مرگ فاطمه (حدود شش ماه) از بیعت با ابوبکر سر باز زدند. علی بر روی حقش پافشاری ننمود، چرا که تمایل نداشت امت نوپای اسلام دچار کشمکش گردد.[۳۵]
بدین ترتیب به تدریج نهاد خلافت پدید آمد که در خارج از جهان اسلام معادلی ندارد. خلیفه از منزلت رهبری و حق گزینش زمامداران برخوردار بود. انتصاب به خلافت نوعی قرارداد بود که تعهدات متقابلی را بین خلیفه و اتباع وی (امت) پدیدمیآورد.[۳۶]
همه شیعیان معتقد به انتخاب امامت توسط خدا و ابلاغ آن توسط پیامبر هستند و بنابراین بر اساس حدیث غدیر (و آیاتی چون آیه ولایت[۳۷] و آیه تطهیر[۳۸] و احادیث متواتر دیگر، همچون حدیث منزلت و حدیث ثقلین)[۳۹]علی را امام بر حق میدانند، اما اهل سنت به شورا اعتقاد دارند.
شیعیان بر این باورند که محمد در زمان حیاتش، جانشین پس از خود را تعیین کرد و پسر عمو و دامادش علی بن ابیطالب را به عنوان وصی و خلیفه پس از خود اعلام نمود. شیعیان بر این باورند که اساس و خاستگاه شیعه، دفاع از اسلام و ولایت و عدل است.[۴۰][۴۱][۴۲]
هم چنین شیعیان در اثبات حقانیت خود به روایاتی از پیامبر اسلام در منابع اهل سنت استناد میکنند، که در آنها به «شیعه علی» اشاره شدهاست. از جمله سیوطی سنی مذهب روایت میکند زمانی پیامبر رو به علی کرد و گفت: «سوگند به آن که جانم به دست اوست این شخص – علی – و کسانی که شیعه و پیرو اویند در قیامت رستگارند.»[۴۳]علامه امینی از علمای شیعهاست که از محبوبیت خاصی در میان شیعیان برخوردار است. وی تمامی روایات دربارهٔ واقعه غدیر را از کتب اهل سنت جمعآوری نموده و در چهل مجلد الغدیر منتشر نمود.
برخی، تشیع را به فردی به نام عبدالله بن سبا نسبت میدهند. اگرچه برخی از تواریخ و «کتب ملل و نحل»، وی را از غالیان شیعه و مؤسس فرقه سبائیه میدانند که قائل به الوهیت علی بودهاست و به همین دلیل مورد لعن و تکفیر علی بن ابیطالب واقع شدهاست و حتی برخی اخباری نقل میکنند که وی و پیروانش، به دستور علی در آتش سوزانده شدهاند. مرتضی عسکری در کتاب خود و هم چنین برخی از خاورشناسان و حتی علمای سنی در قرون اخیر، عبدالله بن سبا فردی خیالی و ساخته و پرداخته مخالفان شیعه میدانند.[۴۴]
برخی از اهل سنت، نظیر شیخ شلتوت، مفتی اعظم الازهر معتقدند که تقلید از فقه مذهب جعفری، نظیر مذاهب چهارگانه اهل سنت معتبر است.[۴۵]
شیعیان بر مبنای تفسیرِ خاصی از تاریخِ صدرِ اسلام و موضوع جانشینی محمد، الگووارهٔ خویش از «اسلام واقعی» را مبتنی بر برداشتِ متمایز از مرجعیت دینی که به اهلِ بیتِ پیامبر واگذار شده بود، ارائه دادند. بعد از انقلابِ عباسیان، شیعیان بر آن شدند که «اهل بیت» را دقیقتر تعریف کنند تا تنها علویانِ فاطمی — هم حسنی و هم حسینی — را دربرگیرد. تا پیش از انقلاب عباسی، تشیع در دو شاخه یا جریانِ اصلیِ کِیْسانیّه و امامیّه توسعه یافت که هر کدام تقسیماتِ درونیِ خود را دارند؛ و سپستر، جنبشِ شیعیِ دیگری به بنیانگذاریِ زِیْدیّه منجر شد. غُلاتِ شیعه و نظریهپردازانِ شخصی با گروههای کوچکِ پیروان نیز بودند، که در میانه یا حاشیهٔ جوامعِ مهمِ شیعه وجود داشتند. شاخه یا جناحِ اصلیِ امامیه که بعدها به این نام نامگذاری شد، مانندِ سایرِ شیعیانِ دورهٔ امویان در کوفه مستقر بودند، و درحالیکه سیاستی خاموش در حوزهٔ سیاسی اتخاذ کرده بود، بااینحال بر بعضی از دیدگاههای کیسانیه از جمله محکومیتِ سه خلیفهٔ پیش از علی بن ابیطالب صحّه میگذاشت. در این شرایطْ امامیه، امامت را از طریقِ تنها پسرِ بازماندهٔ حسین بن علی، علی بن حسین زَیْنُالْعابِدین دنبال کرد. پیروزیِ عباسیان — که با شعار «الرضا من آل محمد» به میدان آمده بودند — سببِ سرخوردگیِ شیعیان شد که همه انتظار داشتند تا یک علوی بهجای یک عباسی موفق به خلافت شود. دشمنی میانِ عباسیان و علویان هنگامی برجسته شد که عباسیان بلافاصله پس از به قدرت رسیدنشان، شروع به آزار و اذیتِ بسیاری از حامیانِ سابقِ شیعه و علویشان کردند و متعاقباً، سخنگویانِ تفسیری سنی از اسلام شدند. عهدشکنیِ عباسیان با ریشههای شیعیِ خود، سرانجام هنگامی تکمیل شد که خلیفهٔ سوم، مهدی، اعلام کرد که پیامبر عملاً عمویش، عبّاس بن عَبدُالْمُطَّلِب را به جای علی بن ابیطالب بهعنوانِ جانشین منصوب کرده است. در آغاز خلافت عباسی، اکثر پیروانِ جعفر صادق در ابتدا فرزندِ ارشدش، عبداللهِ اَفْطَح را بهعنوانِ جانشینش شناخته بودند. پس از درگذشتِ عبدالله، آنها به برادرِ کوچکترش، موسی کاظم روی آوردند. این شیعیانِ امامی که عبدالله را بهعنوانِ امامِ برحق پیش از موسی کاظم بهرسمیت میشناختند، به اَفطَحیّه شناخته شدند. موسی کاظم، که بعدها بهعنوانِ هفتمین امامِ شیعیان در نظر گرفته شد، بهزودی با بیعتِ اکثریتِ شیعیانِ امامی از جمله برجستهترین دانشمندان از اصحابِ جعفر صادق مواجه شد. پس از قتلِ او، بسیاری از هوادارانش او را امامِ هفتم و آخرِ خود دانستند که بهعنوانِ مَهدی باز خواهد گشت. این گروه از شیعیانِ امامی که فرقهٔ قابلتوجهی دیگر در کوفه تشکیل دادند، بهنامِ واقِفیّه شناخته شدند. بااینحال، گروه دیگری از پیروانِ موسی کاظم، پسرش علی بن موسی الرّضا، را بهعنوانِ امام جدیدشان تصدیق کردند که پس از آن، بهعنوانِ هشتمین امامِ شیعیان در نظر گرفته شد. شیعیانِ علی بن موسی الرّضا، خطِّ امامت را در سه نسلِ دیگر در فرزندانش تا امام یازدهمشان، حسن عَسکَری با اختلافاتِ جزئی دنبال کردند. این امامان نیز به بغداد یا سامَرّا برده شدند و از نزدیک، تحتِ مراقبتِ عباسیان بودند.[۴۶]
باورهای سازمانیافته و کلامی شیعه امروز بر این است که تبیین و تفسیر امر دین پس از پیامبر و اداره امور مسلمانان بر عهده اشخاصی است، که از سوی خدا معین شده و دارای ویژگیهایی همچون عصمت و عدالت هستند، این افراد امام نامیده میشوند. نخستین امام شیعیان علی است. بر پایه باور شیعه،
اصول دین شیعیان پنجگانهاست و علاوه بر سه اصل دین توحید، نبوت و معاد به دو اصل دیگر یعنی عدل و امامت نیز باور دارند. اصل عدل بین شیعیان و معتزله تا حدی مشترک است و اصل امامت ویژه این مذهباست. شیعیان همچنین مانند بسیاری دیگر از فرق اسلامی بر معاد جسمانی بسیار تأکید دارند[۴۷] و گرچه برخی شبههها و احتمالات دربارهٔ روحانی بودن معاد مطرح شدهاست،[۴۸] اما همواره از طرف علمای شیعه و سنی از جمله شیخ طوسی، خواجه نصیرالدین طوسی و امام محمد غزالی جواب داده شده و بر جسمانی بودن معاد تأکید شدهاست، تا آنجا که ابن سینا با آنکه معاد را در دو صورت جسمانی و روحانی قابل تصور میداند، اما میگوید: … معادی که در شرع نقل شدهاست، راهی برای اثبات آن جز از طریق شرع و تصدیق إخبار پیامبر نیست؛ و آن معادیست که برای بدن است… [۴۹] اگرچه قرنها پس از وی، صدرالمتالهین شیرازی به اثبات آن فائق آمد.[۵۰] و در واقع اینکه، این ضرورت در دین، اعتقاد به معاد جسمانی است نه معاد مادّی و طبیعی.[۵۱]
همچنین شیعیان قرآن را کتابی محفوظ میدانند[۵۲] و همه آنها مدعی پیروی از قرآن و سنت محمد هستند و بخاطر پیروی از سنت پیامبر اسلام و دستور خداوند- شیعه تعیین جانشین پیامبر را تنها ویژه خدا و پیامبر میداند.
باور به ظهور یا بازگشت منجی (نجات دهنده) و موعود در اکثر فرق اسلامی و همچنین دیگر ادیان روشن و غیرقابل کتمان است، آنچنانکه یهودیان چشم به راه پادشاه بنیاسرائیلاند و مسیحیان به بازگشت عیسی باور دارند، در باورهای زرتشتیان، بودیسم و برخی دیگر ادیان نیز میتوان گونههای مشابه این باور را یافت، در فرق اسلامی، مخصوصاً فرق شیعه، در قرون پس از اسلام، این باور بسیار رایج و مشهود بودهاست. کیسانیه قائم را محمد حنفیه فرزند دیگر علی بن ابیطالب میدانند، اسماعیلیه نیز قائم را اسماعیل فرزند ارشد جعفر بن محمد صادق میدانند. اما باور شیعیان اثنیعشری، این است که منجی آخرالزمان از آل محمد است و او را قائم آل محمد یا مهدی مینامند و معتقدند او آخرین و امام دوازدهم شیعیان، حجت بن حسن عسکری است.
اعتقاد به رجعت به معنای زنده شدن بعضی از مردگان در این دنیا و در هنگام ظهور مهدی، از دیگر باورهای شیعهاست، برخی از علمای شیعه، رجعت را از ضروریات شیعه نمیدانند،[۵۳] اما هیچیک به دلیل ادله عقلی و نقلی و قرآنی آن را انکار نمیکنند.[۵۴]
اگرچه برخی ادیان و حتی فرق اسلامی به گونههایی از بازگشت به زندگی پس از مرگ در اشکال مختلفی چون بازگشت روح در بدنی دیگر یا به تناسخ یا به شکل حلول باور دارند، اما دیدگاه به خصوص شیعه در رجعت، یکی از بزرگترین تفاوتهای شیعه با دیگران است، بدین معنی که شیعیان نه تنها به معاد جسمانی باوری عمیق دارند، بلکه معتقدند که در آخر زمان و پس از ظهور قائم آل محمد،[۵۵] برخی از انبیاء مانند عیسی مسیح و اولیاء خدا مانند مالک اشتر و برخی از امامان شیعیان و همچنین برخی از اشقیاء و بدکاران دورانهای بشری رجعت نموده، به دنیا بازمیگردند. بدین ترتیب در آخرالزمان، نیکوکاران بر دنیا حکم رانی نموده و بدکاران به مجازات خواهند رسید.[۵۶]
شیعه معتقد است قرآن و سنت پیامبر اسلام برای ایمان حقیقی لازم و کافی است. یک مسلمان برای شناخت وظیفه خود و سلوک به سوی خدا در هر زمان نیازمند پیشوایی است، که راهشناس و درستکار باشد و او را به سوی خدا راهنمایی کند؛ در غیر این صورت هر کس بر اساس تشخیص شخصیاش امر دین را تفسیر میکند و گمراه میگردد. این پیشوا حجتی است که توسط خدا انتخاب و توسط پیامبر و امامان پیشین به مسلمانان معرفی میگردد؛ بنابراین امامت مفهومی بسیار بنیادی است و امام ویژگیها و مسئولیتهای متعددی از جمله تبیین و تفسیر دین و هدایت مردم دارد. خلافت پایین مرتبهترین سطح وظایف امام است و تنها وقتی امام به خلافت دست مییابد که مسلمانان او را بخواهند و یاری نمایند. چنانکه علی در زمان خلافت میگوید:
«اگر نبود حضور حاضران و اقامه حجت به واسطه یاران و اگر نبود عهدی که خدا از آگاهان گرفتهاست تا بر ستمگری ظالم و ستم بر مظلوم آرام نگیرند، افسار شتر خلافت را وامینهادم. (خلافت را نمیپذیرفتم)»[۵۷]
در بین اکثریت علما و عامه شیعه چنین پنداشته میشود که امامان نایبان پیامبر در حکومت و معتبرترین مفسران قرآن و سنت پیامبر محسوب میشوند. امامان به دلیل دارا بودن مقام قرب و بندگی خدا منشأ برکات الهی دانسته میشوند اما اعتقاد به نیابت آنها در خلقت، تقسیم رزق و تشریع را به عنوان غلو یا زیاده روی میدانند. در تمام ادوار حتی در زمان حیات امامان شیعه افراد و گروههایی معتقد به وجود کاملاً فراطبیعی برای امامان بودند. این گروهها به صورت رسمی همواره در اقلیت بودند اما برخی از اعتقادات و روایات آنها پس از دوره غیبت وارد اعتقادات عامه شیعیان شد.[۵۸]
از نظر شیعه، حکومت تنها از آن خداست و هر حاکمی که از جانب خداوند حکم نکند و فرمانش حق نباشد، لزوماً به باطل حکم کرده و طاغوت است. (چرا که بعد از حق چیزی جز باطل نیست[۵۹])[۶۰][۶۱][۶۲][۶۳] و دروغزن به خدا و پیامبر او و غاصب ولایت آنها خواهد بود و مخالفت با آن واجب است، مگر از باب تقیه. بنابراین، شیعیان معتقدند که خداوند امامانی را از جانب خود تعیین و مشخص نمودهاست و تنها آنان شایستگی تشکیل حکومت و قرار گرفتن در رأس آن را دارند و اطاعت از هر حاکمی غیر از آنها، شرک تلقی شده و موجب جاودانگی در آتش خواهد شد.[۶۴][۶۵][۶۶][۶۷][۶۸][۶۹][۷۰][۷۱][۷۲][۷۳][۷۴][۷۵][۷۶][۷۷]
در نگاه شیعیان خداوند در تمامی زمانها یک نفر را به عنوان امام یعنی سرپرست الهی قرار دادهاست و زمین هرگز از «حجت» خالی نیست اما این راهبران الهی، همان گونه که در بالا گفته شد، تنها زمانی دست به تشکیل حکومت میزنند که اقبال و خواست عمومی برای این امر وجود داشته باشد. شیعیان علت عدم ظهور و تشکیل حکومت آخرین امامشان -که وی را منجی میخوانند- را نیز عدم خواست واقعی مردم برای تشکیل حکومت الهی میدانند.[۷۸] در فقه شیعی، نظریهای وجود دارد که دایره اختیارات فقیه جامعالشرایط را در حد حاکمیت میداند و اگر چه در دایره اختیارات فقیه اختلاف نظر وجود دارد اما کسانی که قائل به گستردگی اختیارات ولی فقیه هستند معتقدند او حق حاکمیت دارد و دستورها او به لحاظ حاکمیتی نافذ است. در واقع ولایت فقیه، نظریهای در فقه شیعه است که نظام سیاسی مشروع در دوران غیبت امام معصوم را بیان میکند.[۷۹] نظام جمهوری اسلامی ایران بر اساس این نظریه تأسیس شدهاست.
ولایت محدود فقیه از جمله حق قضاوت، صدور فتوا در مسائل شرعی، اخذ وجوهات شرعی و رسیدگی به امور حسبیه از دیرباز در فقه امامیه مطرح و مورد بحث بوده و در ارتباط نزدیک با نهاد مرجعیت است. اما در نظریهٔ ولایت سیاسی فقیه که بیش از همه توسط روحالله خمینی مطرح و تشریح شده، این ولایت اساس نظم سیاسی دورهٔ غیبت را تشکیل میدهد و فقیهان جانشین امام در اجرای سیاستها و مسائل حکومتی و سایر امور مربوط به امام معصوم (به جز جهاد ابتدایی) محسوب میشوند.[۸۰][۸۱]
واژه «عصمت» در لغت عربی به معنای نگاه داشتن، حفاظت و ممانعت است.[۸۲] اما این کلمه در اصطلاح علم کلام، به معنای مصونیت از گناه یا لغزش برای برخی از انسانها مانند پیامبران و امامان آمدهاست.
نظریه عصمت در مورد امامان شیعه نخستین بار توسط هشام ابن حکم از متکلمین مهم شیعه و از اصحاب امام ششم شیعیان پیشنهاد شد.[۸۳]
دانشمندان علم کلام اسلامی مانند خواجه نصیر الدین طوسی در کتاب تجرید الاعتقاد و علامه حلی در شرح تجرید، به این نکته اشاره کردهاند که بحث عصمت در سه سطح مطرح میگردد:
سطح اول: عصمت به معنای باز دارندگی از اشتباه در ابلاغ رسالت. در این زمینه دانشمندان علم کلام اعم از اهل تشیع و اهل تسنن، عصمت به معنای یادشده را در مورد پیامبر اسلام تأیید میکنند. زیرا آیه سوم از سوره نجم با صراحت این امر را بیان کردهاست که هرگز پیامبر از روی هوا و هوس سخن نمیگوید و سخن او چیزی جز وحی الهی نیست.[۸۴]
سطح دوم: عصمت به معنای باز دارندگی از گناه و معصیت. در این زمینه عموم علمای علم کلام شیعه، معتقد به عصمت پیامبران و امامان و فاطمه زهرا هستند.[۸۵]
سطح سوم: عصمت به معنای باز دارندگی از هرگونه لغزش و اشتباه. در این زمینه میان دانشمندان علم کلام شیعه اتفاق نظر نیست، اما از نظر اکثریت آنان، پیامبر اسلام، دخترش فاطمه زهرا و ائمه شیعیان در مرتبهای قرار دارند که از هر گونه خطا و اشتباه مبری هستند. از این رو به آنان معصوم گفته میشود. در مقابل اکثریت یادشده، برخی از دانشمندان شیعه مانند شیخ صدوق در مبحث «سهو النبی»، صدور لغزشهای کوچک در قضایای شخصی و غیر مبحث ابلاغ و حی و رسالت را محال نمیشمارند.[۸۶][۸۷][۸۸][۸۹]
دین اسلام در اصل دارای یک مذهب و یک مرام بودهاست. اما این دین به مرور زمان به زیر شاخههای بسیار دستهبندی گردید. شیعیان نیز از سده دوم هجری به بعد به چندین زیرگروه منشعب شدهاند. امروز بیشتر شیعیان را «شیعیان دوازده امامی (اثناعشری)» تشکیل میدهند. مهمترین مذاهب دیگری که از شیعه منشعب شدهاند، عبارتاند از اسماعیلیان،[۹۰]زیدیه، کیسانیه، واقفیه و فطحیه. تمام این مذاهب علیرغم تفاوتهای آشکار اعتقادی و فقهی در مسئله ضرورت «امامت» اشتراک نظر دارند. البته تفسیر هر یک از امام و مصداق آن منحصر به فرد است.
مفاتیحالعلوم شیعیان را به شش زیرگروه بخش میکند، اثنی عشری معتقد به دوازده امام، زیدیه (پیروان زید بن علی)، کیسانیه (پیروان کیسان غلام علی بن ابیطالب)، عباسیه (منسوب به آل عباس بن عبدالمطلب)، غالیه، و امامیه.[۴۲] وی امامیه را به ۷ تیره تقسیم میکند، ناووسیه (منسوب به عبدالله بن ناووس)، مفضلیه (منسوب به مفضل بن عمر)، قطعیه (که وفات موسی بن جعفر را تأیید کردهاند)، شمطیه (منسوب به یحیی بن اشمط)، واقفیه (که در امامت موسی بن جعفر متوقف شدهاند و وی را زنده میدانند)، ممطوره، و احمدیه (منسوب به احمد بن موسی بن جعفر که وی را امام هشتم خود میدانند). در کتاب فرهنگ فرق اسلامی از دکتر محمدجواد مشکور زیرشاخههای بیشتری برای شیعه ذکر شدهاست.
شیعه دوازده امامی در ابتدای قرن بیست و یکم، بزرگترین شاخه از فرق شیعه است.[۹۱]
اکثریت شیعه، را شیعه امامیه یا اثنیعشری (دوازده امامی) تشکیل میدهد، از آن جا که آنان جانشینان پیامبر اسلام را ۱۲ نفر میدانند، اثنا عشریه (دوازده امامی) نامیده شدهاند.[۹۲]
نام و خصوصیات امامان دوازدهگانه در احادیثی که از پیامبر اسلام روایت شده، بیان گردیدهاست. آنان عبارتند از:
دکتر محمد علی اکبری
دستههای مختلف شیعیان در خصوص شرایط امامت، اشخاصی که به عنوان امام منصوب شدهاند و مأموریت امام اختلاف نظر دارند و بر اساس تفاوت دیدگاهشان در موضوع امامت شاخههای شیعه از هم متمایز میشوند. برای مثال زیدیه قیام به شمشیر را از ویژگیهای امام میدانند در حالی که اسماعیلیه و امامیه بر علم و عصمت امام تأکید دارند. اکثر قریب به اتفاق شیعه، جز معدودی از فرقهها نظیر ناووسیه، امام را مردی از فرزندان فاطمه زهرا میدانند.
به لحاظ تاریخی شیعه در سده نخست به عنوان یک گروه از مسلمانان شکل گرفت. برخی این شکلگیری را در زمان حیات پیامبر و عدهای پس از وفات وی در اختلاف بر سر جانشین او میدانند. از زمان خلافت علی بن ابیطالب، شیعه علی به عنوان یک اجتماع متشکل ایجاد شد و بخصوص پس از واقعه عاشورا دستههای متعدد شیعه نظیر ناووسیه، زیدیه و امامیه ظهور کردند و در اواخر سده نخست و اوائل سده دوم به صورت مذهب فقهی و کلامی صورتبندی شدند.
شیعیان حدود ۱۶٪ تا ۳۰٪ از کل جمعیت مسلمانان را تشکیل میدهند.[۹۳] بیشتر شیعیان دوازدهامامی در هند، ایران، عراق، جمهوری آذربایجان، لبنان، افغانستان، پاکستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس مانند یمن و بحرین زندگی میکنند. بر اساس آمار سیا ورلد فکتبوک ۸۹ درصد مردم ایران[۹۴] ۶۰ تا ۶۵ درصد مردم عراق،[۹۵] ۸۵ درصد مردم جمهوری آذربایجان[۹۶] و ۳۰ درصد مردم کویت[۹۷] و ۲۰ تا ۳۰ درصد مردم افغانستان[۹۸][۹۹] و ۱۶ درصد مردم امارات متحده عربی[۱۰۰] شیعه دوازدهامامی هستند. از شیعیان لبنان، عربستان سعودی، بحرین و قطر آمار دقیقی در دست نیست. همچنین بنابر آمار ۲۰٪ مردم پاکستان[۱۰۱] شیعه هستند که بخشی از آنها بخصوص در کشمیر، اسماعیلی هستند.[۱۰۲]شیعیان یمن، عمدتاً از زیدیه هستند، اما از آنان نیز آمار دقیقی در دست نیست. همچنین ۲۰ درصد از مردم شیعه ترکیه موسوم به علوییون[۱۰۳][۱۰۴] و شیعیان سوریه نیز علوی هستند.
کشورهای دارای اکثریت شیعه ایران، عراق، آذربایجان، و بحرین هستند.[۱۰۵][۱۰۶] همچنین شیعیان بزرگترین گروه مذهبی در لبنان هستند. شیعیان ۳۶٫۳٪ از کل جمعیت و ۳۸٫۶٪ از جمعیت مسلمان خاورمیانه هستند.[۱۰۷]
در مورد گرایش ایرانیان به تشیع نظرهای گوناگونی ابراز شدهاست. برخی معتقدند در زمان تشکیل حکومت صفویه ایران در شمار کشورهای سنی مذهب قرار داشت که با قدرت گرفتن دولت صفوی و به تصمیم شاه اسماعیل، مذهب رسمی کشور از تسنن به تشیع تغییر یافت. از نظر این گروه، از آنجا که دولت صفوی در رقابت شدید با دولت عثمانی بود، شاهان شیعه صفوی به ویژه مؤسس آن شاه اسماعیل، در تغییر مذهب ایران سعی وافر به خرج دادند تا ایرانیان را از فرمانپذیری پادشاه عثمانی (که خود را خلیفه رسولالله میدانست) خارج کنند وگرنه استقرار دولت مستقل ایرانی ناممکن مینمود. چنین شد که شاه اسماعیل صفوی با بهره جستن از ارتش خود و ورود فاتحانه به تبریز این شهر سنینشین را پایتخت دولت تازه تأسیس خود قرار داد و در سال ۱۵۰۱میلادی (۹۰۷ هجری) تشیع را مذهب رسمی ایران اعلام کرد. شاه اسماعیل افزون بر ارتش خود، از روحانیان و مبلغان شیعه کمال استفاده را برد تا مذهب شیعه را در سرتاسر قلمرو خود بگستراند. روحانیان شیعه در دربار شاهان صفوی از ارج و منزلت بالایی برخوردار بودند. این شد که شیخ بهایی از بزرگان علمای شیعه لبنان در سن ۱۳ سالگی به همراه پدرش از بعلبک به قزوین کوچ کرد. پدرش هنگامی که او ۱۷ سال بیش نداشت از سوی شاه طهماسب به شیخالاسلامی قزوین و خودش در ۴۳ سالگی به شیخالاسلامی اصفهان منصوب شد. بدین ترتیب ریشه ارتباط تنگاتنگ شیعیان ایران و لبنان به قرن ۱۶ میلادی بازمیگردد.[۱۰۸]
معروف است که شاهان صفوی در کنار ارتش مجهز خود همواره شیخالاسلامها (لقب مبلغان شیعه) را همراه میبردند. برخی تاریخ نویسان سنی این روش را با طعن و کنایه تبشیر شیعی (به مثابه گروههای تبشیری مسیحی) نام نهادهاند.[۱۰۹]
البته، شیعه کردن ایران بدون خونریزی صورت نگرفت و چندین هزار تن از سنیهای ایرانی در جریان آن کشته شدند یا به سرزمینهای سنینشین پناه بردند.[۱۱۰]
از سوی دیگر، گروهی با رد ادعای گروه اول، معتقدند شاه اسماعیل جوانی ۱۴ ساله بود و نمیتوان پذیرفت که حامیان وی سنی باشند و ضد مذهب خود و در حمایت از تشیع از شاه جوان حمایت کنند؛ بنابراین، در ایران آن زمان شیعیان بسیاری بودهاند که صفویه به اتکای آنان توانستهاند قدرتی تشکیل دهند و با حکومت عثمانی سنیمذهب مقابله کنند و در نهایت حکومت تشکیل دهند.
به گفتهٔ آنان، بدیهی است که استقرار و نفوذ هر مذهب در میان هر قومی تدریجی است. به نظر میرسد از زمانی که اولین ایرانی به تشیع گرایش یافته تا زمانی که تشیع در ایران فراگیر شده حدود ده قرن به طول انجامیده باشد. اتفاقاتی که طی این ده قرن به وقوع پیوست باعث فراگیری تشیع در ایران شد که میتوان آنها را اینگونه مرور کرد:
در روایتی از حسن بن علی العسکری نقل شدهاست:
«نشانه و علامتِ مؤمن (شیعه) پنج چیز است: ۱–۵۱ رکعت نماز [در شبانهروز] خواندن (۱۷ رکعت واجب و ۳۴ رکعت مستحبی و نافله روزانه)، ۲- زیارت کردن امام حسین در روز اربعین، ۳- انگشتر را در دست راست نمودن، ۴- پیشانی را در سجده بر خاک نهادن، (مهر نماز که از خاک است)۵- بسم الله الرحمن الرحیم را [در نمازها] بلند گفتن.»[۱۱۲]
یکی دیگر از نشانههای ظاهری شیعیان شهادت دادن به ولایت و خلافت بلافصل علی بن ابیطالب و امامان بعد از او در اذان (با ذکر اشهد ان علیاْ ولیالله یا نظایر آن) است؛ که شهادت ثالثه نامیده میشود. البته گواهی دادن به ولایت علی بن ابیطالب در اذان به عنوان استحباب و تبرک گفته میشود و از اجزای اصلی اذان نیست. گر چه شهادت به ولایت علی بن ابی طالب در این زمانه شعار مذهب شیعه محسوب میشود، ولی برخی مراجع تقلید معتقدند که این عبارت باید طوری گفته شود که شبیه جملات اذان و اقامه نگردد.
شیعه واقعی یکی از موضوعات مهم در الهیات شیعه است که به بیان مفهوم واقعی و تعریف شیعه میپردازد.
امام ششم شیعیان خصوصیات شیعه واقعی را چنین بیان میکند:
«یا جابِرُ! أَیَکتَفِی مَنِ انتَحَلَ التَّشَیُّع أن یَقُولَ بِحُبِّنا أهل البَیتِ، فَوَالله ما شیعَتُنا إلا مَنِ اتّقی الله وأطاعَهُ، وما کانُوا یُعرَفُون إلا بِالتَّواضُعِ والتَّخَشُّعِ وأَداءِ الأمانَةِ وکَثرَةِ ذِکرِ اللهِ والصَّوم والصَّلاة والبِرِّ بِالوالدینِ و التَّعاهُدِ لِلجیرانِ مِن الفُقراءِ وأَهلِ المَسکَنَة والغَارِمِینَ والأیتامِ وصِدقِ الحَدیثِ وتَلاوَةِ القُرآنِ وکَفِّ الأَلسُنِ النَّاس إلا مِن خَیرِ وکانُوا أُمَناءَ عَشائِرِهِم فِی الأَشیاءِ؛ یَا جَابرُ! ما یَتَقرَّبُ العَبدُ إلَی الله تبارک و تعالی إلا بِالطّاعَةِ، و مَا مَعنَا بَرائَةٌ مِنَ النّارِ ولاعَلَی الله لأحَدٍ مِنکُم حُجَّةٌ، مَن کَانِ لله مُطیعا فَهُو لَنا وَلِیٌّ و مَن کان لِلّه عَاصِیاً فَهُو لَنا عَدُوٌّ، و ماتَنالُ وِلایَتُنا بِالعَمَل والوَرَعِ»
ای جابر! آیا کسی که خود را به شیعه ببندد و منتسب کند، همین بس باشد که دوستی ما خاندان را دارد؟ به خدا جز کسی که تقوای خدا را داشته و او را فرمان برد، شیعه ما نباشد. شیعههای ما شناخته نمیشوند جز به تواضع، خشوع، امانت داری، کثرت یاد خدا، روزه، نماز، نیکی کردن به پدر و مادر، وارسی حال همسایگان نیازمند و مستمند و بدهکار و یتیم، راستگویی، خواندن قرآن و نگه داشتن زیان از مردم جز به ذکر خیر. آنها در هر چیز امین خویشان خود هستند… ای جابر! جز با اطاعت نمیتوان به خداوند تبارک و تعالی نزدیک شد و ما برات آزادی از دوزخ برای کسی نداریم و احدی را برخدا حجّتی نیست. هر که مطیع خداست، دوست ما است و هر که نافرمانی خدا کند، دشمن ماست. به ولایت ما جز با عمل و ورع نمیتوان رسید.
مذهب فقهی شیعیان دوازدهامامی به فقه امامیه مشهور است.
مرکز اسلامی شیعیان شهر ممفیس در تنسی.[۱۱۴]
مرکز تعلیمات اسلامی شیعیان (مدرسه راهنمایی و دبیرستان) در هیوستون، تگزاس[۱۱۵]
اربعین در کربلا
مقبره احمد بن موسی الکاظم (شاهچراغ) در شیراز
مرکز اسلامی آمریکا، بزرگترین مرکز اسلامی تشیع در آمریکا
حرم کاظمین آرامگاه موسی کاظم و محمد تقی از امامان شیعه
با نهایت تأسف و تأثر درگذشت جانگداز دکتر محمد علی اکبری و پرسنل عزیز ایشان را درحادثه آتش سوزی کلینیک سینا را تسلیت عرض میکنیم …
آیا اطلاعات اشتباه یا قدیمی است! اینجا کلیک کنید
⚠️اطلاعات درج شده در این صفحه صرفا بازنشر شده از سایت نظام پزشکی و یا جمع آوری شده از اینترنت است و دکتریاب تایید کننده صحت آن نیست و لذا بهتر است کاربر قبل از مراجعه تحقیقات بیشتری جهت اطمینان انجام دهد. قوانین و تذکرات
لطفا کمی لبخــند بزنیــد 😉
دکتریاب، درحال پردازش درخواست شما 😍 است
دکتر محمد علی اکبری
🖐 اگر به دکتر محمدعلی اکبری مراجعه داشته اید، لطفا نظـر خود را اعلام کنید
حالت شما بعد از مراجعه به پزشک
درگذشت دکتر عزیزمان جناب محمد علی اکبری چنان سنگین و جانسوز است که به دشواری به باور مینشیند
ولی در برابر تقدیر حضرت پروردگار چارهای جز تسلیم و رضا نیست
این ماتم جانگداز را به خانواده محترم و جامعه پزشکی صمیمانه تسلیت عرض نموده
و برای آنان صبر و اجر و برای آن عزیز سفر کرده علو درجات طلب میکنم
از طرف دکتر زیبایی
دکتر محمد علی اکبری
دکتر محمد علی اکبری متخصص گوش، حلق و بینی فارغ التحصیل از دانشگاه شهید بهشتی تهران، متخصص متبحر در جراحی عمل زیبایی بینی، عمل ترمیمی بینی، درمان بیماری های سینوسی می باشند، همچنین ایشان پزشکی با تجربه در درمان انواع بیماری های حنجره، درمان مشکلات پلیپ بینی می باشند. به اعتقاد دکتر زیبایی دریافت دستمزد منصفانه در کنار ارائه خدمات با کیفیت فوق العاده و منحصر به فرد دلیل اصلی متمایز بودن ایشان است.
۸ میلیون تومان / هزینه کلی جراحی و بیمارستان
۷ میلیون تومان/ لیفت کلی صورت
۶ میلیون تومان / هزینه کلی جراحی و بیمارستان
۹ میلیون تومان / هزینه کلی جراحی و بیمارستان
تهران – فرمانیه، جنب بیمارستان فرمانیه، ساختمان پالازو، طبقه اول، واحد ۲، کلینیک زیبایی رز طلائی
۰۲۱۲۲۲۸۳۰۰۰
دکتر محمد علی اکبری جراح و متخصص گوش و حلق و بینی و جراحی سر و گردن پس از فراغت از تحصیل دوره پزشکی عمومی، عازم کشور آمریکا گردیدند. در آمریکا پس از گذراندن امتحانات مربوطه با کسب رتبه عالی موفق به اخذ مدرک ECFMG و عضویت در نظام پزشکی آمریکا گردیدند. ایشان در آنجا دوره جراحی عمومی را گذراندند و پس از بازگشت به کشور وارد رشته گوش و حلق و بینی شده با رتبه عالی از دانشگاه شهید بهشتی تهران فارغ التحصیل گردیدند و فعالیت خود را در زمینه جراحی پلاستیک و زیبایی بینی و صورت متمرکز نمودند. ایشان همچنین دوره های تکمیلی جراحی پلاستیک صورت و زیبایی بینی را نزد اساتیدی چون دکتر Most در دانشگاه سان فرانسیسکو، دکتر منیک در دانشگاه آریزونا و دکتر پله در دانشگاه رم گذراندند.
رتبه دکتر علی ملک زاده
دکتر زیبایی نخستین و بزرگترین مجموعه برندینگ در حوزه ارائه خدمات جراحی های زیبایی می باشد این مجموعه متشکل از متبحر ترین جراحان زیبایی پلاستیک و متخصصان پوست و مو و گوش حلق بینی ایران است دکتر زیبایی در سراسر ایران نمایندگی و مراکز زیبایی و کلینیک های طرف قرارداد و همکاری دارد. به جهت سهولت شما مردم عزیز در شناخت جراحان حوزه زیبایی این مجموعه بانک اطلاعاتی جامع از تمامی جراحان زیبایی ایران در اختیار شما قرار داده است همچنین میتوانید با مشاهده داروخانه زیبایی دکتر زیبایی ضمن خرید آنلاین محصولات زیبایی و مراقبتی و تجهیزات جراحی های زیبایی از امکان ارسال رایگان به سراسر ایران برخوردار شوید در جهت رفاه حال شما عزیزان تمامی مشاوره های حضوری با جراحان و مشاوره های تلفنی رایگان می باشد و تمامی اقشار جامعه فرصت بهره بری از خدمات دکتر زیبایی را دارند.
♦ عمل بینی
♦ کاشت مو
♦ پروتز سینه
♦ پروتز باسن
♦ لیپوساکشن
♦ عمل زیبایی واژن
Want an easier way to login?
Get a magic link sent to your email that will sign you in instantly!
Email Magic Link
Login with username and password
Login with a Magic Link
ثبت و ادامه
راهنما و پشتیبانی
پزشک هستم
برای بیماران
ورود یا عضویت
دکتر محمد علی اکبری
تهران
نوبت دار شد اطلاع بده
مشاهده پزشکان مشابه
ذخیره
انتشار
میانگین انتظار 45 دقیقه
5
4
3
2
1
******021222
مشاهده نقشه و مسیریابی
5
4
3
2
1
دکتر علی شهابی
دکتر آیدین مهدخواه
46
دکتر مریم جالسی
5
دکتر حامد عباسی
66
دکتر حسین بورپاکی
دکتردکتر
برای بیماران
برای پزشکان
گواهینامه ها
جوایز و افتخارات
برنده سه تندیس برترین وب سایت سلامت الکترونیک کشور در جشنواره وب و موبایل ایران
دریافت نوبت از پزشکان سراسر کشور
کلیه حقوق این سایت مربوط به وب سایت دکتردکتر میباشد
پرسش و پاسخ پذیرش24 جاییاست که شما به راحتی میتوانید سوال خود را از افرادی که در زمینه مورد نظر شما تجربه دارند یا پزشک متخصص بپرسید.
کاربر گرامی، دریافت نوبت از این پزشک، صرفا از سایت دانشگاه علوم پزشکی مشهد (nobat.mums.ac.ir) و یا اپلیکیشن پذیرش۲۴ امکان پذیر می باشد.برای دریافت لینک دانلود اپلیکیشن، لطفا شماره موبایل خود را درون فرم زیر وارد نموده و بر روی “ارسال لینک دانلود” کلیک نمایید.برای دریافت رایگان اپلیکیشن پذیرش24، میتوانید از لینکهای زیر استفاده کنید.
قبلا توسط دکتر محمد علی اکبری ویزیت شدهاید؟
پس از عمل جراحی بینی همواره بینی فرد دچار تورم می شود و این تورم بطور خاص در اطراف سر بینی مشاهده می شود. استفاده از چسب بینی بعد از عمل جراحی باعث می شود فشار صحیح بر پوست ایجاد شود تا به این ترتیب از تغییر شکل بینی و بافت نرم آن جلوگیری شود. علاوه بر این پس از عمل جراحی بینی، شکل اصلی بینی با تغییر شکل غضروف ها و استخوان بینی تغییر می کند. در پاسخ به این سوال که چرا بعد از عمل بینی باید چسب زد؟ می توان گفت در این حالت چسب بینی این امکان را فراهم می کند که بینی ظاهر جدید خود را حفظ کند.
دکتر محمد علی اکبری یکی از جان باختگان انفجار و آتش سوزی در کلینیک درمانی سینا اطهر تهران بود که جراح و متخصص گوش و حلق و بینی و جراح سر و گردن بود.
رکنا: دکتر محمد علی اکبری جراح و متخصص گوش و حلق و بینی و جراح سر و گردن یکی از جانباختگان حادثه ی کلینیک سینا اطهر
به گزارش رکنا، سه شنبه ۱۰ تیر در کلینیک درمانی سینا اطهر واقع در خیابان شریعتی، پایینتر از میدان قدس تهران آتش سوزی و انفجار رخ داد که ساختمان این درمانگاه آسیب جدی دید. در این حادثه تعدادی مجروح و کشته شدند. به احتمال زیاد این حادثه بر اثر نشت گاز رخ داده است.
ماموران آتش نشانی بلافاصله با اطلاع از وقوع این حادثه خود را به محل آتش سوزی در کلینیک درمانی سینا اطهر رساندند .
تاکنون ١٩ تن از جمله ١۵ زن و چهار مرد بر اثر این حادثه جان خود را از دست دادهاند.دکتر محمد علی اکبری
روابط عمومی اورژانس کشور از انتقال هفت مصدوم به مرکز درمانی خبر داد و اعلام کرد که مصدومان خانم ۴۵ساله از پرسنل، آقا ۴٢ ساله آتشنشان، آقای ٣٧ ساله و خانمهای ۵٠، ٢٣، ٣٧ و ٢۵ ساله بودهاند که طبق اعلام ستاد، نیمی از مصدومان به زودی ترخیص خواهند شد.
اندکی درباره دکتر اکبری
دکتر محمد علی اکبری جراح و متخصص گوش و حلق و بینی و جراح سر و گردن ، پس از فراغت از تحصیل دوره پزشکی عمومی، عازم کشور آمریکا گردیدند. ایشان در آمریکا پس از گذراندن امتحانات مربوطه با کسب رتبه عالی موفق به اخذ مدرک ECFMG و عضویت در نظام پزشکی آمریکا شدند. دکتر اکبری در آمریکا دوره جراحی عمومی را گذراندند و پس از بازگشت به کشور وارد رشته گوش و حلق و بینی شده با رتبه عالی از دانشگاه شهید بهشتی تهران فارغ التحصیل گردیدند . بعد از آن فعالیت خود را در زمینه جراحی پلاستیک و زیبایی بینی و صورت متمرکز نمودند. همچنین دوره های تکمیلی جراحی پلاستیک صورت و زیبایی بینی را نزد اساتیدی چون دکتر Most در دانشگاه سان فرانسیسکو، دکتر منیک در دانشگاه آریزونا و دکتر پله در دانشگاه رم گذراندند.
عناوین دکتر اکبری :
متخصص گوش و حلق و بینی
جراح پلاستیک بینی و صورت
عضو آکادمی جراحان آمریکا
عضو آکادمی جراحان سر و صورت آمریکا
عضو آکادمی جراحان سر و صورت اروپا
عضو آکادمی جراحان سر و گردن ایران
عضو مرکز تحقیقات راینولوژی ایران
عضو انجمن راینولوژی ایران
کلیه حقوق این سایت محفوظ و مربوط به سلام نو میباشد
0